Trka na 100 metara sa preponama
Trka na 100 metara sa preponama je ženska olimpijska atletska disciplina. U trci se koristi deset prepona visine 83,8 cm koje su ravnomerno raspoređene celom dužinom staze. One su takve konstrukcije da ih atletičarka može oboriti, što se ne računa kao pogreška, ali značajno smanjuje početnu brzinu. Takmičari u ovoj disciplini startuju iz startnih blokova, isto kao i oni koji trče 100 metara bez prepona.
Prva prepona se nalazi na udaljenosti od 13 metara od startne linije, a sve prepone su međusobno udaljene 8,5 metara. Poslednja prepona je udaljena 10,5 metara od ciljne linije trke.
Ovo je isključivo ženska disciplina, pošto muškarci trče na 110 metara sa preponama.
Najbolje atletičarke u ovoj disciplini obično postižu rezultate oko 12,5 sekundi. Najbolje vreme u ovoj disciplini i svetski rekord drži Jordanka Donkova iz Bugarske sa rezultatom od 12,21 sekundi.
Istorijat trke[uredi | uredi izvor]
Trke sa preponama za žene počele su da se održavaju na početcima razvoja ženske atletike, neposredno posle Prvog svetskog rata. Međutim u početku je dužina trkačke staze i visina prepona varirala, za razliku od muške discipline koja se od samih početaka pa do danas trči na 110 metara. Prva trka na 100 metara sa preponama za žene održana je 1922. godine na ženskim sportskim igrama u Parizu.
U periodu od 1926. do 1968. žene su trčale na 80 metara sa preponama. U tim trkama korišteno je 8 prepona visine 76,2 cm koje su međusobno bile udaljene po 8 metara. Sve do 1935. godine pravilima je bilo dozvoljeno rušenje maksimalno 3 prepone, nakon čega je sledila diskvalifikacija iz trke, a rekordi su službeno priznavani samo ukoliko bi atletičarka pretrčala celu stazu bez ijedne oborene prepone. To pravilo je ukinuto 1935. godine, i tada su uvedene prepone u obliku latiničnog slova L koje pri udaru u njih padaju napred i tako smanjuju mogućnost povrede takmičarki.[1]
Ženska trka na 80 metara sa preponama uključena je u program Olimpijskih igara 1932. godine, iako je bilo planirano da se ova disciplina pojavi na Igrama 4 godine ranije.
Tokom 1960-ih trčale su se eksperimentalne trke na 100 metara dugoj stazi sa preponama visine 76,2 cm, a na Olimpijskim igrama 1968. je objavljeno da će žene ubuduće trčati deonicu od 100 metara sa preponama visine 84 cm. Već naredne godine održana je prva službena trka na 100 metara sa preponama za žene u okviru Evropskog prvenstva u atletici na otvorenom, a prva pobednica je bila Istočna Nemica Karin Balzer.
Poređenje između trke na 80 metara i trke na 100 metara:
| Dužina staze |
Broj prepona |
Visina | Udaljenost od | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Starta | Međusobno | Cilja | |||
| 80 m | 8 | 76,2 cm | 12 m | 8,0 m | 12,0 m |
| 100 m | 10 | 83,8 cm | 13 m | 8,5 m | 10,5 m |
Istorijat rezultata[uredi | uredi izvor]
80 metara sa preponama
- Prvo službeno mereno vreme: 13 s; Ljudmila Sičrova (Čehoslovačka); 6. jun 1926.
- Prvi službeni svetski rekord: 12,8 s; Eva von Bridau (Z. Nemačka); 14. jun 1927.
- Prvo vreme ispod 12 sekundi: 11,8 s; Mardžori Klarku, (JAR); 24. maj 1934.
- Prvo vreme ispod 11 skundi: 10,9 s; Širi Strikland, (Australija); 24. ju 1952.
- Poslednji službeni svetski rekord: 10,2 s; Vera Korsakova (SSSR); 16. jun 1968.
100 metara sa preponama
- Prvi službeni rezultat sa redukovanim preponama (visine 76,2 cm): Pamela Kilborn, (Australija); 26. novembar 1961.
- Prvi rezultat sa preponama standardne visine (83,8 cm): 15,1 s; Koni Piterson, (SAD); 28. maj 1966.
