Fransis Ford Kopola

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Fransis Ford Kopola
Lični podaci
Datum rođenja(1939-04-07)7. april 1939.
Mesto rođenjaDetroit, SAD
Državljanstvoameričko
Zanimanje
  • Reditelj
  • producent
  • pisac
  • preduzetnik
Porodica
PartnerElenor Kopola
DecaSofija Kopola
RoditeljiKarmajn Kopola
RođaciNikolas Kejdž
Rad
Aktivni period1962–sada
Potpis
Veza do IMDb-a

Fransis Ford Kopola (engl. Francis Ford Coppola;[1][2][3] Detroit, 7. aprila 1939)[4] američki je režiser, scenarista i producent.[5]

Godine 1970. Kopola dobija svog prvog Oskara, za scenario ratnog filma Paton.[6][7]

Njegov gangsterski ep Kum iz 1972 se našao na vrhu najkomercijalnijih filmova svih vremena i osvojio tri Oskara,[8][9] što svrstava Kopolu među vodeće američke režisere. Kopola početkom sedamdesetih bitno utiču na holivudski film.[10]

Za nastavak svog najvećeg uspeha Kum II dobija šest Oskara 1974. godine.[11] To mu 1979. godine omogućuje snimanje do tada najambicioznijeg projekta, ratnog spektakla Apokalipsa danas.

Kopolini kasniji filmovi nikada nisu dosegli uspeh njegovih filmova iz sedamdesetih.[12]

Gotovo svi Kopolini filmovi su urađeni u produkciji Američkog Zotropa, producentske kuće koji su 1969. osnovali Kopola i Džordž Lukas.

Život i karijera (1960–1978)[uredi | uredi izvor]

Fransis Ford Kopola rođen je 7. aprila 1939. u Detroitu, Mičigen, kao drugo od troje dece Karmina Kopole, u to vreme prvog flautiste simfonijskog orkestra iz Detroita, i njegove supruge Itali. Porodica se ubrzo preselila u predgrađe Njujorka, Long Ajlend, gde je Fransis proveo ostatak detinjstva. Kao dečak preboleo je dečju paralizu koja ga je veći deo detinjstva prikovala uz krevet. Koristeći očevu 8-milimetarsku filmsku kameru, počeo je da snima filmove s deset godina. Pohađao je univerzitet Hofstra gde je diplomirao filmsku režiju te je preselio u filmsku školu univerziteta u Los Anđelesu (UCLA) gde je snimio brojne kratke filmove. Dok je pohađao filmski smer UCLA-a, Fransis je upoznao Džima Morisona, čiju će muziku kanije upotrebiti u Apokalipsi danas.

U ranim šezdesetim, Kopola je počeo svoju profesionalnu karijeru snimajući niskobudžetne filmove s Rodžerom Kormanom te da piše scenarije. Svoj prvi poznati film snimio je s Kormanom, niskobudžetni Dementia 13. Nakon što je prešao na polje filmova glavnog toka, s filmom You're a Big Boy Now, Kopoli je poverena filmska verzija brodvejskog mjuzikla Finijanova duga, s Petulijom Klark u njezinom prvom američkom filmu, veteranom Fredom Asterom u glavnim ulogama. Producentu Džeku Vorneru zasmetala je Kopolina „hipi” pojava s čupavom kosom i bradom te ga je ostavio da se sam snalazi. On je odveo glumce u Napa Vali kako bi snimili većinu scena na otvorenom, ali te su scene bile u teškom kontrastu s onim snimljenim u ozvučenim holivudskim studijima, te je film delovao nepovezano. Suočen sa zastarelim materijalom u vreme kad mjuzikli više nisu bili popularni, Kopolin učinak je bio poluuspešan, ali je zato njegov rad s Klark doprineo njenoj nominaciji za Zlatni globus za najbolju glumicu. Tokom ovog perioda, Kopola je živeo sa svojom porodicom u Mandevil kanjonu u Brentvudu, Kalifornija, prema autoru knjige Easy Riders, Raging Bulls, Piteru Biskajndu.

Godine 1971, Kopola je osvojio Oskara za scenario za film Paton. Međutim, afirmirao se kao koscenarista i reditelj kriminalističkih epova Kum (1972) i Kum II (1974), koji su dobili Oskare za najbolji film - i postali prvi serijal koji je to postigao.

Između Kuma i Kuma II, Kopola je režirao Prisluškivanje, priču o paranoičnom ekspertu za prisluškivanje i nadzor (kojeg je glumio Džin Hekman) koji se upetljao u moguće ubistvo. Film je 1974. nominovan za Oskara za najbolji film, te je Kopola postao jedan od retkih režisera koji je snimio dva filma koji su se takmičili za Oskara u kategoriji za najbolji film. Dok je Kum II osvojio Oskara, Prisluškivanje je dobilo Zlatnu palmu 1974. na festivalu u Kanu.

