Repetitor (mrežni uređaj)
Repetitor ili Ripiter je elektronski uređaj koji prima signale, pojačava ih i šalje dalje. Zahvaljujući tome, sigali mogu duže da putuju do prijemnika. Repetitori se najčešće koriste za premošćavalje visinskih barijera.
Opis[uredi | uredi izvor]
U telekomunikacijama, repetitor predstavlja elektronski uređaj koji prima i reemituje signal. Signal koji se reemituje je višeg nivoa ili veće snage u odnosu na orignalni tako da može da pokrije veće udaljenosti. Repetitor je termin koji se odnosi na nekoliko različitih tipova uređaja: telefonski repetitor je pojačavač za telefonske linije, optički repetitor je optoelektronsko kolo koje pojačava svetlosni snop u optičkom kablu, radio repetitor je primopredajnik koji reemituje radio signal.
Izraz repetitor povezan je sa telegrafijom i izvorno predstavlja elektromehanički uređaj koji je obnavljao telegrafske signale.
U telekomunikacijama, izraz repetitor predstavlja sledeće pojmove:
- Analogni uređaj koji pojačava ulazni signal, nezavisno od njegove vrste (analogni ili digitalni).
- Digitalni uređa koji pojačava, preoblikuje, menja vremenski period ili kombinuje neke od ovih funkcija i primenjuje na digitalni signal prilikom prenosa.
Pregled[uredi | uredi izvor]
Dok signal nosilac informacija prolazi kroz komunikacioni kanal on progresivno biva oslabljen tokom gubitka snage. Na primer, kada telefonski poziv prolazi kroz žičanu telefonsku liniju, deo snage naizmenične struje koja predstavlja audio signal se rasipa u vidu toplote zbog otpornosti bakarne žice. Što je veća dužina žice gubici su veći a amplituda signala na samom kraju je manja. Sa previše dugom žicom razgovor se ne bi čuo na drugoj strani. Slično tome, što je prijemnik dalje od radio stanice, slabiji je radio signal a samim tim je i prijem lošiji. Repetitor je elektronski uređaj u komunikacionom kanalu koji pojačava snagu signala i reemituje ga, dozvoljavajući mu da putuje dalje. Dok pojačava signal neophodan mu je izvor električne energije.
Termin repetitor potiče iz telegrafije 19. veka i odnosi se na elektromehanički uređaj (relej) koji je korišćen da regeneriše telegrafski signal.[1] Termin je nastavio da se koristi u telefoniji i prenosu podataka.
U računarskim mrežama, repetitori rade sa fizičkim signalima i ne pokušavaju da tumače podatke koje prenose, zapravo, oni rade na fizičkom sloju, prvom sloju OSI modela.
Vrste[uredi | uredi izvor]
- Telefonski repetitor: Koristi se da pojača domet telefonskog signala u telefonskoj liniji. Najčešće se koriste u linijama koje prenose pozive na velike daljine. U analognim telefonskim linijama koje se sastoje od parica koje sadrže pojačavačko kolo napravljeno od tranzistora koji koriste snagu od jednosmernog izvora struje koji povečava jačinu naizmenične struje audio signala na liniji. S obzirom da je telefon dupleks (dvosmerni) komunikacioni sistem, parice nose dva audio signala, jedan ide u oba pravca. Tako da telefonski repetitori moraju da budu dvostrani, da pojačavaju signal u oba pravca bez povratnih informacija, što značajno komplikuje njihov dizajn. Oni su bili prvi tip repetitora koji su primenjivali pojačanje. Razvoj telefonskih repetitora između 1900. i 1915. napravio je veliki pomak mogućnostima telefonskih servisa. Bilo kako bilo, veliki broj kablova su danas sa optičkim vlaknima koji koriste optičke repetitore.
- Podvodni repetitor: Ovo je vrsta telefonskih repetitora korišćenih u podvodnim telekomunikacijama.
