Sandhofova bolest
| Sandhofova bolest | |
|---|---|
| Sinonimi | Sandhoff–Jatzkewitz disease, variant 0 of GM2-gangliosidosis, hexosaminidase A and B deficiency |
 | |
| Sandhofova bolest se nasleđuje autozomno recesivno. | |
| Specijalnosti | Genetika, neurologija |
Sandhofova bolest ili GM2 gangliozidoza tip II (akronim SB) i njegove varijante su redak nasledni poremećaj koji progresivno uništava nervne ćelije ( neurone ) u mozgu i kičmenoj moždini (centralni nervni sistem). Uuzrokovana je defektima u HEXB genu, koji kodira beta podjedinicu HEX A i podjedinice HEX B.Ovo stanje je klasifikovano je u tri glavna tipa na osnovu uzrasta u kojem se prvi put pojavljuju znaci i simptomi: infantilno, maloletno i odraslo.
Ovo stanje se nasleđuje autozomno recesivno, što znači da obe kopije gena u svakoj ćeliji imaju varijante. Roditelji pojedinca sa autozomno recesivnim stanjem nose po jednu kopiju izmenjenog gena, ali obično ne pokazuju znake i simptome stanja.
U Sandhofovoj bolesti, odsustvo ili nedostatak HEX A izaziva defektnu lizozomsku degradaciju i akumulaciju sekundarnih lizozoma. Odsustvo ili nedostatak HEX B izaziva defektnu degradaciju neutralnih supstrata i dermatan sulfata, što dovodi do akumulacije globozida u serumu, slezini, jetri, limfnim čvorovima, plućima, bubrezima i eritrocitima.
Sandhofova bolest je teški oblik Tej-Saksove bolesti, čija je incidencija bila posebno visoka kod ljudi istočnoevropskog i aškenaskog jevrejskog porekla, ali Sandhofova bolest nije ograničena ni na jednu etničku grupu.[1]
Svaki roditelj mora nositi defektni gen i preneti ga detetu. Pojedinci koji nose samo jednu kopiju mutiranog gena obično ne pokazuju znake i simptome poremećaja. Poremećaj se obično javlja u dobi od 6 meseci. Simptomi mogu uključivati: progresivno pogoršanje nervnog sistema.[1]
Infantilni oblik Sandhoffove bolesti je najčešći i najteži oblik i postaje očigledan u detinjstvu. Deca sa ovim poremećajem obično izgledaju normalno do uzrasta od 3 do 6 meseci, kada se njihov razvoj usporava i mišići koji se koriste za kretanje slabe. Pogođena beba gube motoričke veštine kao što su prevrtanje, sedenje i puzanje. Takođe razvijaju preteranu reakciju zaprepašćenja na glasne zvukove. Kako bolest napreduje, deca sa Sandhofovom bolešću doživljavaju napade, gubitak vida i sluha i intelektualnu onesposobljenost. Za ovaj poremećaj karakteristična je abnormalnost oka koja se zove trešnja-crvena mrlja, koja se može identifikovati pregledom oka. Neka pogođena deca takođe imaju karakteristične crte lica, uvećane organe (organomegaliju) ili abnormalnosti kostiju.
Juvenilni i odrasli oblici Sandhofove bolesti su veoma retki. Znaci i simptomi su obično blaži od onih koji se primećuju kod infantilnog oblika, iako se veoma razlikuju. Juvenilni oblik može početi između 2 i 10 godina.[2] Karakteristične osobine uključuju poteškoće u govoru, gubitak kognitivnih funkcija (demencija), napade i gubitak koordinacije mišića (ataksija). Sandhoffovu bolest odraslih karakterišu problemi sa kretanjem i psihijatrijski problemi.
