Пријатна кандилка
| Prijatna kandilka | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Carstvo: | Plantae |
| Kladus: | Tracheophytes |
| Kladus: | Angiospermae |
| Kladus: | Eudicotidae |
| Red: | Ranunculales |
| Porodica: | Ranunculaceae |
| Rod: | Aquilegia |
| Vrsta: | A. grata
|
| Binomno ime | |
| Aquilegia grata | |
Prijatna kandilka (lat. Aquilegia grata) je višegodišnja zeljasta biljka iz porodice ljutića.
Opis biljke[uredi | uredi izvor]
Stablo je zeljasto i uspravno i može da naraste do gotovo pola metra. Na stablu se uočavaju žlezdaste dlačice.[1]
Listovi se razlikuju prema mestu na stablu gde se nalaze; prizemni su potpuni sa decimetar dugačkim lisnim drškama, trodelni (jednostruko ili dvostruko) sa klinastojajastim i dlakavim liskama. Lice lista je zelene boje, a naličje je sivkasto. Za razliku od njih, gornji listovi su nepotpuni, trorežnjeviti i pretežno linearni.[1]
Cvetova su crvenoljubičasti ili ružičasti i može ih biti jedan do pet i kada ih je više, grozdasto su raspoređeni. Nalaze se na dugim cvetnim drškama. Dvopolni su i aktinomorfni. Čašični listići su 3 cm dugi i oko jednog cm široki, a krunični imaju ravne ili blago povijene ostruge duge do 2 cm. Nektarije duge do 3 cm. U svakom cvetu se nalazi veći broj prašnika. Cveta u junu i julu.[1]
Plod je mešak, lepljiv, dlakav, smeđ, naboran i na vrhu se sužava u kljun. Na takođe dlakavoj i lepljivoj dugačkoj peteljci sazreva u grupama od po 5 do 10. U plodovima se nalaze brojna semena, oko 2 mm duga i oko jednog mm široka.[1]
Rasejavanje i razmnožavanje[uredi | uredi izvor]
Rasejava se vetrom i insektima, a razmnožava semenom.
Stanište i areal[uredi | uredi izvor]
Ovo je endemit država nekadašnjih članica SFRJ[2] koji naseljava senovita staništa kao što su pukotine krečnjačkih stena, polupećine, sipari...[1] Sreće se u listopadnim šumama, ivicama šuma, šikarama, pašnjacima....[3]
Upotreba i lekovitost[uredi | uredi izvor]
Čitava biljka je otrovna, sadrži glikozide. Upotrebom dolazi do dijareje, povraćanja i miozu.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
list -
list
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Šilić, Č. 1990. Endemične biljke. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva: Beograd.
- ^ Flora Evrope, Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ^ a b „Pakujac (Aquilegia)”. Plantea (na jeziku: hrvatski). 2014-11-27. Pristupljeno 2019-09-03.
