Pređi na sadržaj

Tomas Mincer

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Tomas Mincer
Tomas Mincer
(slika iz 18. veka)
Mesto rođenjaStolberg
Datum smrti1525.
Mesto smrtiMilhauzen
SupružnikOtili Mincer
Veb-sajtwww.thomas-muentzer.de

Tomas Mincer (nem. Thomas Müntzer; Stolberg, između 1489. i 1493. — Milhauzen, 1525.) bio je nemački sveštenik tokom reformacije, učenik i sledbenik Martina Lutera i jedan od vođa Nemačkog seljačkog rata. Bio je uhvaćen i glava mu je odrubljena u Milhauzenu 27. maja 1525. godine.[1][2]

Rani život[uredi | uredi izvor]

Rođen je u malom nemačkom gradu Stolbergu, tačna godina njegovog rođenja nije utvrđena (između 1489. i 1493. godine). O samom njegovom poreklu nema pouzdanih podataka. Karijeru je započeo kao nastavnik latinskog u školi u Haleu, gde je držao propovedi protiv magdeburškog arhiepiskopa i uopšte protiv crkvenog uređenja. Zbog toga je bio prognan i u periodu od 1515. do 1520. godine je često morao da menja mesto boravka. U grad Cvikau je došao 1520. godine i tamo je stupio u kontakt sa predstavnicima anabaptističke sekte, sa kojima je pripremao ustanak protiv tamošnjeg gradskog veća. Pobuna je bila neuspešna i Mincer je uskoro morao da napusti ovaj grad. Od 1522. godine živeo je u Tiringiji, gde 1524. godine narodne mase, posle jedne njegove propovedi, ruše kapelu u okolini Aleštata. To izaziva gnev i nezadovoljstvo saksonskih kneževa i samog kurfista u Aleštatu, koji je izdao naređenje da se Mincer uhapsi. Međutim, ogroman broj rudara iz okolnih naselja je uspeo to da spreči. Mincer je ubrzo nakon toga objavio svoje revolucionarno delo Razobličenje lažne vere.[3]

Mincerovo učenje[uredi | uredi izvor]

Mincerovo učenje postaje revolucionarna doktrina, sa ciljem izvršenja socijalnog prevrata. Odbacio je Sveto pismo kao osnov crkvenog učenja, smatrajući da samo krštenje treba da dovede izabrane u dodir sa Svetim Duhom. Propovedao je večni sporazum izabranih sa Bogom, a smatrao je da izabrani mogu biti samo siromašni i duhovno neobrazovani, kojima za cilj treba da bude da izvedu „potpunu reformaciju”. Takvi stavovi dovode Mincera u sukob sa Luterom, iako je u početku bio njegov sledbenik. U Mincerovim učenjima i propovedima mešaju se teologija i socijalna stremljenja, težnja ka obnovi pravog i istinskog hrišćanstva kakvo je postojalo u ranohrišćanskom periodu, treba da donese bolji život i povratak starim dobrim vremenima.[4][5]

Mincer i Nemački seljački rat[uredi | uredi izvor]

Nakon izbijanja Nemačkog seljačkog rata, Mincer i Luter dolaze u direktan sukob. U tom ratu Luter staje na stranu kneževa, napadajući samo crkveni feudalizam, dok Mincer napada celokupni feudalni poredak, odbacuje klasno društvo i lično učestvuje u pobuni nemačkih seljaka. Time njihov sukob postaje ne samo teološki, već i klasni. Dok Luter potpuno staje uz svetovnu vlast i na stranu plemstva, što se otvoreno vidi u njegovom pamfletu Protiv mučkih i lopovskih bandi seljaka, Mincer sa druge strane, seljake naziva „izabranima“, koji će izvršiti socijalni prevrat i doneti društvenu jednakost. U toku izbijanja masovne pobune seljaka, Mincer je putovao i propovedao po čitavoj gornjoj Nemačkoj, stekavši nove sledbenike. Njegove pristalice, krajem 1524. ili početkom 1525. godine, sastavljaju Pismo sa tezama, u kojem kao čilj označavaju stvaranje hrišćanskog saveza, dok se u centralnoj tački programa (O zamkovima, manastirima i svešteničkim parohijama) objavljuje da je mir sa plemstvom i sveštenstvom moguć samo ukoliko se ovi odreknu svojih privilegija i imovine, i počnu živeti kao i svi ostali ljudi.Mincer se februara 1525. godine vraća u Tiringiju, u grad Milhauzen, gde ubrzo sa svojim pristalicama preuzima vlast. Mincerov plan bio je da od Tiringije napravi revolucioni centar cele severne Nemačke, međutim njegovi planovi da centralizuje pokret bili su neuspešni, a seljački odredi pod njegovom komandom bili slabo obučeni i nedisciplinovani. I pored velike energije koju je uložio, Mincer nije uspeo da organizuje odbranu, njegove ideje i planove veliki broj ljudi uopšte nije shvatao, kao ni ozbiljnost same situacije. Takođe, lokalno plemstvo je ponudilo pregovore, sa ciljem da se odugovlači što je duže moguće dok im u pomoć ne stigne vojska saksonskih kneževa. Seljaci su bili skloniji da prihvate pregovore, dok ih je Mincer odlučno odbijao. Na kraju, Mincerov odred bio je upotpunosti potučen u bici kod Frankenhauzena, a sam Mincer bio je zarobljen. Nakon zarobljavanja, bio je mučen od strane kneževa i luterovih pristalica, ali nije odao ni jednog člana svoje organizacije i ubrzo nakon toga je pogubljen.[3]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Thomas Müntzer German religious reformer”. Britannica. Pristupljeno 29. 1. 2021. 
  2. ^ „Thomas Müntzer”. Spartacus Educational. Pristupljeno 29. 1. 2021. (jezik: engleski)
  3. ^ a b Skaskin & Vajnštajn 2011.
  4. ^ Živojinović 2000.
  5. ^ Kenigsberger, Bouler & Mouz 2002.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Томас_Минцер&oldid=27818468”