Hopi
 Zastava naroda Hopi | |
 Naselje Valpi u severoistočnoj Arizoni 1941. | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 19.327 (2010) | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
| SAD (Arizona) | |
| Jezici | |
| Hopski, engleski | |
| Religija | |
| Crkva američkih domorodaca, tradicionalna plemenska religija | |
| Srodne etničke grupe | |
| Zuni i ostali Pueblo Indijanci (kulturno srodni), Šošoni |
Hopi ili Moki su indijanski narod iz šošonskog ogranka jutoasteka. Govore jezikom iz juto-astečke jezičke porodice. Danas su nastanjeni na području rezervata Hopi u severoistočnoj Arizoni. Na popisu u SAD 2010. godine kao Hopi se izjasnilo 19.327 građana.[1]
Naziv[uredi | uredi izvor]
Hopi se među sobom zovu Hopit, „Mirni” ili Hopitu-šinumu, „Miroljubivi ljudi”. Po svojoj prirodi oni zaista i jesu dosta „mirni” i često se nazivaju „Miroljubivi” u literaturi. Ime Moki ili Mokui je nejasno, na njihovom jeziku ova reč znači „Mrtva” i svakako nema etničku vrednost. Od imena koja su im dali druga plemena, najpoznatiji je ono kako ih pominju Apači. On su ih nazvali A-ar-ke ili E-ar'-ke, što znači „Oni koji žive visoko na vrhu mesa”. Hopiji su bili prisiljeni graditi svoje pueble na mesama upravo zbog napada Apača i Navaho indijanaca, i kasnije i Španaca.[2][3]
Puebli[uredi | uredi izvor]
Hopi su imali sedam glavnih puebala koji mogu imati neke karakteristike plemena. To su:
- Avatovi (uništen), oko 14 km jugoistočno od Valpija.
- Mišongnovi, u drugoj Mesi.
- Oraibi, Treća ili Zapadna Mesa.
- Šipaulovi, druga ili srednja Mesa.
- Šungopavi, u Drugoj Mesi.
- Sičamovi, na Prvoj ili Istočnoj Mesi.
- Valpi, u Prvoj Mesi.
Postoji i nekoliko manje poznatih pueblo-naselja:
- Homolobi, u blizini Vinsloua, ovaj pueblo su naselili preci iz različitih Hopi klanova.
- Kisakovi, na sjeverozapadnoj strani Istočne Mese. Pripadao je precima Valpima.
- Koečaptevela, na prvim terasama istočne Mese blizu Valpi. Pripadao je predacima Valpima.
- Moenkopi, farmersko selo Oraibija oko 40 mi (64 km) severozapadno od njega.
Razni autori redovno među pueble Hopija ubrajaju i onaj plemena Hano, plemena kajova-tanoanskog naroda Teva, koje nema ničega zajedničkog sa juto-astečkim plemenom Hopi, osim činjenice da su se naselili na njihovoj zemlji.
