Crkva Svetog Save u Torontu
| Crkva Svetog Save | |
|---|---|
| Saint Sava Serbian Eastern Orthodox Church | |
 Izgled crkve, 2010. godine | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Toronto |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija kanadska |
| Država | Kanada |
| Posvećenje | Svetom Savi |
| Veb-sajt | svetisavatoronto |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | Petar Pera Popović |
| Stil arhitekture | Srpsko-vizantijski |
| Početak izgradnje | 10. jun 1953. |
| Završetak izgradnje | 1955. |
Srpska pravoslavna crkva Svetog Save je pravoslavna crkva u Torontu, glavnom gradu kanadske provincije Ontario. Crkva pripada Eparhiji kanadskoj koja je organski deo Srpske pravoslavne crkve.
Crkva je posvećena Svetom Savi, prvom arhiepiskopu autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Prva je srpska pravoslavna crkva izgrađena u Torontu zbog čega se često naziva i majkom crkvom lokalne srpske zajednice.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Izgradnja crkve i crkvenog doma (pod nazivom Srpski dom) na uglu ulica River i Džerard počela je 10. juna 1953. godine, a kamen-temeljac osveštao je nadležni episkop američko-kanadski Dionisije (Milivojević) 22. avgusta 1953. godine.
Arhitekta crkve i doma bio je Petar Pera Popović, a građevinski kontraktor Velja Relja. Jednobrodna crkva građena je u romanesknom stilu i adaptirana u srpsko-vizantijski stil. Polukružni oltar i apsida su na istoku, a na zapadu je glavni ulaz u crkvu sa malim predvorjem. Iznad krova na zapadnoj strani crkve izdiže se i mala okrugla kupola. Crkva ima tri crkvena krsta. Crkveni dom podignut je direktno na severnoj strani crkve, kroz koje se može ući i u crkvu.
Prvo bogosluženje održano je u crkvenom domu na Vaskrs 1954. godine, a temelje crkve je 5. septembra 1954. osveštao episkop Nikolaj (Velimirović).[1] Po završetku službe bio je moleban za zdravlje i spasenje uhapšenog i osuđenog mitropolita crnogorsko-primorskog Arsenija.[2]
Crkva je osveštana 22. maja 1955. godine. Obred osvećenja obavili su nadležni episkop američko-kanadski Dionisije, prota Miodrag Đurić iz Lakavane, otac Justinian Ilkić iz Montreala, otac Nikola Stojsavljević iz Nijagara Folsa, otac Aleksije Ševčenko iz Toronta i otac Branko Škaljac iz Mejsontauna. Otvaranju crkve prisustvovala je i ruska kneginja Olga Aleksandrovna koja je hramu poklonila ikonu svetog Aleksandra Nevskog.[1] Naredne godine osveštan je i crkveni ikonostas, rad Sime Temovskog.
U crkvi se nalazi slika Sveti Sava blagosilja Srpčad, rad slikarke Duške Arežine i verna kopija originalne slike Uroša Predića iz 1921. godine. Slika je otkrivena i osveštana 4. maja 1975. godine.[3][4]
Pri crkvi je, od svog osnivanja sve do 2. decembra 2002. godine, delovalo i Kolo srpskih sestara „Kraljica Aleksandra”. Tada su, na svojoj godišnjoj skupštini, sestre Kola sestara jednoglasno odlučile da svu svoju aktivnost prenesu u novosagrađeni Hram Sabora srpskih svetitelja i Srpski centar u Misisagi. Na skupštini održanoj 2. marta 2003. godine u sali Crkve Svetog Save, osnovano je novo Kolo srpskih sestara sa novim imenom i sestrinskom slavom – Svete žene mironosice.[5]
U proleće 2008. godine hram je renoviran: sređen je oltarski prostor, kao i kompletna podna površina.[6] List crkve „Glasnik” izlazio je od 27. septembra 1964. sve do 2009. godine.[7]
Sveštenici[uredi | uredi izvor]
Od dolaska episkopa kanadskog Georgija na čelo eparhije 1984. godine, služe bar dva sveštenika u crkvi.[8]
- o. Aleksije Aleksej Ševčenko (1954–1963)[9]
- o. Simeon Grozdanović (1963–1964)
- o. Nikola Stojsavljević (1964–1972)[10][11]
- o. Simeon Grozdanović (1972–1973)
- o. Miloje Raičević (1973–1975)
- o. Žarko Mitrović (1975–1980)
- o. Mihajlo Doder (1980–1999)
- o. Vasilije Tomić (1987–2010)
- o. Ljubomir Rajić (1999–2010)
- o. Milutin Veljko (2010–2017) i o. Miloš Purić (2010–2017)
- o. Milovan Sredojević (2017–2021)
- o. Vladimir Vranić (2018)
- o. Dejan Obradović (2018–2019)
- o. Prvoslav Purić (2019–)
- o. Drago Knežević (2021–)
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Kapija i kamen-temeljac crkve -
Ikonostas crkve -
Gorionik za sveće -
Deo crkvene biblioteke -
Parking i zadnji deo crkve
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Srpska kolonija u Torontu, Ontario”. svetisavatoronto.com. Arhivirano iz originala 30. 12. 2006. g. Pristupljeno 29. 4. 2024.
- ^ Marković, Olga B. „Početak srpskog crkvenog života u Torontu”. svetisavatoronto.org. Pristupljeno 29. 4. 2024.
- ^ TPL: Painting of Serbian saint
- ^ Painting of Serbian Saint („The Windsor Star”, 26. april 1975)
- ^ Kolo srpskih sestara
- ^ „Patrijarh Irinej u Torontu (Istočnik, 10. jun 2015)”. Arhivirano iz originala 30. 01. 2016. g. Pristupljeno 02. 11. 2023.
- ^ Šezdeset godina crkve Svetog Save na Riveru (7)
- ^ Previranje i raskol ranih šezdesetih
- ^ Šezdeset godina crkve Svetog Save na Riveru (5)
- ^ TPL: Serbians Bless the Yule Log
- ^ TPL: It's Christmas for the Serbians