Nazivi[uredi | uredi izvor]
Sandhofova bolest — GM2 gangliozidoza tip II — Nedostatak heksosaminidaza A i B — G M2 gangliozidoza, O varijanta — Nedostatak beta-heksosaminidaze-beta-podjedinica — Sandhoff-Jatzkewitz-Pilz-ova bolest — Totalni nedostatak heksosaminidaze.[3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Bolest i njene varijante su Sandhof i njegovi saradnici prvobitno opisali 1968. i 1971. godine (koja je po Sandhovu dobila naziv) kao poremećaj uzrokovan defektima u HEKSB genu, koji kodira beta podjedinicu HEX A i podjedinicu HEX B.
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
Sandhofova bolest je redak poremećaj; njegova učestalost varira među populacijama. Češće je kod kreolske populacije u severnoj Argentini; meću Metisima u Saskačevanu, Kanada; i ljudima poreklom iz Libana.
Prema podacima iz literature u jednom slučaju, crni muškarac je imao 20-24% normalne aktivnosti enzima u krvi, ali manje od 2% u jetri. Tri slučaja su prijavljena kod pojedinaca iz severnog Saskačevana, 7 kod osoba iz Libana i 36 kod Kreola iz Argentine.
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Sandhofova bolest je uzrokovana varijantama (takođe poznatim kao mutacije) u HEXB genu. HEXB gen daje uputstva za izgradnju proteina koji je deo dva kritična enzima u nervnom sistemu, beta-heksosaminidaze A i beta-heksosaminidaze B. Ovi enzimi se nalaze u lizozomima , koji su strukture u ćelijama koje razgrađuju toksične supstance i deluju kao reciklažni centri. Unutar lizozoma, ova dva enzima razgrađuju masne supstance, složene šećere i molekule koji su povezani sa šećerima. Konkretno, beta-heksosaminidaza A pomaže u razgradnji masne supstance zvane GM2 gangliozid.[4]
Varijante u HEXB genu remete aktivnost beta-heksosaminidaze A i beta-heksosaminidaze B, što sprečava ove enzime da razbiju određene molekule, uključujući GM2 gangliozid. Kao rezultat, ova jedinjenja se mogu akumulirati do toksičnih nivoa, posebno u neuronima mozga i kičmene moždine. Konkretno, nakupljanje GM2 gangliozida dovodi do progresivnog uništavanja ovih neurona, što uzrokuje mnoge znake i simptome Sandhofove bolesti. Ozbiljnost nestašice (deficit) enzima beta-heksosaminidaze A i B obično određuje starost u kojoj se pojave i oblik Sandhofove bolesti koja se razvija.[4]
Pošto Sandhofova bolest narušava funkciju lizozomalnih enzima i uključuje nakupljanje GM2 gangliozida, ovo stanje se ponekad naziva poremećaj lizozomalnog skladištenja ili GM2-gangliozidoza.[4]
Sandhofova bolest je jedno od tri stanja uzrokovana nagomilavanjem GM2 gangliozida. Druga dva stanja se zovu Tej-Saksova bolest i AB varijanta GM2 gangliozidoze, koje su uzrokovane nekim varijantama u drugim genima.[4]
Patogeneza[uredi | uredi izvor]
Pošto pacijenti takođe nemaju ili imaju defektnu Hek A aktivnost, oni pokazuju simptome Tej-Saksove bolesti i promene fizičkih i visceralnih organa. Za razliku od Tej-Saksove bolesti, većina, ako ne i svi, slučajevi se javljaju kod osoba koje nisu aškenaskog jevrejskog porekla. Pacijenti imaju nivoe enzima koji su 5% normalnog nivoa.
Kao i kod Tej-Saksove bolesti, pacijenti razvijaju mišićnu slabost tokom prvih 6 meseci života, sa reakcijom zaprepašćenja, slepilom, trešnjavocrvenim mrljama, makrocefalijom i progresivnim mentalnim i motoričkim pogoršanjem. Možda imaju lice nalik lutki. Neurološki simptomi mogu uključivati organomegaliju, skeletne abnormalnosti i/ili oligosahariduriju. Smrt se obično javlja u dobi od 4 godine.
