Stane Brovet
| Stane Brovet | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Brovet 1991. | |||||||
| Lični podaci | |||||||
| Puno ime | Stanislav Brovet | ||||||
| Datum rođenja | 14. maj 1930. | ||||||
| Mesto rođenja | Josipdol, Kraljevina Jugoslavija | ||||||
| Datum smrti | 10. jun 2007. (77 god.) | ||||||
| Mesto smrti | Beograd, Srbija | ||||||
| Član KPJ od | 1948. | ||||||
| Porodica | |||||||
| Supružnik | Ljiljana Damjanović Brovet | ||||||
| Vojna karijera | |||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1945 — 1992. | ||||||
| Čin | admiral | ||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba Raspad SFRJ | ||||||
| Zamenik Saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ | |||||||
| Period | 1988 — 1992. | ||||||
| Prethodnik | Veljko Kadijević | ||||||
| Naslednik | funkcija ukinuta | ||||||
| Odlikovanja |
| ||||||
Stanislav Stane Brovet (Josipdol, kod Radlja ob Dravi, 14. maj 1930 — Beograd, 10. jun 2007) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i admiral JNA. U periodu od 1988. do 1992. obavljao je funkciju zamenika Saveznog sekretara za narodnu odbranu SFR Jugoslavije.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 14. maja 1930. u Josipdolu kod Radlja ob Dravi. Njegov otac Rupert, rođen je na Bledu, a poreklom je iz Kopra. Posle Prvog svetskog rata, kao inženjer šumarstva, dobio je posao u rudniku granita u Josipdolu. Godine 1941. porodica se preselila u Mengeš, gde je Stane završio osnovnu školu. Nižu gimnaziju počeo je u Ljubljani, a završio u Domžalama. Stanetov otac je kao rezervni oficir Vojske Kraljevine Jugoslavije, krajem Aprilskog rata bio zarobljen, ali je ubrzo pušten kući. Porodica se potom preselila u Celovec, gde je Stane nastavio školovanje.
Godine 1945, zajedno sa bratom Bojanom, Stane se učlanio u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) i priključio se Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije (NOVJ). Pošto je bio maloletan, odmah posle završetka rata je demobilisan i poslat kući. Njegova porodica, se tada vratila u Sloveniju i preselila se u Novo Mesto, gde je Stane završio gimnaziju. Posle završene gimnazije, upisao je Vojnopomorsku školu u Splitu i završio je sa odličnim uspehom. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljen je 1948. godine.
Po završetku školovanja, Stane Brovet je bio raspoređen na razne dužnosti u Vojnopomorskom centru. Nedugo zatim postavljen je za operativca Kontraobaveštajne službe (KOS), da bi posle godinu dana bio dodeljen kao sekretar vojnog atašea u NR Kini i na toj dužnosti je ostao pet godina. Godine 1960. ponovo je poslat kao sekretar vojnog atašea u Italiju i na toj dužnosti je ostao do 1965. godine. Još dva puta je bio vojni ataše u Londonu, prvi put kao kapetan korvete, a drugi put kao kapetan bojnog broda.
U periodu od 1976. do 1980. godine završio je Ratnu školu JNA i tom prilikom je unapređen u čin kontra-admirala. Kao odličan vojni analitičar i poznavalac stranih jezika, naročito kineskog, postavljen je za načelnika Vojnoobaveštajne agencije i tu dužnost obavljao u periodu od 1984. do 1988. godine. U tom periodu unapređen u čin vice-admirala.
Uz general-pukovnika Rada Pehačeka, jedini je Slovenac koji se nalazio na mestu načelnika Druge uprave Generalštaba (vojne obaveštajne službe) Jugoslovenske narodne armije.[2]
Kada je 1988. godine general-pukovnik Veljko Kadijević postavljen za Saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ, Stane je izabran za načelnika Druge uprave Generalštaba JNA i unapređen u čin admirala. Kao zamenik Saveznog sekretara za narodnu odbranu, Stane je bio i koordinator između Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu (SSNO) i mnogih državnih institucija, kao što su Savezno izvršno veće (SIV), Skupština SFRJ i Predsedništvo SFRJ.[3]
Sukobi u Sloveniji[uredi | uredi izvor]
Početkom rata u Sloveniji između slovenačke policije i pripadnika Teritorijalne odbrane sa regrutima JNA, Brovet je otišao u Ljubljanu kao pregovarač u ime saveznih organa. Na snazi je bio prekid vatre, a on je, kako pregovaraču i dolikuje, na sastanak došao nenaoružan. Bio je neprijatno iznenađen kada su se Janez Janša, tadašnji ministar odbrane, i Igor Bavčar, tadašnji ministar unutrašnjih poslova Slovenije, u prostoriji pojavili pod punom ratnom opremom. Kada su seli, ispred sebe su, na sto, prema Brovetovom svedočenju, odložili puške. Shvatio je provokaciju, nije reagovao, ali nikada nije ni zaboravio nedoličan gest svojih sunarodnika.[4]
Kada je Veljko Kadijević početkom 1992. podneo ostavku na mesto Saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ, odmah nakon toga penzionisana su, pod pritiskom Slobodana Miloševića, 92 generala koji su bili protivnici srpskoga političkoga vrha. Među penzionisanima su se našli Stane Brovet, Aleksandar Vasiljević i drugi.[5]
Brovet se posle penzionisanja nastanio u Beogradu i nikad se više nije vratio u Sloveniju. Preminuo je 10. juna 2007. godine u Beogradu i sahranjen je na beogradskom Novom groblju.[6]
Nosilac je nekoliko jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodne armije sa lovorovim vencem, Orden narodne armije sa zlatnom zvezdom, Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima, Orden jugoslovenske zastave sa zlatnim mačem na ogrlici, Orden narodne armije sa srebrnom zvezdom i Orden za vojne zasluge sa srebrnim mačevima.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Niko ništa ne zna”. 15. 6. 2000. Pristupljeno 19. 1. 2012.
- ^ Rado PEHAČEK — Rudi Smolar,generalpolkovnik in narodni heroj ;freeweb.t-2.net/
- ^ „Brovet Stane” (PDF) (na jeziku: slo). 10. 7. 2007. Pristupljeno 19. 1. 2012.[mrtva veza]
- ^ „Umro Stane Brovet”. 14. 6. 2007. Pristupljeno 19. 1. 2012.[mrtva veza]
- ^ „Admiral Stane Brovet, najprej Slovenec, šele potem vse drugo” (PDF) (na jeziku: slo). Pristupljeno 19. 1. 2012.[mrtva veza]
- ^ „Admiral Stanislav Brovet” (na jeziku: slo). 22. 7. 2007. Pristupljeno 19. 1. 2012.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija (knjiga prva). Beograd, 1970.
