Hram Svete Trojice (Beograd)
| Hram Svete Trojice u Beogradu | |
|---|---|
.jpg) Današnji izgled hrama Svete Trojice | |
| Opšte informacije | |
| Mesto |  Beograd Takovska 4. |
| Opština | Palilula |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1924. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| beogradskonasledje | |
Hram Svete trojice nazvana i Ruska crkva je hram Ruske pravoslavne crkve. Podignut je 1924. po planovima arhitekte Valerija Staševskog za Ruse, koji su nakon oktobarske revolucije pobjegli od komunista iz Rusije. Uglavnom su to bili pripadnici viših slojeva društva.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Hram Svete Trojice izgrađen je u zlatno doba izgradnje hrišćanskih verskih objekata u Beogradu vezano je za period između dva svetska rata (1918 — 1941) kada je izgrađeno oko dvadeset hramova, koji su, uključujući i ovaj na sasvim specifičan način, izmenili i unapredili vizuelnu sliku Beograda.[2]
Hram Svete Trojice je podignut dobrovoljnim prilozima ruske emigracije i beogradskog građanstva na prostoru istočno od stare Crkve Svetog Marka, 1924. godine na placu u Takovskoj 4. Izgrađena je po projektu arh. Valerija Staševskog, a osveštena 22. oktobra 1925. godine.[3][4]
U temelje hrama su položili grumen zemlje donesen iz Rusije, a u crkvi je i grob ruskog generala Vrangela, vođe carističkih snaga protiv boljševika.
Crkva poseduje bogatu riznicu ikona i zastava imperatorske Rusije, među kojima se jedno vreme nalazile i vojne zastave Napoleona i Turaka, koje su bile ratni plen ruske vojske. Ove zastave su 1944. vraćene u Rusiju.[5]
U hramu je sahranjen general Petar Nikolajevič Vrangel, glavnokomandujući ruske belogardijske armije.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Hram Svete Trojice svojim konstruktivnim sklopom i dekorativnom estetikom izvedena je sa odlikama tipičnim za rusko sakralno graditeljstvo.[6][7]
Živopisna silueta hrama, kao i celokupno kompoziciono rešenje u prostoru podražava kontekstualni pristup projektovanja poštujući zatečeni ambijent i oblikujući siluetu padine podno Crkve Svetog Marka.[8]
- Freskodekoracija
Izrada freskodekoracije je delo čuvenog zografa, barona Nikole Majendorfe, koji je često sarađivao sa ruskim arhitektama u velikim graditeljskim poduhvatima u bivšoj Kraljevini Jugoslavije.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
-
-
-
-
Aleksej Nikolajevič na ikoni u ruskoj crkvi -
Iguman Mihailo Biković i njegov brat, glumac Miloš Biković, u ruskoj crkvi na dan Sv. Sergija Radonješkog, 8. oktobra 2022. -
-
-
-
-
-
-
-
Grob generala Petra Vrangela u crkvi, 1935. -
Grob generala Petra Vrangela u crkvi, 2021.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Šal carevića Alekseja („Večernje novosti”, 20. jul 2016)
- ^ A. Kadijević, Jedan vek traženja nacionalnog stila u arhitekturi (sredina XIX – sredina XX), Beograd, 1997, 158–175.
- ^ M. Đurđević, Prilog proučavanju delatnosti arhitekte Valerija Vladimiroviča Staševskog u Beogradu, GGB, 45–46, Beograd 1998–1999, 151–171
- ^ Grupa autora, Vodič kroz Beograd, Beograd 1930, 59.
- ^ Ž. M. Jevremović, Istorijske znamenitosti Beograda i Zemuna, Beograd 1935, 49
- ^ B. Vujović, Beograd u prošlosti i sadašnjosti, Beograd 2003, 297
- ^ Staševski Đorđe u: Leksikon neimara, Beograd 2008, 355.
- ^ S. G. Bogunović, Arhitektonska enciklopedija Beograda XIX i XX veka, II, Beograd 2005, 1086
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Vitalij Tarasjev: Verujem u duhovni preporod bratskih naroda („Večernje novosti”, 19. novembar 2017)
- Preporod Ruske crkve na Tašmajdanu („Politika”, 5. maj 2019)
- Senke nad ruskim zastavama („Politika”, 31. decembar 2019)
- "Ilustrovani list", br. 15, 1924; str. 10 - najava gradnje (u botaničkoj bašti!) i prikupljanja dodatnih sredstava