- Optički repetitor: Koristi se da pojača domet signala u kablovima sa optičkim vlaknima. Digitalne informacije putuju kroz optički kabl u vidu kratkih svetlosnih impulsa. Svetlost se sastoji od čestica koje se zovu fotoni, koji mogu biti absorbovani ili rasuti u vlaknima. Optički repetitori se obično sastoje od fototranzistora koji konvertuju svetlosne impulse u električni signal, pojačavača koji pojačava snagu signala, elektronskog filtera koji preoblikuje impulse, i lasera koji konvertuje električni signal u svetlosne impulse i šalje ih ka drugom vlaknu. Međutim, optički pojačavači su razvijeni za repetitore da bi pojačavali svetlost bez potrebe pretvaranja u električni signal. Neki repetitori su se napajali svetlosnom energijom koja se prenosila kroz vlakna zajedno sa signalom.
- Radio repetitor: Koristi se da poveća opseg pokrivanja radio signala. Radio repetitori se, obično, sastoje od radio prijemnika povezanih sa radio predajnikom. Primljeni signal se pojačava i ponovo šalje, često na drugoj frekvenciji, da bi se obezbedila pokrivenost uprkos smetnjama ili preprekama. Upotreba dupleksera dozvoljava repetitoru da koristi jednu antenu kao prijemnik i predajnik u isto vreme.
- Broadkast prenosna stanica, reemitor ili prevodilac: Ovo je repetitor koji se koristi da poveća oblast pokrivanja radio ili televizijskog signala kod stanica. Sastoji se od sekundarnog radio ili televizijskog predajnika. Signal sa glavnog predajnika često dolazi preko iznajmljenih telefonskih linija ili mikrotalasnih releja (prenosnika).
- Mikrotalasni prenosnik: je specijalizovana tačka-tačka (prenos signala iz tačke A u tačku B) telekomunikacijska veza, sastoji se od mikrotalasnog prijemnika koji prima informacije pomoću snopa mikrotalasa koje šalje druga prenosna stanica u neposrednoj blizini, i mikrotalasnog predajnika koji šalje primljene informacije narednoj stanici, takođe pomoću snopa mikrotalasa. Mreže mikrotalasnih prenosnih stanica prenose telefonske pozive, televizijki program i računarske podatke iz jednog grada u drugi preko mreža širokih područja.
- Pasivni repetitori: Ovo je jednostavni mikrotalasni prenosnik koji poseduje ravnu metalnu površinu koja reflektuje mikrotalasni snop u drugom pravcu. Koristi se da se mikrotalasni signal prenese preko brda i planina kada nije potrebno da se taj signal prethodno pojača.
- Mobilni repetitor: Ovo je radio repetitor koji se koristi za pojačavanje mobilnog signala na ograničenom području. Uređaj je nalik na malu mobilnu baznu stanicu, sa usmerenom antenom tako da prima signal sa najbližeg telefonskog predajnika, pojačavačem, i antenom koja reemituje signal ka mobilnim telefonima koji se nalaze u blizini. Često se koristi za poslovne zgrade u cetru grada.
- Digirepetitor: Je termin koji se koristi za repetitor koji obnavlja čvorove u mrežama se prenosom paketa. On izvodi takozvanu sačuvaj i prosledi finkciju, prenoseći pakete informacija od jednog čvora ka drugom.
Repetitori mogu biti podeljeni na dve vrste zavisno od tipa podataka kojima rukuju:
- Analogni repetitori: Ova vrsta se koristi kod kanala koji prenose podatke u formi analognih signala u kojima su napon ili struja proporcionalni amplitudi signala, kao što je audio signal. Takođe se koriste u linijama koje prenose višestruke signale koristeći frekvencijski multipleks (FDM). Analogni repetitori su sastavljeni od linearnog pojačavača, i mogu da imaju elektronske filtre da kompenzuju frekvencijske i fazne distorzije u linijama.
