Rača (Bajina Bašta)
Rača | |
|---|---|
 Naselje Rača i manastir Rača | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Zlatiborski |
| Opština | Bajina Bašta |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  591 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 55′ 18″ S; 19° 33′ 12″ I / 43.9217° S; 19.5533° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 573 m |
.svg)  Rača Rača na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 031 |
| Registarska oznaka | BB |
_002.jpg)
Rača je naselje u Srbiji u opštini Bajina Bašta u Zlatiborskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 591 stanovnika. Atar sela Rače čini ceo sliv reke Rače.
Na području Rače nalazi se manastir Rača, zadužbina kralja Dragutina. Sadašnju crkvu podigao 1795. godine arhimandrit Hadži Melentije Stevanović.
O selu[uredi | uredi izvor]
Selo se nalazi na vrhu potoka, koji desno i levo padaju u reku sa Sokoline, Sokolarice, Crnjuše, Boranje sa leve strane Borova, Žlijepca i Glavice sa desne strane. Nalazi se na 573 metara nadmorske visine i dosta je razuđeno.
Manastir Rača se nalazi na obroncima Tare, mestu gde reka Rača izlazi iz kanjona, na 6 km zapadno od Bajine Bašte. Manastir je bio od velikog značaja za naseljavanje sela. Kaluđeri i sveštenici iz raznih krajeva tražili su skloništa u ovom manastiru. Zbog toga su i svoju bližu i dalju rodbinu doseljavali nedaleko od manastira kako bi bili u blizini. Iz tog razloga selo se širilo i naseljavalo. Rača je zbog manastira često pljačkana i raseljavana. Svaki turski pohod na manastir, stavljao je celo selo u pokret. Godine 1813, u jednom od turskih pohoda, manastir je napao Memiš-aga iz Srebrnice. Upadom u manastir zaklao je dva kaluđera, a manastir je nakon ovog napada ostao potpuno opustošen i uništen. Račani su pobegli iz sela na više strana po Podrinju i spustili se duboko niz Drinu i u preko savske krajeve. Rača danas nema starijih rodova od 200 godina.[1]
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Rača živi 549 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,1 godina (37,4 kod muškaraca i 44,9 kod žena). U naselju ima 219 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,07.
Najstariji doseljenici sela bili su Bučovići. Doselili su se iz Mokre Gore. Kada se jedan od njih pokaluđerio sa sobom je preveo dva brata. Naselili su se na starom naselju u Boranji. Porodica je dugi niz godina imala tradiciju kaluđera i sveštenika, koji su se kasnije iselili iz ovog mesta. Uz njih su došli od Bratonožića pop Vučeta i Gligorije Živanovići i ispod njih se naselili na Boranji. Oduvek su bili sveštenički rod, koji je i drugim mestima davao sveštenike. Danas nose prezimena: Sredojevići, Živanovići, Pantelići, Jeremići i Mitrovići.[2] Račani se danas uglavnom bave poljoprivredom, većina domaćinstva uzgaja maline.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.[3]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 0 | ||
| 80+ | 3 | 6 | ||
| 75—79 | 10 | 22 | ||
| 70—74 | 11 | 27 | ||
| 65—69 | 15 | 33 | ||
| 60—64 | 14 | 13 | ||
| 55—59 | 14 | 20 | ||
| 50—54 | 28 | 21 | ||
| 45—49 | 34 | 33 | ||
| 40—44 | 28 | 20 | ||
| 35—39 | 28 | 20 | ||
| 30—34 | 18 | 25 | ||
| 25—29 | 33 | 15 | ||
| 20—24 | 16 | 22 | ||
| 15—19 | 27 | 15 | ||
| 10—14 | 24 | 22 | ||
| 5—9 | 20 | 11 | ||
| 0—4 | 15 | 9 | ||
| Prosek : | 37,4 | 44,9 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 279 | 90 | 167 | 11 | 7 | 4 |
| Ženski | 292 | 42 | 168 | 72 | 10 | 0 |
| UKUPNO | 571 | 132 | 335 | 83 | 17 | 4 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 166 | 39 | 0 | 0 | 61 |
| Ženski | 94 | 38 | 0 | 0 | 23 |
| UKUPNO | 260 | 77 | 0 | 0 | 84 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 7 | 19 | 7 | 4 | 9 |
| Ženski | 2 | 2 | 6 | 4 | 0 |
| UKUPNO | 9 | 21 | 13 | 8 | 9 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 6 | 2 | 1 |
| Ženski | 0 | 2 | 2 | 7 | 5 |
| UKUPNO | 0 | 2 | 8 | 9 | 6 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 6 | 0 | 0 | 5 | |
| Ženski | 3 | 0 | 0 | 0 | |
| UKUPNO | 9 | 0 | 0 | 5 | |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Poreklo sela
- ^ Istorijat Bajine Bašte
- ^ Stanovništvo
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
