Sparta (grad)

Ovaj članak je o današnjem gradu. Za grčki polis pogledajte stranicu Antička Sparta. Za drugo značenje pogledajte stranicu Sparta (grad) (višeznačna odrednica).

Sparta Σπάρτη
Administrativni podaci
Država	Grčka
Periferija	Peloponez
Okrug	Lakonija
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2011.	35.259
— gustina	29,63 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	37° 04′ 14″ S; 22° 25′ 28″ I
Vremenska zona	UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST)
Aps. visina	210 m
Površina	1.189,8 km2
Sparta Sparta na karti Grčke
Poštanski broj	231 00
Registarska oznaka	AK
Veb-sajt
www.sparta.gr

Sparta (grč. Σπάρτη [Spárti — Sparti]) je grad u Grčkoj, u oblasti Peloponeza. Sparta je istovremeno sedište i najveći grad u okrugu Lakonija u okviru periferije Peloponez.

Današnja Sparta je savremeni grad, obrazovan sredinom 19. veka pored iskopina antičke Sparte.

Položaj

Sparta se nalazi u krajnje južnom delu unutrašnjeg Peloponeza, na 40 km udaljenosti od Egejskog mora. Od glavnog grada Atine Sparta je udaljen 220 km jugozapadno.

Gradić se smestio u vrhu omanje ravnice, koju reka Evrotas gradi južno od grada a pre uliva u more, tačnije u obližnji Lakonski zaliv Egejskog mora. Severno, zapadno i istočno od grada uzdižu se planine, od kojih se izdvaja Tajget (2.400 m n.v.) na zapadu. Nadmorska visina grada je oko 200 m.

Istorija

Stari vek

Glavni bulevar savremene Sparte

Područje drevne Sparte bilo je uključeno u Mikensku civilizaciju, ali je svoj zenit doživelo u vreme stare Grčke. U 12. veku p. n. e. ovo područje su zauzeli Dorci. Već u 10. veku p. n. e. ovde se javljaju začeci naselja, koje će u nekoliko sledećih vekova stvoriti jedan od najznačajnijih polisa u istoriji stare Grčke. Sparta je bila poznata kao „vojnički polis“, koji i pored malog broja građana, uspeo pokoriti okolne oblasti i u vreme Peloponeskog rata u 4. veku p. n. e. biti glavni činilac na prostoru starogrčkog sveta. Međutim, stalni ratovi su vremenom iscrpeli Spartu, pa je ona nedugo posle datog rata postala plen novonaraslih sila u staroj Grčkoj. Iako je Sparta postojala i tokom helenističkog i starorimskog razdoblja, ona je bila samo senka nekadašnje sile. Konačno, drevnu Spartu su, kao već sasvim malo i nerazvijeno naselje, uništili Sloveni pri svom prodoru na Peloponez u 7. veku.

Savremena Sparta

Početkom savremenog doba područje antičke Sparte zauzimalo je relativno malo selo koje je ležalo u senci Mistre, obližnjeg mnogo značajnijeg vizantijskog naselja. Godine 1834, posle grčkog rata za nezavisnost, kralj Oton Grčki naredio je da se izgradi grad na području drevne Sparte i da nosi njeno ime. Grad je projektovan s namerom da postane jedan od najlepših grčkih gradova sa širokim bulevarima i parkovima. Danas je Sparta upravno sedište Lakonije.

Stanovništvo

Tradicionalno stanovništvo Sparte su Grci. U poslednjih par popisa kretanje stanovništva bilo je sledeće:

Demografija

1981.	1991.	2001.
12.975	13.011	14.817

Kretanje broja stanovnika u opštini po popisima:

Demografija

1991.	2001.	2011.
16.322	19.567	35.259

Privreda

Sparta je danas privredno središte sa razvijenom trgovinom i omanjom lakom industrijom. Po grad je važno postojanje poljoprivredne ravnice u dolini reke Evrote. Ona je mesno središte za preradu poljoprivrednih proizvoda, kao što je limun i maslina.

Galerija

• 
  Ulica u savremenoj Sparti
• 
  Stara i nova Sparta
• 
  Središte grada Sparte
• 
  Grad Sparta i planina Tajgetus

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt
• traveljournals.net - Sparta
• GTP - Sparta
• GTP - Opština Sparta
• GTP - Drevna Sparta
• Sparta's Journal - Akademski časopis o Sparti