Santorini (vulkan)
| Santorini kaldera | |
|---|---|
 Santorini kaldera iz svemira | |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 36° 23′ 44″ S; 25° 27′ 33″ I / 36.3956° S; 25.4591° I |
| Geografija | |
  Santorini | |
| Države |  Grčka |
| Geologija | |
| Poslednja erupcija | 1950. godine |
Santorini vulkan je velika, pretežno potopljena kaldera, koja se nalazi u južnom delu Egejskog mora, 120 km severno od Krita u Grčkoj. Iznad vode se nalaze ostrva Santorini grupe, koja se sastoji od najvećeg ostrva Santorini (ili Tira), Tirazija i Aspronizi na periferiji, i Nea Kameni Palea Kameni u sredini.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Kaldera je široka od 7 do 12 km u odnosu na 300 metara visokim liticama na tri strane.
U središtu kaldere postoje dva mala vulkanska ostrva koja nisu naseljena, Nea Kameni i Palea Kameni.
Glavno ostrvo, Santorini je površine 75,8 km², Tirazija 9,3 km², i nenaseljena ostrva: Nea Kameni 3,4 km², Palea Kameni km² i Aspronizi 0,1 km².
Izuzetna lepota Santorinijevih visokih litica, okruženih belim naseljima, u kombinaciji sa sunčanom klimom i savršenim uslovima posmatranja, predstavljaju magnet za vulkanologe,[1] kao i vrhunac turizma u Egeju.
Geologija[uredi | uredi izvor]
Vulkanski kompleks Santorini je najaktivniji u vulkanskom luku južnog dela Egejskog mora, koji uključuje Metanu, Milos, Santorini i Nisiros. Predstavlja subdukciju afričke tektonske ploče ispod Egejske podploče evroazijske tektonske ploče, koja se pomera 5 cm godišnje u severoistočnom pravcu. Područje karakterišu ga zemljotres na dubinama od 150–170 km.[2]
Nevulkanske stene postoje na Santoriniju i planini Profitis Ilias, Mesa Vouno, Gavrilos grebenu, Pirgosu, Monolitosu i sa unutrašnje strane kalderskog zida između Kape Plake i Atiniosa.[3]
Vulkanologija[uredi | uredi izvor]
Kaldera je sačinjena od preklopljenih vulkanskih kaldera. Smatra se da ih postoje četiri od kojih je najstarija južna kaldera formirana pre oko 180.000 godina pre naše ere. Sledeća kaldera Skaros je formirana pre oko 70.000 godina p. n. e., i kaldera Kape Riva pre 21.000 godina p. n. e. Trenutna kaldera je formirana pre oko 3600 godina p. n. e. za vreme Minojske erupcije.[4]
Pale Kameni i Nea Kameni su nastali kao rezultat višestrukih, pretežno podmorskih erupcija u centru kaldera[5]
Iako miran, Santorini je aktivan vulkan. Brojne manje i srednje, uglavnom efuzivne erupcije su izgradile tamne lavine ploče na Nea i Palea Kameni unutar kaldera.
Poslednja erupcija bila je 1950. godine, a sada postoje samo fumarolske aktivnosti, pre svega unutar nedavno aktivnih kratera.[1] GPS instrumenti su registrovali obnovljene deformacije oko kaldera u 2011. i 2012.[6]
Velika Minojska erupcija na Santoriniju iz 17. veka p. n. e. bila je inspiracija za legendu o Atlandtidi.[7] Ocenjena je sa 7 prema vulkanskom eksplozivnom indeksu, što je najveća ocena u istoriji erupcija.[8]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Introduction – Santorini Volcano”. Pristupljeno 9. 4. 2011.
- ^ „Tectonic setting of Santorini”. Pristupljeno 20. 4. 2011.
- ^ „Geology of Santorini – The prevolcanic basement”. Pristupljeno 20. 4. 2011.
- ^ „Santorini, Summary”. Smithsonian Global Volcanism Program. Arhivirano iz originala 24. 12. 2013. g. Pristupljeno 19. 4. 2011.
- ^ „Santorini Volcanic Caldera, Greece”. Pristupljeno 19. 4. 2011.
- ^ MSNBC "Volcano on scenic Greek island getting a little restless 3 March 2012
- ^ Sparks, R. S. J. (2000). „Friedrich, W. L. 2000. Fire in the Sea. The Santorini Volcano: Natural History and the Legend of Atlantis”. Geological Magazine. Cambridge University Press. 137 (5): 593. doi:10.1017/s0016756800224618.
- ^ „Large Volcano Explocivity Index”. Countries of the World. Pristupljeno 29. 3. 2011.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Geografske | |