U jednom slučaju, znaci zahvatanja srca prethodili su simptomima poremećaja nervnog sistema. Pansistolni šum i kardiomegalija pronađeni su u dobi od 3 meseca, a neurološko pogoršanje se dogodilo sa 8 meseci. Za razliku od pacijenata sa Tej-Saksove bolesti, oni sa Sandhovovom bolesti mogu imati grubo lice, makroglosiju, megaloencefaliju, kardiomegaliju, hepatosplenomegaliju i visok lumbalni gibus.
Retki juvenilni oblik SD može biti rezultat odsustva normalnih nivoa Hek A, ali povećanja nivoa HEX B Početak je u dobi od 2-10 godina. Pacijenti imaju polako napredujuću spinocerebelarnu bolest sa zahvaćenošću motornih neurona, dizartrijom, gubitkom mišića, fascikulacijama, piramidalnom disfunkcijom i pegama makularne trešnje. Uzorak rektalne biopsije pokazao je MCB u submukoznim ganglionskim ćelijama. Neuropatija i mentalni poremećaji su češći kod juvenilnog oblika Sandhovove bolesti nego kod maloletničkog Tej-Saksove bolesti.
Sandhovova bolest kod odraslih (< 10% normalne aktivnosti enzima) može početi u adolescenciji sa sporo napredujućom bolešću motornih neurona. Čini se da mutacije ometaju pravilno formiranje dimera.
Genetika[uredi | uredi izvor]
Genetika bolesti je sledeća:
- Jedan gen, autozomno recesivan
- Gen i hromozomska lokacija - HEXB na pojasu 5q13
- Genski proizvod HEXB - Beta podjedinica HEX B i podjedinica HEX B
- Gen je dugačak 40-45 kb i, kao i HEKSA, kodirajući region se sastoji od 14 egzona.
- Dva gena, HEXA i HEXB, dele približno 55% homologije na nivou nukleotida i aminokiselina.
- Amino kiselina Arg 211 b lanca je esencijalni ostatak u aktivnom mestu HEXB; odgovara Arg 178 u aktivnom mestu α lanca.
- Gln 355 je esencijalni ostatak na mestu vezivanja supstrata β lanca.
- Odsustvo beta podjedinica dovodi do povećane polimerizacije alfa jedinica da bi se formirao HEX S
| HEXB mutacija | Učestalost u nosiocima | Tip |
| Brisanje od 16 kb (5' kraj na IVS5, prijavljeno kao brisanje od 50 kb od strane nekih istraživača) | 30% Francuza ili Francuza Kanađana | Sve vrste SD |
| Brisanje od 50 kb (5' kraj na IVS6) | ... | Infantilno |
| Del76A mutacija pomeranja okvira, egzon 1 | 84% podtipa, grčko-kiparski maronit | Infantilno |
| S62L, exon 1 i jedinjenje sa delimičnim brisanjem | ... | Infantilno |
| IVS2+1G>A | Regija Kordoba u Argentini u mešovitim kreolskim, španskim i domorodačkim narodima | Infantilno |
| IVS8+5G>C mutacija na mestu spajanja | grčko-kiparski | Infantilno |
| P417L, exon 11 | Japanci, Italijani, Francuski Kanađani | Maloletni i neki infantilni (u kombinaciji sa S255R) |
| Y456S, exon 11 | ... | Juvenile u složenom heterozigotu |
| -26IVS12 24-bp umetanje | ... | Pariz**, maloletna ili asimptomatska, poslednje verovatno zbog druge mutacije |
| -16IVS13 18-bp insercija, mutacija na mestu spajanja | Francuski | Pariz**, maloletni do asimptomatski |
| P417L, exon 11, i 16/50-kb i deleciono jedinjenje od 16/50-kb | japanski, italijanski, francusko kanadski | Adultni |
| P504S, 16/50-kb jedinjenje za brisanje | ... | Adult |