- Digitalni repetitori: Koriste se u kanalima koji prenose podatke pomoću binarnih signala, u kojima su podaci u vidu impulsa sa samo dve moguće vrednosti, predstavljaju se pomoću binarnih cifara 0 i 1. Digitalni repetitor pojačava signal, takođe može da promeni vreme, sinhronizaciju ili oblik impulsa. Repetitor koji vrši promenu vremena ili sinhronizacije može da se nazove i regenerator.
Povezivanje repetitora[uredi | uredi izvor]
Repetitori mogu biti međusobno povezani radi proširenja njihove oblasti pokrivanja. Kada su povezani, signal koji primi bilo koji od repetitora je prosleđen dalje od strane svih repetitora, tako da to omogućava znatno proširenje pokrivenosti signalom. Ova vrsta povezivanja je posebno korisna za oblasti gde je pokrivenost signalom ograničena zbog nepristupačnog terena.
Povezani repetitori mogu da funkcionišu na istim ili različitim radnim opsezima. Ovo omogućava korisnicima da koriste jedan opseg a da, sa druge strane, budu u mogućnosti da komuniciraju sa drugim korisnicima koji su na nekom drugom opsegu.
Repetitori mogu biti trajno povezani a mogu imati i kontrolisani pristup tako da korisnik može da aktivira određenu vezu ako je to neophodno.
Novi razvoj amaterskog radija je korišćenje voIP veza. Ove veze omogućavaju konekciju između repetitora bilo gde u svetu.[2]
Opseg i korišćenje repetitora[uredi | uredi izvor]
| Opseg repetitora | Korišćenje[2] |
|---|---|
| 10 metara | Repetitori sa opsegom od 10 metara mogu pruže ne samo lokalnu već i nacionalnu kao i prekookeansku pokrivenost. Postoji četiri međunarodno dogovorena kanala između 29.5 i 29.7 MHz. |
| 6 metara | Na opsegu od 6 metara, repetitori pružaju lokalnu pokrivenost ali često se ostvariti i međustanični kontakt tokom pojačanih solarnih aktivnosti. Postoji 18 repetitorskih kanala na ovoj učestanosti sa izlazom sa frekvencijama koje počinju od 53.550 MHz. |
| 2 metra | 2 metra je glavni opseg rada repetitora. Postoji 16 kanala između 146.625 i 147.000 MHz, i 15 kanala preko 147 MHz. |
| 70 centimetara | 70 centimetara je drugi glavni opseg rada repetitora. Ima ukupno 58 kanala sa svojim izlazima između 438 - 440 MHz i ulazima nižim za 5 MHz. |
| 23 centimetra | Postoje i repetitori sa opsegom od 23 centimetra sa rapoloživih 39 kanala. Na ovom opsegu prenose signale na frekvencijama između 1273 i 1274 MHz sa ulaznim frekvencijama 1293—1294. MHz. |
Telefonski repetitori[uredi | uredi izvor]
Pre pronalaska elektronskih pojačavača, mehanički spojeni karbonski mikrofoni su korišćeni kao pojačavači u telefonskim repetitorima. Vek kasnije utvrđeno je da negativan otpor živine sijalice može da pojačava, tada su one počele da se koriste[3]. 1930—ih godina repetitori sa vakuumskim cevima koji koriste hibridne kalemove su postali uobičajena pojava, omogućivši korišćenje tanjih žica. Tokom 1950-ih negativna impedansa doprinela je sticanju sve veće popularnosti ovih uređaja, a tranzistorska verzija nazvana E6 repetitor bila je konačni glavni tip koji je korišćen u Belovom sistemu pre nego što su digitalni prenosnici niskoh cena načinili sve repetitore koji su radili na glasovnim opsezima zastarelim.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Loring, A. E. (1878). A Hand-book of the Electro-Magnetic Telegraph. New York: D. Van Nostrand. str. 53–54
- ^ a b The Wireless Institute of Australia
- ^ Sungook 2001, str. 165
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Sungook, Hong (2001). Wireless: From Marconi's Black-Box to the Audion. MIT Press. str. 165. ISBN 978-0-262-08298-3.
.
