Pređi na sadržaj

Unutrašnji kolonijalizam

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Unutrašnji kolonijalizam je neujednačen efekat ekonomskog razvoja na regionalnoj osnovi, inače poznat kao „neravnomerni razvoj“ kao rezultat eksploatacije manjinskih grupa unutar šireg društva što dovodi do političkih i ekonomskih nejednakosti između regiona unutar države. Smatra se da je ovo slično odnosu između metropole i kolonije, u samom kolonijalizmu. Ovaj fenomen dovodi do jasnog odvajanja dominantnog jezgra od periferije u imperiji.[1]

Robert Blauner se smatra tvorcem teorije unutrašnjeg kolonijalizma.[2] Termin je skovan da istakne „zamagljene” linije između geografski bliskih lokacija koje se jasno razlikuju u pogledu kulture.[1] Neki drugi faktori koji odvajaju jezgro od periferije su jezik, religija, fizički izgled, vrste i nivoi tehnologije i seksualno ponašanje.[1] Kulturna i integrativna priroda unutrašnjeg kolonijalizma shvaćena je kao projekat modernosti i istraživao ju je Robert Pekam u vezi sa formiranjem nacionalne moderne grčke kulture tokom devetnaestog veka, kada je Grčka stekla nezavisnost od Otomanskog carstva.[3]

Glavna razlika između neokolonijalizma i unutrašnjeg kolonijalizma je izvor eksploatacije. U prvom, kontrola dolazi izvana nacionalne države, dok u drugom dolazi iznutra.

Zemlje u kojima je zabeležen unutrašnji kolonijalizam uključuju: Avganistan, Alžir, baltičke države, Kanadu, Irsku, Tursku, Kinu i Vijetnam.

Primeri[uredi | uredi izvor]

Uobičajena tema među postkolonijalnim piscima bio je njihov opis osećanja, kao što je šizofrenija,[1] koja je rastrzana između lokalne tradicije i globalne modernosti.[1]

Avganistan[uredi | uredi izvor]

Avganistan je primer unutrašnjeg kolonijalizma koji utiče na izgradnju države, kako Nazif Šahrani tvrdi „neprestano centralizovana državna politika i praksa unutrašnjeg kolonijalizma, generalno potpomognuta i podržana od strane starih kolonijalističkih sila... proizvela je kumulativno negativan uticaj na napore za izgradnju države u Avganistan“.[4] Stručnjak za međunarodnu bezbednost, Dipali Mukhopadjaj, smatra da je prisustvo ratnog lorda na avganistanskoj periferiji briga za razvoj političke ekonomije, a Izveštaj Svetske banke iz 2007. naglašava slabe institucionalne veze između pokrajinskih kancelarija i odnosa sa centralnim vlada loše definisana.[5]

Alžir[uredi | uredi izvor]

Jedan od izuzetaka unutrašnjeg kolonijalizma kao egzistencije „zamagljenih linija“ između jezgra i periferije je francuski Alžir. Postojale su jasno različite karakteristike koje odvajaju jezgro od periferije. „Jezgro je bilo hrišćansko, francusko govoreći, svetle puti i relativno prosperitetno“.[1] Druga strana je bila muslimanska, govorila je arapski/berberski jezik i bila je znatno siromašnija. [1] Sivi deo francuskog Alžira, bio je brojna jevrejska populacija koja nije pripadala ni jezgru ni periferiji, u smislu zajedničkih kulturnih faktora.[1]

Baltičke države[uredi | uredi izvor]

Sredinom dvadesetog veka, aneksirane zemlje Estonija, Letonija i Litvanija imale su kolonijalni odnos sa ostatkom Sovjetskog Saveza, sličan onom koji je postojao između starog carskog carstva i njegovih udaljenih teritorija.[6] Iako su se zemlje postepeno sovjetizirale nakon perioda prvobitnog otpora, novouspostavljene ekonomske, kulturne i društvene prilike bile su kolonijalne, pošto je rekonstrukcija privrede u regionu služila interesima kolonizatora, identiteti su se oblikovali u odnosu na povećanjem sovjetskog prisustva, iskustvo ugnjetavanja postalo je sve važniji deo lokalne kulture, a lokalno istorijsko i kulturno nasleđe je revalorizovano i prepisano.[7] Kada se Sovjetski Savez raspao i baltičke države ponovo postale nezavisne, morale su da se suoče sa problemima sličnim drugim postkolonijalnim nacijama: oštećenim ekonomijama, etničkim tenzijama i određivanjem nacionalnog narativa prošlosti, sadašnjosti i budućnosti[8]

