Telesna duplja

Telesna duplja je prostor između telesnog zida i creva ili unutrašnjih organa.

Višećelijske životinje koje nemaju telesnu duplju nazivaju se acelomata i pripadaju im:

• sunđeri, koji ne samo da nemaju telesnu već nemaju ni crevnu duplju;
• dupljari, koji imaju crevnu duplju, a prostor između epidermisa i creva ispunjen je mezoglejom;
• pljosnati crvi kod kojih je prostor između telesnog zida i creva ispunjen parenhimom.

Kod svih ostalih višećelijskih životinja dolazi do obrazovanja, pored crevne duplje, još i telesne duplje koja omogućava da unutrašnji organi budu manje ili više odvojeni od telesnog zida što omogućava evolucioni razvoj životinja.

Razlikuju se dva osnovna tipa telesnih duplji:

• pseudocelom, duplja koja se obrazuje kao ostatak blastocela i označava se još kao primarna telesna duplja, a životinje sa tom telesnom dupljom kao pseudocelomata;
• celom ili sekundarna telesna duplja koja se obrazuje kao potpuno nov prostor u mezodermu, a životinje koje imaju celom označene su kao celomata.

Telesna duplja kičmenjaka

Kičmenjaci imaju celom koji je na različite načine, zavisno od tipa životinje i telesnog regiona, razvijen:

• u glavenom regionu je redukovan
• u trupnom regionu je podeljen na dva dela:
  • prednji - okolosrčana (perikardijalna) duplja i
  • zadnji, koji se označava kao trbušna duplja.

Kod sisara dolazi do dalje diferencijacije pa se od prednjeg dela trbušne duplje izdvaja grudna (pleuralna) duplja u kojoj se nalaze pluća i koja je, zajedno sa okolosrčanom, dijafragmom odvojena od trbušne duplje. Osim što razdvaja ove duplje, dijafragma učestvuje i u disajnim pokretima.

Literatura

• Dogelj, V, A: Zoologija beskičmenjaka, Naučna knjiga, Beograd, 1971.
• Krunić, M: Zoologija invertebrata 1, Naučna knjiga, Beograd, 1977.
• Krunić, M: Zoologija invertebrata 2, Naučna knjiga, Beograd
• Mariček, Magdalena, Ćurčić, B, Radović, I: Specijalna zoologija, Naučna knjiga, Beograd, 1986.
• Matoničkin, I, Habdija, I, Primc - Habdija, B: Beskralješnjaci - bilogija nižih avertebrata, Školska knjiga, Zagreb, 1998.
• Marcon, E, Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
• Petrov, I: Sakupljanje, preparovanje i čuvanje insekata u zbirkama, Biološki fakultet, Beograd, 2000.
• Radović, I, Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.

Spoljašnje veze

• BioNet Škola
• Further discussion