Satelit (Novi Sad)

Za druge upotrebe, pogledajte Satelit (višeznačna odrednica).

Satelit
Satelit, Futoški put
Administrativni podaci
Grad	Novi Sad
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 14′ 52″ S; 19° 47′ 52″ I
Satelit Satelit na karti Novog Sada

Satelit je gradska četvrt Novog Sada. Nalazi se na zapadnoj periferiji grada, uz Futoški put.

Položaj naselja

Mapa urbanog područja Novog Sada, na kojoj se vidi položaj Satelita i Novog Naselja

Detaljna mapa Satelita i Novog Naselja

Južnu granicu Satelita čini Futoški put, zapadnu granicu čini Bulevar Kneza Miloša, istočnu granicu čini Bulevar Slobodana Jovanovića, dok severnu granicu čine Bulevar Jovana Dučića i ulica Partizanskih baza. Prema nekim tumačenjima, Satelitu pripada i deo Radne zone zapad (Rasadnik), koji se nalazi između Bulevara kneza Miloša na istoku i ulice Somborska rampa na zapadu.

Susedna naselja su: Telep (na jugu), Novo Naselje (na severu i istoku) i Veternik (na zapadu). U administrativnom smislu, Satelit je deo mesne zajednice „Gavrilo Princip“, kojoj, pored Satelita, pripadaju i jugoistočni delovi Novog Naselja, kao i delovi industrijske zone pod nazivom Radna zona zapad.

Centralni deo Satelita naziva se Mali Satelit ili Tozinovac, a ovaj prostor se trenutno rekonstruiše, rušenjem starih prizemnih objekata i izgradnjom višespratnica.

Ime i istorija

Satelit, Futoški put

Grafit na Satelitu

Satelit je nazvan po nebeskim telima, pratiocima planeta u vasioni (videti članak: satelit), jer je i ovo naselje kada je izgrađeno bilo pratilac Novog Sada. Prema knjizi Dr Slobodana Ćurčića (Naselja Bačke - geografske karakteristike, Novi Sad, 2007.), u istočnom delu današnjeg Satelita su još 1952. godine postojale kuće. Izgradnja centralnog dela današnjeg Satelita počela je 1956-1957. godine, kada su sagrađene prve kuće na području današnjeg Malog Satelita (Tozinovca). Ove kuće su izgrađene na inicijativu tadašnjeg gradonačelnika Todora Jovanovića Toze, pa je po njemu i nazvan taj deo naselja.

Od svoje izgradnje, Satelit je imao karakteristike radničkog naselja, prvobitno sa oskudnim prizemnim kućama, da bi kasnije bile izgrađene komforne višespratne stambene zgrade, pijaca, škola, vrtići i prodavnice.

Uži deo Satelita činile su do 1989. godine mesne zajednice „Gavrilo Princip“ i „Boris Kidrič“. Referendumom je došlo do spajanja ove dve mesne zajednice i dela Novog Naselja u jednu mesnu zajednicu pod imenom „Gavrilo Princip“.

Stanovništvo

Prema podacima preduzeća JKP Informatika Novi Sad, mesna zajednica „Gavrilo Princip“ (obuhvata Satelit i deo Novog Naselja) ima ima 14.769 stanovnika (2010. godina).

Privreda, sport, kultura, javne ustanove

Na Satelitu se nalaze (ili su se nalazili) sledeći objekti i ustanove od javnog značaja: Kancelarija Gradske skupštine, Satelitska pijaca (legalizovana 1968, pre toga bila divlja), fabrika za proizvodnju rezervnih delova "Autokop" (prestala sa radom i porušena), osnovna škola „Miloš Crnjanski“ (raniji naziv „Boris Kidrič"), dva dečja vrtića ("Bajka“ i „Spomenak"), a tu je i sportski centar u okviru kojeg postoji stadion fudbalskog kluba „Mladost“, kao i teniski tereni teniskog kluba „Elite“. Bila je planirana i izgradnja sportsko-poslovnog objekta „Tuš“, od čega se odustalo. Pored toga, na Satelitu postoji i određen broj trgovačkih, ugostiteljskih i zanatskih radnji, kao i privatnih privredno-poslovnih subjekata, uglavnom lociranih uz Futoški put i ulicu Bate Brkića. U delu Radne zone zapad pod nazivom Rasadnik (koji se prema nekim tumačenjima smatra delom Satelita) locirano je Javno Gradsko Saobraćajno Preduzeće.

Na Satelitu postoji i takozvani "Satelitski buvljak", nelegalna buvlja pijaca, koja se ranije nalazila pored Satelitske pijace, a sada je locirana u severnom delu Satelita, blizu Bulevara Jovana Dučića.

Ulice i saobraćaj

Satelitska pijaca

Osnovna škola „Miloš Crnjanski“

Važnije ulice na Satelitu su:

• Futoški put
• Bulevar kneza Miloša
• Bulevar Slobodana Jovanovića
• Bulevar Jovana Dučića
• Bulevar Bate Brkića
• Stevana Hladnog
• Miloja Čiplića

Gradski i prigradski autobusi koji prolaze pored naselja su: 2, 6, 7, 8, 9, 52, 53, 54, 55 i 56.

Poznati stanovnici Satelita

• Miro Vuksanović, pisac, dobitnik NIN-ove nagrade.
• Dara Bubamara (Rada Adžić), popularna folk pevačica, odrasla je na Satelitu.

Dalji razvoj naselja

Prema Generalnom urbanističkom planu Novog Sada do 2021. godine, bila je planirana potpuna rekonstrukcija centralnog dela Satelita, odnosno rušenje starih kuća na Malom Satelitu, umesto kojih bi bila izgrađena nova saobraćajnica koja bi povezala Satelitsku pijacu sa ulicom Bate Brkića. Ova nova saobraćajnica, kao produžetak ulice Bate Brkića završena je i otvorena za saobraćaj 2019. godine i ona danas predstavlja centralnu ulicu na Satelitu, oko koje je izgrađeno (ili se gradi) više modernih višespratnica sa stambeno-poslovnim sadržajima.

Literatura

• Bogdan T. Stanojev, Satelit, Enciklopedija Novog Sada, knjiga 24, Novi Sad, 2004.
• Jovan Mirosavljević, Brevijar ulica Novog Sada 1745-2001, Novi Sad, 2002.
• Zoran Rapajić, Novi Sad bez tajni, Beograd, 2002.
• Dr Slobodan Ćurčić, Naselja Bačke - geografske karakteristike, Novi Sad, 2007.

Vidi još

• Gradske četvrti Novog Sada
• Novo Naselje

Spoljašnje veze

• Satelit
• Detaljna mapa Novog Sada i Satelita

• 
  Satelit, Futoški put
• 
  Satelit, ulica Antuna Urbana
• 
  Satelit, ulica Stevana Momčilovića
• 
  Satelitska pijaca
• 
  Igralište fudbalskog kluba „Mladost“
• 
  Grafit na Novom Naselju - Srpski kojoti, navijači fudbalskog kluba „Mladost“
• 
  Ulica na Malom Satelitu
• 
  Ulica na Malom Satelitu