Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd
| Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd | |
|---|---|
 | |
 | |
| Osnivanje | 1947. |
| Lokacija | Beograd Srbija |
| Direktor | Mirjana Andrić |
| Adresa | Radoslava Grujića 11 |
| Veb-sajt | Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd |
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd je institucija koja istražuje, štiti i prezentuje kulturno nasleđe od najstarijih praistorijskih i antičkih spomenika, preko srednjovekovne arhitekture, narodnog graditeljstva, do spomenika novije istorije i savremenog stvaralaštva. Osnovan je 25. juna 1947. godine odlukom Vlade Narodne Republike Srbije na predlog književnika Milorada Panića - Surepa. Zavod je bio jedina institucija za zaštitu spomenika kulture u Srbiji sve do 6. septembra 1950. godine kada se osniva Savezni institut za zaštitu spomenika kulture.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Zavod je osnovan 25. juna 1947. godine na predlog ljubitelja kulture i starina, Milorada Panića - Surepa. Milorad je ujedno bio i prvi direktor zavoda koji je tada bio smešten u Konaku kneginje Ljubice.
Godine 1950. osniva se Savezni institut za zaštitu spomenika kulture pod Uredbom Vlade FNR Jugoslavije. Savezni institut je od 1963. godine bio pod nazivom Jugoslovenski institut za zaštitu spomenika kulture.
Rešenjem Izvršnog veća Srbije u aprilu 1960. godine Zavod je preimenovan u Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, naziv koji i danas nosi. Zavodu je pripojen Jugoslovenski institut za zaštitu spomenika kulture u julu 1972. godine. Tokom kasnijih godina osnovano je više Zavoda za zaštitu spomenika kulture u različitim gradovima koji su preuzeli starenje o spomenicima na svojim područjima, a Republički zavod je nastavio sa radom na najznačajnijim spomenicima kulture kako u Srbiji, tako i u inostranstvu.
Zakon o zaštiti kulturnih dobara 1977. godine je uveo novine poput kategorizacije spomeničkog nasleđa u četiri grupe: spomenici kulture, arheološka nalazišta, prostorne kulturno-istorijske celine i znamenita mesta. Takođe, uvedena je i kategorizacija kulturnih dobara, pa se ona svrstavaju u grupe od velikog i izuzetnog značaja.[1]
Delatnost[uredi | uredi izvor]
U proteklim godinama utvrđeno je da preko 200 nepokretnih kulturnih dobara ima izuzetan značaj, dok oko 600 nepokretnih kulturnih dobara ima status velikog značaja.
Na listu svetske kulturne i prirodne baštine UNESCO-a upisano je 7 kulturnih dobara:
- Arheološka nalazišta: Gamzigrad (Romulijana)
- Spomenici kulture: Manastir Gračanica, Manastir Dečani, Manastir Pećka patrijaršija, Manastir Studenica, Crkva Bogorodice Ljeviške
- Prostorno kulturno-istorijska celina: Spomeničko područje Starog Rasa sa Sopoćanima[2]
Zavod se intenzivno bavi sakupljanjem i obrađivanjem dokumentacije o arhitektonskim spomenicima, arheološkim ispitivanjima, ikonama, zidnom slikarstvu, umetničkim predmetima. Planoteka Zavoda danas sadrži dragocenu dokumentaciju o spomeničkom fondu Srbije. U Zavodu se čuvaju crteži, studije, projekti rekonstrukcije objekata itd. Jedan od najvažnijih zadataka Zavoda jeste i izrada precizne tehničke dokumentacije o kulturnim dobrima. Osim toga, važan zadatak je i konzervatorsko-restauratorska i istraživačka delatnost na zaštiti kulturnog nasleđa.
Takođe, Zavod poseduje i bogatu fototeku u kojoj se mogu pronaći zbirke crno-belih negativa, staklenih ploča i slajdova.
Republički zavod je takođe stvorio i bogatu biblioteku sa preko 20.000 svezaka. Pokrivene su različite oblasti poput istorije umetnosti, arhitektura, istorija, nauka, etnologija, zaštita i konzervacija.
Bogata izdavačka delatnost je još jedna karakteristika Republičkog zavoda. Do sada je izdato preko 200 naslova, kao i veliki broj časopisa. Zavod izdaje i serije naučnih monografija, studija arhitekture i fresaka, kao i niz posebnih publikacija.
Republički zavod je organizovao i veliki broj simpozijuma i naučnih skupova.
Osim na području Srbije, Zavod je angažovan i za zaštitu spomenika kulture srpskog porekla u inostranstvu. Države u kojima se nalaze takvi spomenici su: Grčka, Mađarska, Rumunija, Albanija, Italija, Češka, Slovačka, Alžir, Tunis itd. [1]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Logo Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd -
Enterijer Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd -
Tabla na ulazu u Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Spomenici kulture od izuzetnog značaja
- Spomenici kulture od velikog značaja
- Spomenici kulture u Srbiji
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Čuvari baštine : 50 godina rada Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika i kulture. 1998. str. 13—20. ISBN 978-86-80879-11-6. OCLC 162127149.
- ^ „Istorija zaštite u Srbiji”. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. Arhivirano iz originala 05. 06. 2019. g. Pristupljeno 06. 11. 2018.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični sajt Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd
- Ministarstvo kulture i informisanja- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