| R505Q, exon 13 i deleciono jedinjenje od 16/50-kb (nepostojano na toplotu) | ... | Adultni |
| R533H, exon 13 | japanski | Odrasli (u spoju sa IVS2+1G>A) |
|
Napomene: * Od 31 mutacije, približno 65% je izazvalo akutni SD, približno 17% je izazvalo subakutni SD, približno 13% je izazvalo hroničnu SD, a približno 4% je izazvalo benigni SD. Od mutacija, 42% su bile pogrešne ili besmislene mutacije. ** Hek A plus/Hek B minus se prvobitno zvao Hekosaminidase Paris. Takođe pogledajte Mendelijsko nasleđe kod čoveka (OMIM) i bazu podataka o mutaciji ljudskih gena, HEKSB . | ||
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Znaci i simptomi mogu početi u detinjstvu, adolescenciji ili odraslom dobu i obično su blaži od onih koji se vide kod infantilnog oblika Sandhofove bolesti. Kao i u infantilnom obliku, utiču na mentalne sposobnosti i koordinaciju. Karakteristične promene uključuju:
- slabost mišića,
- gubitak mišićne koordinacije (ataksija)
- razne probleme sa kretanjem,
- probleme sa govorom i
- mentalne bolesti.
Ovi znaci i simptomi se veoma razlikuju među ljudima sa kasnim oblicima Sandhofove bolesti
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Sandhofova bolest se može otkriti sledećim procedurama (pre nego što bude vidljiva fizičkim pregledom):
- biopsija kojom se uzima uzorak tkiva iz jetre,
- genetsko testiranje,
- molekularna analiza ćelija i tkiva (da bi se utvrdilo prisustvo genetskog metaboličkog poremećaja) ,
- enzimski test,
- analizu urina kako bi se utvrdilo da li su gore navedena jedinjenja abnormalno uskladištena u telu.
Da bi dete obolelo od ove bolesti, oba roditelja moraju biti nosioci i oba moraju preneti mutaciju na dete. Dakle, čak i u slučaju kada oba roditelja imaju mutaciju, postoji samo 25% šanse da će njihovo dete naslediti bolest.
Vrste[uredi | uredi izvor]
Postoje tri tipa Sandhofove bolesti: klasična infantilna, juvenilna i kasni početak kod odraslih.[5] Svaki oblik je klasifikovan prema težini simptoma, kao i prema godinama u kojima pacijent pokazuje ove simptome.[6] Juvenilni i odrasli oblici Sandhofove bolesti su veoma retki.
Klasični infantilni oblik bolesti[uredi | uredi izvor]
Klasični infantilni oblik bolesti klasifikuje se po razvoju simptoma bilo kad od 2 meseca do 9 meseci starosti. To je najčešći i najteži od svih oblika i dovodi do smrti pre nego što pacijent napuni tri godine.[7] Deca sa ovim poremećajem obično izgledaju normalno do uzrasta od 3 do 6 meseci, kada se razvoj usporava i mišići koji se koriste za kretanje slabe. Pogođena beba gube motoričke veštine kao što su prevrtanje, sedenje i puzanje. Kako bolest napreduje, odojčad razvija napade, gubitak vida i sluha, demenciju i paralizu. Za ovaj poremećaj karakteristična je abnormalnost oka koja se zove trešnja-crvena mrlja, koja se može identifikovati pregledom oka. Neka beba sa Sandhofovom bolešću mogu imati uvećane organe (organomegaliju) ili abnormalnosti kostiju. Deca sa teškim oblikom ovog poremećaja obično žive samo u ranom detinjstvu.