Novija istorija[uredi | uredi izvor]
Hopije 1540. godine posećuju ljudi Franciska Koronada koje je predvodio Pedro de Tovar. Zbog geografske izolovanosti, Hopi su ostali prilično dugo pošteđeni evropskog uticaja, u odnosu na druga pueblo plemena. Španci svoje misije počinju utemeljivati tek 1629. u pueblima Avatovi, Oraibi i Šungopavi. Jedna grupa Hopija, Avatovi, pozvala je misionare da se vrate. Nakon Pueblo ustanka napustili su pueble izgrađene u podnožjima i sagradili nove po Mesama, da bi se mogli braniti od Španaca. U istom vremenu jedna grupa Teva Indijanaca, Hano, pobegla je iz područja reke Rio Grande i sagradila sebi pueblo među Hopijima. Tokom 18. i 19. veka, učestali su napadi Navaho Indijanaca, rođaka Apača iz grupe Atabaskana. Borba sa ratobornim plemenima završava se tek krajem 19. veka nakon njihove pacifikacije. 1882. za Hopije je osnovan rezervat „Hopi Indijanski Rezervat”, u kome i danas žive sa Hano Indijancima, ali na njemu ima i pripadnika drugih plemena. Okružen sa svih strana rezervatom Navaho, 60.-tih i 70.-tih godina 20, veka dolazi do nove neprilike sa Navahosima koji su u velikom broju nagrnuli na rezervat Hopija sa većinskom Navaho-populacijom. Došlo je do žestokog sukoba i preko 10.000 Navaha i oko 100 Hopi indijanaca iz tog područja je moralo biti preseljeno.[4]
Etnografija[uredi | uredi izvor]
Hopi su sedelački zemljoradnici, proizvođači kukuruza, pasulja, pamuka, duvana i drugih kultura. Puebli Hopija podeljeni su po klanovima, najpoznatiji su klanovi Antilopa i Zmija čiji članovi priređuju svetu ceremoniju Ples zmija, ples u kojem plešu sa živim zmijama u ustima. Sve se u zmijskom plesu svodi u stvari na molitvu za kišu, koja treba da padne i da život kukuruzu koji će nahraniti Indijance. Klan Jazavac izvodi plesove Kačina. Njihove religijske rituale opisao je istoričar umetnosti i etnolog Abi Varburg u knjizi „Ritual zmije”.[5][6][7]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Ples hopskih žena, 1879, naselje Oraibi u Arizoni, fotografija Džona K. Hilersa -
Plesačeva Stena, 1879, naselje Valpi u Arizoni, fotografija Džona K. Hilersa -
Tradicionalno hopsko selo Valpi, 1920 -
Tradicionalne hopske kuće, 1906, fotografija Edvarda Š. Kurtisa -
Žena plete hopske korpe, 1900, fotografija Henrija Pibodija -
Žena plete hopske korpe -
Hopska devojčica, fotografija Edvarda Š. Kurtisa -
Iris Nampejo, širom sveta poznata hopska grnčarka sa svojim proizvodima, 1900, fotografija Henrija Pibodija -
Hopska devojka u Valpiju, 1900, njena frizura ukazuje na to da je spremna za udaju -
Četiri mlade Hopkinje melju žito, 1906, fotografija Edvarda Š. Kurtisa -
Odrasla Hopkinja sređuje kosu neudate devojke, 1900, fotografija Henrija Pibodija -
Hopska deca i bicikl, Hopski rezervat, 1970 -
Hopska devojka, 1922, fotografija Edvarda Š. Kurtisa -
Hopkinja, 1922, fotografija Edvarda Š. Kurtisa -
Hopske devojke, 1922, fotografija Edvarda Š. Kurtisa
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ United States Census Bureau
- ^ „Hopi”. Ausbcomp.com. Arhivirano iz originala 01. 05. 2019. g. Pristupljeno 25. 09. 2017.
- ^ Connelly, John C., "Hopi Social Organization." In Alonso Ortiz, vol. ed., Southwest, vol. 9, in William C. Sturtevant, gnl. ed., Handbook of North American Indians, Washington, D.C.: Smithsonian Institution,. . 1979: 539—53. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć). str. 551 - ^ "Ancestral Pueblo culture." Encyclopædia Britannica. Retrieved 4 June 2012.
- ^ „Short History of Big Mountain – Black Mesa”. Arhivirano iz originala 11. 8. 2014. g. Pristupljeno 25. 9. 2017.
- ^ „Navajo – Hopi Long Land Dispute”.
- ^ „The Navajo-Hopi Land Issue: A Chronology”. Arhivirano iz originala 30. 5. 2008. g.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- A Summary of Hopi Native American History Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. april 2021)
- Four Corners Postcard: General information on Hopi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. maj 2019), by LM Smith
- The Unwritten Literature of the Hopi, by Hattie Greene Lockett na projektu Gutenberg
- „Hopi Indians”.
- Frank Waters Foundation Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. mart 2019)
- Sikyatki (ancestral Hopi) pottery
- Hopi Cultural Preservation Office
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