Irska[uredi | uredi izvor]

Primer unutrašnjeg kolonijalizma je Irska.[1] Irska je ranije bila deo Ujedinjenog Kraljevstva i „... bilo je daleko češće i očigledno lakše misliti o sebi kao o Britancima i Ircima“.[1] Bilo je sve teže birati između dve identitetske odrednice.[1]

Filipini[uredi | uredi izvor]

Na Filipinima, ne-Manilanci su često izražavali da su poslovi u zemlji – bilo da su politički, ekonomski, ali što je najvažnije kulturološki, uključujući lingvistički – nametnuti iz Manilanskog jezgra perifernom ostatku zemlje zbog tagalističkog nacionalizma.[9] Određene ličnosti su pozivale na političku izolaciju, svrgavanje i direktno ubistvo onih koji se protive trenutnom odnosu jezgro-periferija.[10]

Turska[uredi | uredi izvor]

Unutrašnja kolonizacija istočnih provincija je zacrtana tokom vlade Mustafe Kemala Ataturka.[11] Džemil Ujabdin je u Izveštaju za reformu na istoku gledao kao na smernicu za unutrašnju kolonizaciju istočnih provincija kroz koju treba poturčiti kurdsko stanovništvo.[12] U izveštaju dostavljenom Republikanskoj narodnoj partiji (CHP) nakon poraza Dersimske pobune, Zakon o preseljenju izdat 1934. takođe je opisan kao efikasno sredstvo za unutrašnju kolonizaciju istočnih provincija.[13]

Kina[uredi | uredi izvor]

Od početka kineske administracije na Tibetu, kineska vlada je optužena za genocid i kulturni genocid nad tibetanskim narodom od strane TGIE, raznih tibetanskih emigranata i njihovih pristalica. Tibet, koji je bio samoupravna provincija Kine, u potpunosti je pripojen Kini od 1951. godine, a tibetanska vlada u egzilu (TGIE) tvrdi da je 1,2 miliona Tibetanaca umrlo od akcija kineske administracije od 1951-1984. Pristalice tvrdnje da akcije kineske administracije na Tibetu predstavljaju genocid i kolonijalizam osporavaju tvrdnju kineske vlade da se Tibet vekovima smatra integralnim delom Kine, tvrdeći da istorijske prepiske jasno pokazuju da Tibet nije smatran delom Kine do novijeg vremena.[14]

Vijetnam[uredi | uredi izvor]

Invazija na Južni Vijetnam je zabranjena tema u nastavi istorije i u mejnstrim medijima Vijetnama. Obično se tumači kao „ponovno ujedinjenje nacije“. Posle pada Sajgona, severni komunisti su okrenuli leđa svojim drugovima sa juga (Vijetkong i Privremena revolucionarna vlada Republike Južnog Vijetnama). Postoje predrasude i diskriminacija prema narodu Juga, posebno prema ljudima na jugozapadu (Delta Mekonga) u mejnstrim medijima i svakodnevnoj komunikaciji. Severni Vijetnamci imaju privilegiju u političkom nadmetanju i izborima, lako zauzimaju visoko rangirane položaje visoke moći u vladi.[15] Spoljne poslove u velikoj meri kontroliše severna strana vlade. Religije južnjačkog porekla Hoa Hao budizam i kaodaizam strogo kontroliše vlada koju predvodi većina severnjaka. Posle pada Sajgona 30. aprila 1975, Vijetnam izgleda kao da je potpuno ujedinjen, i regionalno i ideološki. Međutim, to nikada nije ujedinjen Vijetnam zbog teorije o severnom centru: Ha Noi i sever su standardi vijetnamske tradicije, jezika i običaja.[16]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž z i j Howe (2002).
  2. ^ Pinderhughes (2011).
  3. ^ Peckham (2004).
  4. ^ Shahrani (2002).
  5. ^ Mukhopadhyay (2014).
  6. ^ Epp Annus (2012) "The Problem of Soviet Colonialism in the Baltics," Journal of Baltic Studies, 43:1, 38.
  7. ^ Epp Annus (2012) "The Problem of Soviet Colonialism in the Baltics," Journal of Baltic Studies, 43:1, pp. 36-37
  8. ^ Epp Annus (2012) "The Problem of Soviet Colonialism in the Baltics," Journal of Baltic Studies, 43:1, pp. 38.
  9. ^ „No love lost for Tagalog”. Manila Standard. [mrtva veza]
  10. ^ „Apon Ti Exilo: The illogic and illiteracy of this de la Salle professor of Filipino”. 
  11. ^ Üngör, Ugur Ümit (2012-03-01). The Making of Modern Turkey: Nation and State in Eastern Anatolia, 1913-1950 (na jeziku: engleski). OUP Oxford. str. 175. ISBN 978-0-19-164076-6. 
  12. ^ Üngör, Ugur Ümit (2012-03-01), pp. 135
  13. ^ Üngör, Ugur Ümit (2012-03-01). pp. 161
  14. ^ Dreyer, June Teufel; van Walt van Praag, Michael C. (1988). „The Status of Tibet: History, Rights, and Prospects in International Law.”. Pacific Affairs. 61 (2): 340. ISSN 0030-851X. JSTOR 2759325. doi:10.2307/2759325. 
  15. ^ „sừ liệu quốc nội và nền sử học dân tộc chủ nghĩa Việt (phần 2)”. Tạp chí Da Màu - Văn chương không biên giới (na jeziku: engleski). 2010-10-19. Pristupljeno 2021-12-19. 
  16. ^ Bảnh, Nguyễn Văn (2018-04-19). „Thảm trạng của Nam Kỳ - Bắc Kỳ ban phát”. Người Nam Kỳ (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-12-19. [mrtva veza]

