Pređi na sadržaj

Samoopredeljenje (politička stranka)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Pokret za samoopredeljenje
Lëvizja Vetëvendosje
SkraćenicaSamoopredeljenje
PredsednikAljbin Kurti
Šef parlamentarne grupeMimoza Kusari Lila
Osnovana12. jun 2005.; pre 19 godina (2005-06-12)
PrethodnikAkciona mreža Kosova
SedištePriština
NovinePërballja
Broj članova (2018)Rast 36.500[1]
Ideologija
Politička pozicijalevi centar do levice
Međunarodno članstvo
Boje  grimizna   crna
SloganSrcem i dušom za samoopredeljenje!
(alb. Me mendje e zemër, deri në Vetëvendosje!)
Skupština
56 / 120
Predsednici opština
6 / 38
Skupštine opština
193 / 994
Zastava stranke
Veb-sajt
www.vetevendosje.org
Republika Kosovo*
Ovaj članak je dio serije o
političkom sistemu Republike Kosovo*
Ustav
Zakonodavstvo
Izvršna vlast
Izbori
Spoljna politika
Upravna podela
*Republika Kosovo je jednostrano proglašena i delimično priznata država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije.

Pokret za samoopredeljenje (alb. Lëvizja Vetëvendosje; skraćeno Samoopredeljenje) je politička stranka u Republici Kosovo.[a] Usmerena je ka principima socijaldemokratije,[2][3] populizma[3][4][5] i albanskog nacionalizma.[6][7][8][9][10]

Osnovano je 2005. godine kao naslednik Akcione mreže Kosova (AMK), a 2010. po prvi put učestvuje na izborima. U velikoj meri zasniva svoju ideologiju na delima Ukšina Hotija.[11][12] Vodi kampanju za društvene i političke promene zasnovane na principima jednakosti, demokratije, političke slobode i socijalne pravde za svakog građanina.[13] Snažno se zalaže za ujedinjenje Albanije i Kosova.[14][15]

Najveća je politička stranka u Republici Kosovo,[a] koja je osvojila 58 poslaničkih mandata na parlamentarnim izborima 2021. zajedno sa strankom Usudi se Vjose Osmani, koja se bila unutar liste Samoopredeljenja. Formirala je Vladu u koaliciji sa nesrpskim manjinama. Vođa stranke Aljbin Kurti je predsednik Vlade Kosova. Na lokalnom nivou, Samoopredeljenje upravlja četiri opštine. Pored toga, ogranak stranke u Albaniji, koji tamo funkcioniše kao neprofitna organizacija, podržao je tri nezavisna kandidata koji su se kandidovala na parlamentarnim izborima u Albaniji 2021. godine.[16][17]

Kontroverze[uredi | uredi izvor]

Aktivisti i političari Samoopredeljenja su često ignorisali i osporavali simbole Republike Kosovo,[a] uključujući zastavu i himnu.[18] Godine 2017. Visar Imeri, tadašnji predsednik Samoopredeljenja, odbio je da ustane za himnu kada je učestvovao na kongresu Novog saveza Kosova.[19] Kada je upitan zašto je tako postupio, izjavio je da je pobrkao himnu za melodiju Ludviga van Betovena.[20] U intervjuu pre parlamentarnih izbora 2019. godine, Aljbin Kurti, predsednik Samoopredeljenja, rekao je: „Naravno da ću poštovati (simbole Republike Kosovo) kao predsednik Vlade. Ali imajte na umu da sam ja predsednik Samoopredeljenja i da takođe predstavljam one vrednosti koje su nam važne. Himna Albanije ne pripada samo jedoj državi, nego svim Albancima. Mi kao Albanci imamo mnogo toga zajedničko, uključujući zastavu, istoriju itd. Zastava Republike Kosovo[a] nema nikakvu istoriju ili vrednost osim svoje geografske vrednosti. Znamo da je (usvajanje ove zastave) bila greška, ali sada nemamo drugog izbora nego da to prihvatimo.”[21]

Predsednici Samoopredeljenja[uredi | uredi izvor]

# Predsednik Rođenje—smrt Početak mandata Završetak mandata Vreme na funkciji
1. Aljbin Kurti 1975— 12. jun 2005. 28. februar 2015. 9 godina, 261 dan
2. Visar Imeri 1973— 1. mart 2015. 2. januar 2018. 2 godine, 307 dana
3. Aljbin Kurti 1975— 21. januar 2018. na dužnosti 6 godina, 144 dana

Rezultati na izborima[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Napomene i reference[uredi | uredi izvor]

