Ustav Crne Gore iz 1974.

Grb SR Crne Gore, propisan u 6. članu Ustava SR Crne Gore iz 1974.

Ustav Socijalističke Republike Crne Gore bio je najviši pravni akt Socijalističke Republike Crne Gore. Usvojen je 25. februara 1974. godine, na zajedničkoj sjednici svih vijeća Skupštine Crne Gore, koja je održana u Podgorici. Čin proglašenja obavio je Vidoje Žarković, tadašnji predsjednik Skupštine Crne Gore. Stupanjem na snagu ovog ustava prestao je da važi Ustav Socijalističke Republike Crne Gore iz 1963. godine.

Donošenje ovog ustava usljedilo je neposredno nakon donošenja novog Ustava SFR Jugoslavije, koji je redefinisao odnose u SFRJ, nakon čega je došlo do usklađivanja ustavnih akata federalnih jedinica sa novim saveznim ustavom.

Državni simboli

Zastava SR Crne Gore, propisana u 7. članu Ustava SR Crne Gore (1974)

Ustav je sadržao posebne odredbe o državnim simbolima Crne Gore. Odredbe o grbu i zastavi su bile zasnovane na dotadašnjim rješenjima, koja su ostala nepromjenjena, dok je kao novina uveden institut državne himne, ali bez bližeg određenja, tako da je to pitanje ostalo otvoreno. U članu 6. propisan je izgled državnog grba, dok je u članu 7. propisan izgled državne zastave, koja je opisana riječima: "Zastava Socijalističke Republike Crne Gore sastoji se iz tri boje: crvene, plave i bijele, sa crvenom petokrakom zvijezdom u sredini. Odnos širine i dužine zastave je jedan prema dva. Boje zastave su položene vodoravno, i to ovim redom odozgo: crvena, plava, bijela. Svaka boja zauzima jednu trećinu širine zastave".

Nacionalno pitanje

Već u prvom članu ustava, Crna Gora je bila definisana kao država crnogorskog naroda, što je formulisano u drugom stavu pomenutog člana, koji je glasio: "Socijalistička Republika Crna Gora je država crnogorskog naroda i pripadnika drugih naroda i narodnosti Jugoslavije koji u njoj žive". Ravnopravnost svih naroda i narodnosti propisana je u trećem stavu istog člana, koji je glasio: "U Socijalističkoj Republici Crnoj Gori u svemu su ravnopravni: Crnogorci, Muslimani, Srbi, Hrvati, Makedonci, Slovenci, Albanci i pripadnici drugih narodnosti koje u njoj žive".

Ustavni amandmani

Nakon 1974. godine, ovaj ustav je dopunjavan u više navrata, putem donošenja ustavnih amandmana. Najveće promjene izvršene su u razdoblju od 1989. do 1991. godine, kada je u Crnoj Gori je sprovedena ustavna reforma, koja je započela 28. februara 1989. godine, donošenjem Amandmana XXIV-LXIII na Ustav SR Crne Gore, a nastavljena je 31. jula 1990. godine, donošenjem Amandmana LXIV-LXXXIII na Ustav SR Crne Gore. Ustavnim amandmanima iz 1989. i 1990. godine označen je početak korjenite ustavne reforme, a najznačajnije promjene izvršene su 2. avgusta 1991. godine, donošenjem Amandmana LXXXIV-CXV na Ustav SR Crne Gore. Ključnim amandmanom LXXXIV izvršena je promjena zvaničnog državnog naziva, što je učinjeno izostavljanjem politički prevaziđene "socijalističke" odrednice, čime je dotadašnja Socijalistička Republika Crna Gora preimenovana u Republiku Crnu Goru, a istim amandmanom je izvršeno i preimenovanje samog Ustava SR Crne Gore u Ustav Republike Crne Gore.

Nakon svih ovih promjena, ustav je ostao na snazi samo do 12. oktobra 1992. godine, kada je donet potpuno novi Ustav Republike Crne Gore.

Vidi još

• Socijalistička Republika Crna Gora
• Savez komunista Crne Gore
• Istorija Crne Gore
• Grb Crne Gore
• Zastava Crne Gore
• Državljanstvo Crne Gore

Literatura

• Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU. 
• Petranović, Branko (1980). Istorija Jugoslavije 1918-1978. Beograd: Nolit. 
• Petranović, Branko (1988). Istorija Jugoslavije 1918-1988. 3. Beograd: Nolit. 
• Petranović, Branko; Zečević, Momčilo (1987). Jugoslovenski federalizam: Ideje i stvarnost. 2. Beograd: Prosveta.