Čubut (reka)
| Čubut | |
|---|---|
 Reka Čubut | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 810 km km |
| Pr. protok | 4-400 m³/s 60 m³/s (prosek) m3⁄s |
| Sliv | Atlantski okean |
| Vodotok | |
| Ušće | Atlantski okean |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Argentina |
| Naselja | Rauson |
| Pritoke | Čiko |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Reka Čubut (šp. Río Chubut, vel. Afon Camwy) nalazi se u regiji Patagonija na jugu Argentine. Ime joj potiče od reči iz teuelče jezika chupat, što znači „providno“. Po njoj je nazvana argentinska provincija Čubut, kroz koju teče reka. Velški doseljenici reku su zvali „Afon Camwy“, što znači „uvijena reka“.
Reka je uglavnom plitka i protok njene vode može varirati od 4 do 400 m³/s između suše i poplave. Prosečni protok je oko 60 m³/s.
Poplave su zemljište pored reke učinile plodnim i važnim za poljoprivredu. Reka ima veliki značaj za poljoprivrednu i opštu ekonomiju pokrajine. Bilo je nekoliko pokušaja stvaranja brana u blizini dva naselja Rauson i Gaiman. Reka Čubut ima vrlo retku karakteristiku jer je viša od kopna oko sebe koje je uglavnom suvo. Uzgoj pšenice bio je glavna kultura i oslonac poljoprivrednih i komercijalnih resursa Patagonije. U to doba doseljenici su se borili sa finansijama jer su koristili sterlinge, kojih je bilo vrlo malo.
Pšenica i ječam postali su dostupniji materijal za trgovinu. Kontrola vode za navodnjavanje postala je još važnija za novopridošle naseljenike kojima su dodeljene parcele zemlje ili „čakre“ koje je argentinska vlada izdala u donjem delu doline. 1882. godine, nakon vrlo loše žetve 1881. godine, šema kanala za navodnjavanje iz novog kanala obezbedila bi dosledno zalivanje useva i rešila hirovitosti protoka Čubuta. Ovo je bilo ključno za opstanak čitave doline Čubut.
Izgradnju kanala i sistema za navodnjavanje nadgledao je mladi Velšanin E.J. Vilijams. Njegovo precizno planiranje stvorilo je detaljan sistem kanala u skladu sa dogovorenom veličinom i strukturom naknada sa naseljenicima. Ovi zemljoposednici su sami iskopali kanale jednostavnim alatima.[1]
Reka je takođe popularno odredište za ribolov pastrmke. .
Tok[uredi | uredi izvor]
Reka teče približno 800 km prema istoku, od Anda do Atlantskog okeana, izlivajući se u zalivu Engano blizu Rausona. Glavni krak Čubuta potiče iz Karerasa, provincija Rio Negro, a njen sliv pokriva veliko područje zapadnog andskog podnožja između Bariločea i Eskuela. Napaja je i reka Čiko. Brojne pritoke se spajaju na maloj udaljenosti pre malog grada Piedra Parada, gde teren postaje ravnica karakteristična za argentinsku Patagoniju. Teče na istok i prolazi pored grada Paso del Sapo, gde skreće prema jugoistoku kroz relativno nenaseljeni centralni Čubut. Nailazi na autoput 25 i ponovo skreće na istok.
Hidroenergija[uredi | uredi izvor]
255 m duga betonska brana blokira reku oko 120 km zapadno od Treleva. Ovu branu, nazvanu po paleontologu Florentinu Ameginu, 1943. godine projektovao je inženjer Antonio Domingo Pronsato; rad je započet 19. aprila 1963. Veštačko jezero se prostire na 70 km². Postrojenje, koje koristi 56 m visok vodopad sa protokom od 150 m³/s i tri turbine, pruža energiju gradovima Piko Trunkado, Kaleta Olivija, Komodoro Rivadavija i nižoj dolini Čubut.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U 19. veku su velški doseljenici stigli u Čubut i osnovali koloniju (španski: Colonia Gales) u dolini reke Čubut. Danas su velški jezik i velške čajdžinice uobičajeni u nekoliko gradova, od kojih mnogi imaju velška imena. Dolavon i Trelev su primeri velških gradova.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Skinner, Kenneth (1984). Railway in the Desert (1 izd.). National Library of Wales, Aberystwyth: Beechen Green Books. str. 40—41. ISBN 0 9509957 0 3.
- ^ Berresford Ellis, Peter (1983). The Celtic revolution: a study in anti-imperialism. Talybont: Y Lolfa. str. 175—176. ISBN 0-86243-096-8. Pristupljeno 13. 5. 2011.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