- Prvi službeni svetski rekord: 13,3 s; Karin Balzer (I. Nemačka); 20. jun 1969.
- Prvo vreme ispod 13 sekundi: 12,9 s; Karin Balzer (I. Nemačka); 5. septembar 1969.
- Prvo vreme ispod 12,5 sekundi:
- 12,3 s; Aneli Erhardt (I. Nemačka); 20. jul 1973. (poslednji rekord meren ručno)
- 12,48 s; Grazina Rabštin (Poljska); 10. jun 1978.
- Prvo vreme ispod 12,3 sekunde: 12,29 s; Jordanka Donkova (Bugarska); 17. avgust 1986.
Najuspešnije atletičarke[uredi | uredi izvor]
- Širli Strikland, (Australija): dva olimpijska zlata 1952. i 1956. na 80 metara sa preponama;
- Gejl Divers (SAD): trostruka svetska prvakinja 1993, 1995. i 1999.
Olimpijske pobednice na 80 metara prepone[uredi | uredi izvor]
| Igre | Zlato | Srebro | Bronza |
| Los Anđeles 1932. |  Bejb Didrikson (USA)
|
Evelin Hal (USA)
|
 Mardžori Klark (RSA)
|
| Berlin 1936. |  Trebisonda Vala (ITA)
|
 Ani Šteuer (GER)
|
 Elizabet Tejlor (CAN)
|
| London 1948. |  Fani Blenkers Koen (NED)
|
 Morin Gardner (GBR)
|
 Širli Strikland (AUS)
|
| Helsinki 1952. | Širli Strikland (AUS)
|
 Marija Golubničaja (URS)
|
 Marija Sander (GER)
|
| Melburn 1956. | Širli Strikland (AUS)
|
Gizela Keler Birkmajer (EUA)
|
Norma Trouer (AUS)
|
| Rim 1960. |  Irina Pres (URS)
|
Kerol Kvinton (GBR)
|
 Gizela Keler Birkmajer (EUA)
|
| Tokio 1964. | Karin Balzer (EUA)
|
 Tereza Ćepli (POL)
|
Pam Kilborn (AUS)
|
| Meksiko Siti 1968. | Morin Kerd (AUS)
|
Pam Kilborn (AUS)
|
 Kaj Čeng (ROC)
|
Olimpijske pobednice na 100 metara prepone[uredi | uredi izvor]
Svetske šampionke na 100 metara prepone[uredi | uredi izvor]
Najbrže svih vremena[uredi | uredi izvor]
Lista 10 najboljih ostvarenja atletičarki u disciplini 100 metara sa preponama[uredi | uredi izvor]
(Stanje na dan 13. novembar 2023)[2]
| Rant | Vreme | Vetar
(m/s) |
Ime | Zemlja | Datum | Mesto |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 12,12 | +0,9 | Tobi Amusan |  Nigerija
|
24. jul 2022. | Judžin |
| 2 | 12,20 | +0,3 | Kendra Herison |  SAD
|
22. jul 2016. | London |
| 3 | 12,21 | +0,7 | Jordanka Donkova |  Bugarska
|
20. avgust 1988. | Stara Zagora |
| 4 | 12,25 | +1,4 | Ginka Zagorčeva | Bugarska
|
8. avgust 1987. | Drama |
| 5 | 12,26 | +1,7 | Ljudmila Narožilenko |  Rusija
|
6. jun 1992. | Sevilja |
| +1,2 | Briana Rolins | SAD
|
22. jun 2013. | De Mojn | ||
| -0,2 | Džezmin Kamačo-Kvin |  Portoriko
|
1. avgust 2021. | Tokio | ||
| 8 | 12,28 | +1,1 | Sali Pirson |  Australija
|
3. septembar 2011. | Daegu |
| 9 | 12,30 | +0,6 | Nia Ali | SAD
|
21. jul 2023. | Monako |
| 10 | 12,31 | +0,3 | Britani Anderson |  Jamajka
|
24. jul 2022. | Judžin |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „100 Metres Hurdles”. worldathletics.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-11-13.
- ^ „100 Metres Hurdles - women - senior - outdoor”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-11-13.