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Brown, David (1994). The state and ethnic politics in Southeast Asia. London: Routledge. ISBN 978-0-415-12792-9. 
  • Conway, John F. (2014). The Rise of the New West: The History of a Region in Confederation. Toronto: Lorimer. ISBN 9781459406247. OCLC 866048035. 
  • Gonzalez Casanova, Pablo (1965), „Internal Colonialism and National Development”, Studies in Comparative International Development, 1 (4): 27—37, S2CID 153821137, doi:10.1007/bf02800542 
  • *Hechter, Michael (1975), Internal Colonialism: The Celtic Fringe in British National Development, Berkeley: University of California Press 
  • Howe, S. (2002), Empire: A Very Short Introduction, New York: Oxford University Press 
  • Marquard, Leo (1957), South Africa's Colonial Policy, Johannesburg: Institute of Race Relations 
  • Martinez, David (2004). A Country of Our Own: Partitioning the Philippines. Los Angeles: Bisaya Books. ISBN 978-0-9760613-0-4. 
  • Mukhopadhyay, Dipali (2014). Warlords, Strongman Governors, and the State in Afghanistan. Cambridge University Press. ISBN 9781107729193. 
  • Peckham, Robert (2004), „Internal Colonialism: Nation and Region in Nineteenth-Century Greece”, Ur.: Todorova, Maria Todorova, Balkan Identities: Nation and Memory, New York: New York University Press, str. 41—59 
  • Pinderhughes, Charles (2011). „Toward a New Theory of Internal Colonialism”. Socialism and Democracy. 25: 235—256. S2CID 143778302. doi:10.1080/08854300.2011.559702. 
  • Shahrani, M Nazif (2002), „War, Factionalism, and the State in Afghanistan”, American Anthropologist, 104 (3): 715—722, doi:10.1525/aa.2002.104.3.715 

Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]

  • Abercrombie, Nicholas, Stephan Hill & Bryan S. Turner (2000). The Penguin Dictionary of Sociology. 4th edition. London: Penguin Books.
  • Etkind, Alexander (2011). Internal Colonization : Russia’s Imperial Experience. Malden, MA: Polity.
  • Gunder Frank, Andre (1970). Latin America: underdevelopment or revolution: essays on the development of underdevelopment and the immediate enemy, New York/London: Monthly Review Press.
  • McMichael, P. (2012). Development and Change: A Global Perspective (5th ed.). California: Sage Publications, Inc.
  • Salhi Sghaier (2016). Internal colonialism and uneven development: regional marginalisation system in Tunisia 619 p (in Arabic). ISBN 9789938147735.
  • Thomas, Nicholas (1994). Colonialism’s Culture: Anthropology, Travel and Government. Cambridge: Polity.
  • Walls, David. (2008). "Central Appalachia: Internal Colony or Internal Periphery?" (web article), Sonoma State University. Access date: January 5, 2011.
  • Wolpe, Harold (1975). "The Theory of Internal Colonialism: The South African Case", in I. Oxaal et al., Beyond the Sociology of Development. London: Routledge & Kegan Paul.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Унутрашњи_колонијализам&oldid=27030470”