Четворопругасти смук
| Četvoroprugasti smuk | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Chordata |
| Klasa: | Reptilia |
| Red: | Squamata |
| Podred: | Serpentes |
| Porodica: | Colubridae |
| Rod: | Elaphe |
| Vrsta: | E. quatuorlineata
|
| Binomno ime | |
| Elaphe quatuorlineata (Lacépède, 1789)
| |
| |
| Sinonimi | |
| |
Četvoroprugasti smuk (lat. Elaphe quatuorlineata, syn. Coluber quatuorlineatus) je zmija koja pripada porodici Colubridae,[3][4] koja zajedno sa ostalim familijama zmija pripada podredu Ophidia, a zajedno sa gušterima čine red Squamata, unutar jedne od pet klasa kičmenjaka, klase gmizavaca (Reptilia). Četvoroprugasti smuk je neotrovna zmija, plen ubija obmotavajući se oko njega i daveći ga, te spada u netaksonomsku grupu udava.
Izgled[uredi | uredi izvor]
Kao što i samo ime kaže, zmije ove vrste imaju četiri tamne pruge na dorzalnoj strani, te je to ujedno i najmarkantnija karakteristika po kojoj se može lako vizuelno prepoznati. Ventralna (trbušna) strana je krem-bela sa tamnim predelima. Mladi su beli ili kremasto sivi sa tamnim sedlastim šarama na dorzalnoj strani, koje vremenom nestaju.[5] Maksimalna izmerena dužina je 260cm, ali je dužina prosečnih odraslih između 160-180cm, što ih svrstava među veće zmije, pogotovo na Balkanskom poluostrvu.
Rasprostranjenje[uredi | uredi izvor]
Ova vrsta je prisutna u mediteranskoj i submediteranskoj oblasti centralne i južne Italije (isključujući Siciliju), kao i na Balkanu. Na Balkanu se prostire od Slovenije južno, duž obale Sredozemnog mora (uključujući i neka ostrva), pa sve do većeg dela Albanije, Makedonije (uglavnom nizijski predeli), južne Srbije, Crne Gore i Grčke. Prostire se od nivoa mora, pa sve do 2500 m nadmorske visine. Smatra se da je autohtona vrsta u svim navedenim državama, uključujući i Bosnu.[6]
Populacija[uredi | uredi izvor]
Četvoroprugasti smuk ne spada u česte vrste, ali teško je odrediti njen ukupan broj svih populacija. Svakako je evidentno da se broj smanjuje. Najviše je ugrožava gubitak staništa usled uništavanja šuma i preterane urbanizacije. Oterana je iz mnogih svojih prirodnih staništa od strane ljudi.
Ekologija vrste[uredi | uredi izvor]
Česta je u šumarcima i na livadama blizu šuma, kao i u otvorenim (retkim) šumama. Takođe, kao i uglavnom sve zmije, često se nalazi na kamenitom području, ispod ili na kamenju gde se sunča i prikuplja toplotu. Ženke ležu između 4 i 16 jaja, a mladi se izležu nakon perioda od 4-5 godina. Hrani se miševima, gušterima i pacovima, i upravo zbog toga je i dobila nesistematsko ime na engleskom - Ratsnake
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Jelka Crnobrnja Isailovic; Rastko Ajtic; Milan Vogrin; Claudia Corti; Valentin Pérez Mellado; Paulo Sá-Sousa; Marc Cheylan; Juan M. Pleguezuelos; Petros Lymberakis; Roberto Sindaco; Antonio Romano; Dušan Jelić (2009). „Elaphe quatuorlineata”. IUCN Red List of Threatened Species. 2009: e.T157264A5065135. doi:10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T157264A5065135.en.
- ^ Boulenger, G.A. 1894. Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History), Volume II.., Containing the Conclusion of the Colubridæ Aglyphæ. Trustees of the British Museum (Natural History). (Taylor and Francis, Printers.) London. xi + 382 pp. + Plates I.- XX. (Coluber quatuorlineatus. str. 45-47.)
- ^ Elaphe quatuorlineata at the Reptarium.cz Reptile Database. Accessed 6. 1. 2016.
- ^ „Four-Lined Rat Snake”. SnakeEsate.com. 2011. Pristupljeno 6. 1. 2016.
- ^ „Elaphe quatuorlineata quatuorlineata”. Arhivirano iz originala 5. 3. 2016. g. Pristupljeno 20. 11. 2016.
- ^ Elaphe quatuorlineata (Four-lined Snake)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Šukalo G. (2022). Gmizavci Republike Srpske - Banja Luka: Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, (Banja Luka: Vilux), ISBN 978-99976-86-03-9.
- Veith, G. (1991). Die Reptilien Bosniens und der Herzegowina. 1. Herpetozoa 3(3-4): 97-196
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
