Supovac
Supovac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Nišavski |
| Grad | Niš |
| Gradska opština | Crveni Krst |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  344 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 23′ 12″ S; 21° 45′ 18″ I / 43.386666° S; 21.755° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 151 m |
.svg)  Supovac Supovac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 018 |
| Registarska oznaka | NI |
Supovac je naseljeno mesto u gradskoj opštini Crveni Krst na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na levoj obali Južne Morave, pod Malim Jastrepcem, na granici aleksinačke i niške kotline, na oko 14 km severozapadno od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 374 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 426 stanovnika).
Istorija[uredi | uredi izvor]
Supovac je staro selo. U turskim izvorima iz 1444. i 1446. godine pominju se sela Gornji i Donji Ključ (danas lokaliteti na ušću Nišave u Južnu Moravu), a u popisu 1516. godine se navodi da je vlaškom selu Selčanici (Sečanici) pripadala i mezra Supovac opterećena dažbinama od 800 akči. Već u sledećem popisu iz 1564. godine pominje se kao aktivno selo sa preko 30 domova. Nakon Velikog rata (1683—1690) opusteo je sasvim (iseljavanjem), ali je postepeno ponovo obnovljen. Od 1833. godine pominje se kao „selo na granici“. U Supovcu živi predanje da su rodonačelnici (ili obnovitelji?) sela preci današnjih Mitića, Ivkovića, Stojanovića, Stojkovića i još nekih rodova i da su se početkom 19. veka doselili iz vranjskog kraja. Nalazi u „Manastirištu“ (keramičke cevi, opeka, kreč), temelji crkve Svetog Lazara, kao i predmeti (cigle, malter), ljudske kosti na koje se nailazi prilikom kopanja temelja i podruma u današnjem naselju ukazuju na to da je selo postojalo od ranije. Supovac se pominje i u vezi s početkom rata na jugu Srbije 1876/77. godine. I danas se tačno zna mesto u selu (neobeleženo) sa kojeg je 20. juna (2. jula) 1876. godine opalio top u pravcu turske teritorije označivši početak Prvog srpsko-turskog rata.
U uslovima oslobođenog dela Srbije Supovac se sporo razvijao. Veću perspektivu je otvorila pruga Beograd-Niš, izgrađena 1884. godine, zahvaljujući kojoj su se javili početni oblici radničkog zapošljavanja u Nišu uoči Drugog svetskog rata sa dnevnom migracijom. Supovački most je obnovljen nakon Velikog rata, početkom 1923.[1] Poseban problem za meštane predstavljao je prelaz preko Južne Morave, za šta se najčešće koristio železnički most, na kojem je u toku Drugog svetskog rata i posle rata izgubilo život 39 osoba.
Novi drumski most izgrađen je od 1969. do 1973. godine. On istovremeno predstavlja značajnu frekventnu vezu niškog kraja sa žitkovačko-tešičkim Pomoravljem. Nakon izgradnje drumskog mosta počelo je aktivno turističko korišćenje supovačkog prostora sa više od dvadesetak izgrađenih vikendica (1983). Godine 1971. u Supovcu su živela 24 poljoprivredna, 63 mešovita i 31 nepoljoprivredno domaćinstvo.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Do Supovca se može doći prigradskom linijom 39 PAS Niš - Čamurlija - Gornja Toponica - Mezgraja - Supovac - Sečanica.
Demografija[uredi | uredi izvor]
Sredinom 19. veka (1846), Supovac je selo sa 19 domaćinstava i 129 stanovnika, 1910. godine imalo je 66 domaćinstava i 542 stanovnika, 1921. godine 92 domaćinstva i 630 stanovnika, a godine 1930. u njemu je živelo 101 domaćinstvo i 671 stanovnik.
U naselju Supovac živi 312 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 50,4 godina (48,3 kod muškaraca i 52,3 kod žena). U naselju ima 135 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,55.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 1 | 0 | ||
| 80+ | 7 | 9 | ||
| 75—79 | 7 | 16 | ||
| 70—74 | 15 | 17 | ||
| 65—69 | 12 | 19 | ||
| 60—64 | 12 | 11 | ||
| 55—59 | 12 | 13 | ||
| 50—54 | 13 | 8 | ||
| 45—49 | 16 | 17 | ||
| 40—44 | 14 | 9 | ||
| 35—39 | 9 | 11 | ||
| 30—34 | 8 | 11 | ||
| 25—29 | 8 | 13 | ||
| 20—24 | 11 | 3 | ||
| 15—19 | 11 | 9 | ||
| 10—14 | 15 | 4 | ||
| 5—9 | 9 | 6 | ||
| 0—4 | 10 | 8 | ||
| Prosek : | 42,6 | 48,9 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 156 | 28 | 112 | 12 | 4 | 0 |
| Ženski | 166 | 12 | 111 | 36 | 7 | 0 |
| UKUPNO | 322 | 40 | 223 | 48 | 11 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 75 | 3 | 0 | 2 | 19 |
| Ženski | 29 | 0 | 0 | 0 | 7 |
| UKUPNO | 104 | 3 | 0 | 2 | 26 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 2 | 4 | 9 | 2 | 7 |
| Ženski | 0 | 0 | 3 | 2 | 1 |
| UKUPNO | 2 | 4 | 12 | 4 | 8 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 2 | 4 | 1 | 5 |
| Ženski | 0 | 0 | 1 | 4 | 6 |
| UKUPNO | 0 | 2 | 5 | 5 | 11 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 2 | 0 | 0 | 13 | |
| Ženski | 0 | 1 | 0 | 4 | |
| UKUPNO | 2 | 1 | 0 | 17 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Politika", 2. feb. 1923, str. 5
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995.g. pp. 204–205.