Juvenilni oblik bolesti[uredi | uredi izvor]
Juvenilni oblik bolesti pokazuje simptome koji počinju od 3 godine u rasponu od 10 godina i, iako dete obično umire do svoje 15. godine, moguće je da žive duže ako su pod stalnom negom.[8] Simptomi uključuju autizam, ataksiju, regresiju motoričkih veština, prostornost i poremećaje učenja.[9]
Pojavni oblik bolesti kod odraslih[uredi | uredi izvor]
Pojavni oblik bolesti kod odraslih se klasifikuje prema pojavi kod starijih osoba i utiče na motoričku funkciju ovih osoba. Još uvek nije poznato da li će Sandhofova bolest prouzrokovati smanjenje životnog veka ovih osoba.[10]
Genetsko savetovanje[uredi | uredi izvor]
Roditeljima se često daje mogućnost da prođu DNK skrining ako su u visokom riziku, kako bi se utvrdio njihov status nosioca pre nego što dobiju decu. Međutim, takođe se preporučuje da se podvrgnu testiranju čak i za one roditelje koji nemaju porodičnu istoriju Sandhofove bolesti. Preko 95% porodica koje imaju decu sa Sandhof-ovom bolešću nisu imale poznatu porodičnu istoriju bolesti, pošto mutacija u HEKSB genu ne izaziva kliničke simptome kada je prisutna samo jedna kopija, i često je neotkriveno prelazila sa jedne generacije na sledeće.[10] Naravno, ako pojedinac nosi mutaciju, on ili ona ima rizik da je prenesu na nerođeno dete. Genetsko savetovanje se preporučuje za one koji imaju mutaciju.
Moguće je da roditelji koji će uskoro imati dete ili su imali dete sa Sandhofovom bolešću mogu imati PGD ili PEGD. PEGD je pre-embrionalna genetska dijagnoza za roditelje koji ne bi imali koristi od genetske dijagnoze pre implantacije zbog njihove religije ili negativnog stava prema odbacivanju embriona. PEGD sekvencira genom embriona koji će proizvesti dva roditelja ako bi začeli dete. Ako porodica ima istoriju Sandhofove bolesti, preporučuje se da im se sekvencira genom kako bi se osiguralo da nisu nosioci ili da sekvencioniraju genom svog deteta.[11]
Terapija[uredi | uredi izvor]
Trenutno Sandhofova bolest nema nikakav standardni tretman i nema lek. Međutim, osobi koja pati od ove bolesti potrebna je pravilna ishrana, hidratacija i održavanje čistih disajnih puteva. Da bi se smanjili neki simptomi koji se mogu javiti kod Sandhofove bolesti, pacijent može da uzima antikonvulzante za lečenje napada ili lekove za lečenje respiratornih infekcija, i da konzumira preciznu ishranu koja se sastoji od hrane u obliku pirea zbog poteškoća pri gutanju. Deca sa bolešću obično umiru do 3 godine zbog respiratornih infekcija. Pacijent mora biti pod stalnim nadzorom jer može da pati od aspiracije ili nema mogućnosti da se promeni iz prolaza u pluća u odnosu na stomak i njihov pljuvač putuje do pluća izazivajući bronhopneumoniju. Pacijentu takođe nedostaje sposobnost kašljanja i zbog toga mora da se podvrgne tretmanu da protrese telo kako bi se uklonila sluz iz sluznice pluća. Lekovi se takođe daju pacijentima da bi umanjili simptome uključujući napade.[1]
Trenutno vlada testira nekoliko tretmana uključujući N-butil-deoksinojirimicin na miševima, kao i tretman matičnim ćelijama kod ljudi i druge medicinske tretmane koji regrutuju pacijente za testiranje.[12] Studija Sandhofove bolesti koja pokazuje dokaz principa za gensku terapiju u sistemu ljudskog modela koji koristi CRISPR i korekciju gena virusa daje šansu za klinička ispitivanja za izlečenje bolesti. Ultra retka pojava je glavna prepreka koju treba prevazići za klinička ispitivanja.[13][14]
Prognoza[uredi | uredi izvor]
Prognoza za osobe sa Sandhofovom bolešću je loša. Smrt se obično javlja do 3 godine i uglavnom je uzrokovana respiratornim infekcijama.[1]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Prognosis - Sandhoff Disease Information Page | National Institute of Neurological Disorders and Stroke”. www.ninds.nih.gov. Pristupljeno 2022-03-01.