Napomene
  1. ^ a b v g Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
Reference
  1. ^ „Kurti thotë se ata që po dalin nga VV-ja po përfundojnë në prehër të PDK-së”. Telegrafi. 23. 12. 2018. Arhivirano iz originala 23. 12. 2018. g. Pristupljeno 23. 12. 2018. 
  2. ^ Nordsieck, Wolfram (2021). „Kosovo”. Parties and Elections in Europe. Arhivirano iz originala 17. 1. 2013. g. Pristupljeno 17. 2. 2021. 
  3. ^ a b Yabanci, Bilge (2015). „Populism and Anti-Establishment Politics in Kosovo: A Case Study of Lëvizja Vetëvendosje” (PDF). Contemporary Southeastern Europe. 3 (2): 17—43. 
  4. ^ Andjelic, Neven (2022). Covid-19, state-power and society in Europe : focus on Western Balkans. Cham. str. 149. ISBN 978-3-030-91073-0. OCLC 1291316144. 
  5. ^ MacShane, Denis (2017-06-16). „Kosovo lurches to nationalism as Brussels lets down its friends”. www.euractiv.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-12-14. 
  6. ^ Delafrouz, Ghazal, Vetevendosje: A minor field study of the Kosovo Albanian resistance movement, Lund University, str. 11, Arhivirano iz originala 2020-06-13. g., Pristupljeno 2011-11-17 
  7. ^ Lewis, Paul (12. 12. 2010). „Former US diplomat backs Albanian nationalist in Kosovo elections”. The Guardian. London. Arhivirano iz originala 8. 10. 2019. g. Pristupljeno 18. 12. 2016. 
  8. ^ Schwandner-Sievers, Stephanie (2013). Democratisation through Defiance? The Albanian Civil Organisation 'Self-Determination' and International Supervision in Kosovo. Civil Society and Transitions in the Western Balkans. Palgrave Macmillan. str. 97. ISBN 978-1-349-33258-8. doi:10.1057/9781137296252_6. 
  9. ^ Skendaj, Elton (2014). Creating Kosovo International Oversight and the Making of Ethical Institutions. Cornell University Press. str. 133. ISBN 9780801470172. 
  10. ^ Koinova, Maria (2013). Ethnonationalist Conflict in Postcommunist States: Varieties of Governance in Bulgaria, Macedonia and Kosovo. University of Pennsylvania Press. str. 117. ISBN 9780812245226. 
  11. ^ Ukshin Hoti – filozof i politikës shqiptare [Ukshin Hoti, philosopher of Albanian politics] (na jeziku: albanski), TV21, 3. 3. 2012, Arhivirano iz originala 27. 5. 2021. g., Pristupljeno 3. 3. 2012, „Glauk Konjufca, a member of the Self-Determination Movement, also present as a forum panelist, described the political philosophy of Hoti as essential for all Albanian political scene, mentioning that his thesis of political philosophy are quite actual even today, though they are overthrown by today's politics.” 
  12. ^ Sulstarova, Enis (3. 3. 2012), Kombi, demokracia dhe Evropa: duke lexuar veprën e Ukshin Hotit (Nation, democracy, and Europe: reading the work of Ukshin Hoti) (na jeziku: albanski), Vetëvendosje!, Arhivirano iz originala 27. 7. 2018. g., Pristupljeno 14. 8. 2013 
  13. ^ „Statuti” (na jeziku: albanski). Vetëvendosje.org. Arhivirano iz originala 2020-10-01. g. Pristupljeno 2020-09-19. 
  14. ^ Kurti: Na duhet një tjetër lloj shteti [Kurti: We need another type of State] (na jeziku: albanski), telegrafi.com, 18. 8. 2013, Arhivirano iz originala 2013-08-20. g., Pristupljeno 2013-08-23 
  15. ^ Shefkiu, Milaim (2. 4. 2013), Thaçi dhe opozita pikë e pesë [Thaçi and opposition like bread and butter] (na jeziku: albanski), Gazeta Zeri, Arhivirano iz originala 2013-05-31. g., Pristupljeno 2013-08-23 
  16. ^ „Misioni” [Mission] (na jeziku: Albanian). Arhivirano iz originala 2021-04-11. g. Pristupljeno 2021-04-11. 
  17. ^ „Tre kandidatët që i mbështet Lëvizja u çertifikuan nga KQZ.” [The three candidates that are supported by the Movement got certified by the CEC] (na jeziku: Albanian). 2021-03-16. Arhivirano iz originala 2021-04-11. g. Pristupljeno 2021-04-11. 
  18. ^ Kosova shënon 5-vjetorin, VV injoron himnin(Kosovo marks its 5th anniversary, VV! ignores the anthem) (na jeziku: albanski), Radio Victoria, 17. 2. 2013 [mrtva veza]
  19. ^ „Ymeri nuk e respekton himnin e Kosovës në Kongresin e AKR-së”. Gazeta Blic (na jeziku: albanski). 2017-02-24. Arhivirano iz originala 2021-02-15. g. Pristupljeno 2020-09-26. 
  20. ^ „Visar Ymeri tregon pse nuk ishte ngritur në këmbë për himnin e Kosovës”. Periskopi (na jeziku: albanski). 2018-04-22. Arhivirano iz originala 2021-02-18. g. Pristupljeno 2020-09-26. 
  21. ^ „Albin Kurti flet për simbolet shtetërore të Republikës së Kosovës”. Gazeta Express (na jeziku: albanski). 2019-09-16. Arhivirano iz originala 2019-09-20. g. Pristupljeno 2020-09-26. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Самоопредељење_(политичка_странка)&oldid=27829235”