Tokom ovog perioda, napisao je i scenario za neuspešnu adaptaciju romana F. Skot Ficdžeralda, Veliki Gacbi (s Mijom Farou i Robertom Redfordom u glavnim ulogama) i produkovao prvi značajniji film Džordža Lukasa, Američki grafiti. Kopola je i investirao u City Magazine, časopis iz San Franciska, zaposlio nove ljude i nazvao sebe izdavačem. Bilo je to kratkog veka, časopis je životario do 1976. kad je Kopola objavio poslednje izdanje.

Kopola je često u svojim filmovima sarađivao s članovima svoje porodice. Dva njegova sina nastupila su kao statisti u Kumu, tokom ulične tučnjave i na pokopu don Korleonea. Njegova sestra, Talija Šajer, glumila je Koni Korleone u sva tri Kuma, a u prvom i trećem nastupila je i njegova kćer Sofija. Njegov otac Karmin sarađivao je na stvaranju muzike za filmove Kum, Kum II i Apokalipsa danas.

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Režirani filmovi
Godina Naslov Distributer
1962 Tonight for Sure Premier Pictures
1963 Dementia 13 American International Pictures
1966 You're a Big Boy Now Warner Bros.-Seven Arts
1968 Finian's Rainbow
1969 The Rain People
1972 The Godfather Paramount Pictures
1974 The Conversation
The Godfather Part II
1979 Apocalypse Now United Artists
1982 One from the Heart Columbia Pictures
1983 The Outsiders Warner Bros.
Rumble Fish Universal Pictures
1984 The Cotton Club Orion Pictures
1986 Peggy Sue Got Married TriStar Pictures
1987 Gardens of Stone
1988 Tucker: The Man and His Dream Paramount Pictures
1990 The Godfather Part III
1992 Bram Stoker's Dracula Columbia Pictures
1996 Jack Buena Vista Pictures
1997 The Rainmaker Paramount Pictures
2007 Youth Without Youth Sony Pictures Classics
2009 Tetro Alta Films / American Zoetrope
2011 Twixt 20th Century Fox Home Entertainment

Nagrade i nominacije[uredi | uredi izvor]

Godina Film Nagrade akademije Nagrade BAFTA Nagrade Zlatni globus
Nominacije Pobede Nominacije Pobede Nominacije Pobede
1966 You're a Big Boy Now 1 1 3
1968 Finian's Rainbow 2 5
1972 The Godfather 10 3 5 1 7 6
1974 The Conversation 3 5 2 4
The Godfather Part II 11 6 4 1 6
1979 Apocalypse Now 8 2 9 2 4 3
1982 One from the Heart 1
1983 Rumble Fish 1
1984 The Cotton Club 2 2 1 2
1986 Peggy Sue Got Married 3 2
1988 Tucker: The Man and His Dream 3 1 1 1 1
1990 The Godfather Part III 7 7
1992 Bram Stoker's Dracula 4 3 4
1997 The Rainmaker 1
Total 55 14 31 8 42 10

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Coppola”. The American Heritage Dictionary of the English Language (5th izd.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. 2014. Pristupljeno 10. 5. 2019. 
  2. ^ „Coppola”. Collins English Dictionary. HarperCollins. Arhivirano iz originala 10. 5. 2019. g. Pristupljeno 10. 5. 2019. 
  3. ^ "Coppola, Francis Ford" Arhivirano maj 10, 2019 na sajtu Wayback Machine (US) and „Coppola, Francis Ford”. Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Pristupljeno 10. 5. 2019. 
  4. ^ Fransis Ford Kopola na sajtu Enciklopedija Britanika
  5. ^ „Francis Ford Coppola: 10 essential films”. Arhivirano iz originala 11. 1. 2020. g. Pristupljeno 19. 9. 2019. 
  6. ^ M.M. „Kopola dobio Oskar za životno ostvarenje”. Blic.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2019-09-23. 
  7. ^ „Francis Ford Coppola”. Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (na jeziku: engleski). 2014-09-17. Pristupljeno 2019-09-23. 
  8. ^ Aranđelović, Ivan. „„Kum 4” – počeci Korleoneovih”. Politika Online. Pristupljeno 2019-09-23. 
  9. ^ „Branda nisu hteli za “Kuma””. www.novosti.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2019-09-23. 
  10. ^ Esterkamp, J. T. (2018-12-09). „New Hollywood”. Medium (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2019-09-23. 
  11. ^ „Najuspješniji nastavak u filmskoj istoriji”. www.dan.co.me. Pristupljeno 2019-09-23. 
  12. ^ Dauth, Brian (2006-05-05). „Coppola, Francis Ford”. Senses of Cinema (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2019-09-23. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Fransis Ford Kopola na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Франсис_Форд_Копола&oldid=27551660”