- ^ Hendriksz CJ, Corry PC, Wraith JE, Besley GT, Cooper A, Ferrie CD (2004). „Juvenile Sandhoff disease--nine new cases and a review of the literature”. J Inherit Metab Dis. 27 (2): 241—9.. Review. Citation on PubMed
- ^ „Other Names for This Condition - Sandhoff disease: MedlinePlus Genetics”. medlineplus.gov (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-03-01.
- ^ a b v g „Causes, Sandhoff disease: MedlinePlus Genetics”. medlineplus.gov (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-03-01.
- ^ Chamoles, Néstor A.; Blanco, Mariana; Gaggioli, Daniela; Casentini, Carina (2002). „Tay-Sachs and Sandhoff diseases: Enzymatic diagnosis in dried blood spots on filter paper: Retrospective diagnoses in newborn-screening cards”. Clinica Chimica Acta. 318 (1–2): 133—137. PMID 11880123. doi:10.1016/S0009-8981(02)00002-5..
- ^ Zhang, Z.-X.; Wakamatsu, N.; Mules, E. H.; Thomas, G. H.; Gravel, R. A. (1994). „Impact of premature stop codons on mRNA levels in infantile Sandhoff disease”. Human Molecular Genetics. 3 (1): 139—145. PMID 8162015. doi:10.1093/hmg/3.1.139..
- ^ „Sandhoff Disease”. 2009-01-29. Arhivirano iz originala 29. 01. 2009. g. Pristupljeno 2022-03-01.
- ^ Hendriksz, C. J.; Corry, P. C.; Wraith, J. E.; Besley, G. T. N.; Cooper, A.; Ferrie, C. D. (2004). „Juvenile Sandhoff disease—Nine new cases and a review of the literature”. Journal of Inherited Metabolic Disease. 27 (2): 241—249. PMID 15159655. S2CID 41447979. doi:10.1023/B:BOLI.0000028777.38551.5a.
- ^ Karbani, Gulshan A. (2012). „Genetic Counselling: Consanguinity and Cultural Expectations”. Encyclopedia Of Life Sciences. ISBN 9780470016176. doi:10.1002/9780470015902.a0006179.pub2.
- ^ a b Gomez-Lira, Macarena; Sangalli, Antonella; Mottes, Monica; Perusi, Chiara; Pignatti, Pierfranco; Rizzuto, Nicol�; Salviati, Alessandro (1995). „A common ? Hexosaminidase gene mutation in adult Sandhoff disease patients”. Human Genetics. 96 (4): 417—422. PMID 7557963. S2CID 39688704. doi:10.1007/bf00191799. replacement character u
|first6=na poziciji 6 (pomoć) - ^ Kuliev, Anver; Rechitsky, Svetlana; Laziuk, Katya; Verlinsky, Oleg; Tur-Kaspa, Ilan; Verlinsky, Yury (2006). „Pre-embryonic diagnosis for Sandhoff disease”. Reproductive Biomedicine Online. 12 (3): 328—333. PMID 16569321. doi:10.1016/S1472-6483(10)61005-X..
- ^ „Thomas Jefferson University Hospital - Lysosomal Diseases and Diagnostic Laboratory”. 2009-04-10. Arhivirano iz originala 10. 04. 2009. g. Pristupljeno 2022-03-01.
- ^ Allende, Maria L.; Cook, Emily K.; Larman, Bridget C.; Nugent, Adrienne; Brady, Jacqueline M.; Golebiowski, Diane; Sena-Esteves, Miguel; Tifft, Cynthia J.; Proia, Richard L. (2018-01-22). „Cerebral organoids derived from Sandhoff disease induced pluripotent stem cells exhibit impaired neurodifferentiation”. Journal of Lipid Research (na jeziku: engleski). 59 (3): 550—563. ISSN 0022-2275. PMC 5832932
. PMID 29358305. doi:10.1194/jlr.M081323. Arhivirano iz originala 23. 02. 2018. g. Pristupljeno 01. 03. 2022.
- ^ „Sandhoff disease study shows proof of principle for gene therapy - Scienmag: Latest Science and Health News”. Scienmag: Latest Science and Health News (na jeziku: engleski). 2018-02-22. Arhivirano iz originala 24. 02. 2018. g. Pristupljeno 2018-02-23.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Liu, Min; Huang, Danping; Wang, Hongying; Zhao, Lei; Wang, Qi; Chen, Xuqin (2020). „Clinical and Molecular Characteristics of Two Chinese Children with Infantile Sandhoff Disease and Review of the Literature”. Journal of Molecular Neuroscience. 70 (4): 481—487. PMID 31919734. S2CID 255486174. doi:10.1007/s12031-019-01409-6.. Epub 2020 Jan 9. Review.
- Lyn, Nicole; Pulikottil-Jacob, Ruth; Rochmann, Camille; Krupnick, Robert; Gwaltney, Chad; Stephens, Nick; Kissell, Julie; Cox, Gerald F.; Fischer, Tanya; Hamed, Alaa (2020). „Patient and caregiver perspectives on burden of disease manifestations in late-onset Tay-Sachs and Sandhoff diseases”. Orphanet Journal of Rare Diseases. 15 (1): 92. PMC 7160997 . PMID 32295606. doi:10.1186/s13023-020-01354-3 ..
- Shibuya, Moriei; Uneoka, Saki; Onuma, Akira; Kodama, Kaori; Endo, Wakaba; Okubo, Yukimune; Inui, Takehiko; Togashi, Noriko; Nakashima, Ichiro; Hino-Fukuyo, Naomi; Ida, Hiroyuki; Miyatake, Satoko; Matsumoto, Naomichi; Haginoya, Kazuhiro (2021). „A 23-year follow-up report of juvenile-onset Sandhoff disease presenting with a motor neuron disease phenotype and a novel variant”. Brain and Development. 43 (10): 1029—1032. PMID 34217565. S2CID 235691794. doi:10.1016/j.braindev.2021.06.007.. Epub 2021 Jul 1.
- Tavasoli, Ali Reza; Parvaneh, Nima; Ashrafi, Mahmoud Reza; Rezaei, Zahra; Zschocke, Johannes; Rostami, Parastoo (2018). „Clinical presentation and outcome in infantile Sandhoff disease: A case series of 25 patients from Iranian neurometabolic bioregistry with five novel mutations”. Orphanet Journal of Rare Diseases. 13 (1): 130. PMC 6091055 . PMID 30075786. doi:10.1186/s13023-018-0876-5 ..
- Tim-Aroon, Thipwimol; Wichajarn, Khunton; Katanyuwong, Kamornwan; Tanpaiboon, Pranoot; Vatanavicharn, Nithiwat; Sakpichaisakul, Kullasate; Kongkrapan, Arthaporn; Eu-Ahsunthornwattana, Jakris; Thongpradit, Supranee; Moolsuwan, Kanya; Satproedprai, Nusara; Mahasirimongkol, Surakameth; Lerksuthirat, Tassanee; Suktitipat, Bhoom; Jinawath, Natini; Wattanasirichaigoon, Duangrurdee (2021). „Infantile onset Sandhoff disease: Clinical manifestation and a novel common mutation in Thai patients”. BMC Pediatrics. 21 (1): 22. PMC 7789739 . PMID 33407268. doi:10.1186/s12887-020-02481-3 ..
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Klasifikacija | |
|---|---|
| Spoljašnji resursi |
- GeneReview/NIH/UW entry on Hexosaminidase A Deficiency (jezik: engleski)
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
