Šiling
| Šiling | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
| Korisnici |  Ujedinjeno Kraljevstvo | ||||
| Simbol | s, sh | ||||
Šiling (engl. shilling, skand. skilling; simbol: s, sh) je ime nekadašnje novčanice brojnih zemalja, engleskog porekla.
Šiling je i danas nacionalna valuta u bivšim britanskim protektoratima (kolonijama):
- Keniji (kenijski šiling; simbol: KES),
- Tanzaniji (tanzanijski šiling; simbol: TAS),
- Somaliji (somalski šiling) i
- Ugandi (ugandski šiling).
Jedno vreme šiling je bio valuta nekih skandinavskih zemalja (Norveška, Švedska, Danska), kao i Australije i Novog Zelanda po uzoru na Britaniju.
Šiling je se kovao i po brojnim nemačkim kneževinama:
kao i po Švajcarskoj, Poljskoj i Litvaniji.
Najduže se zadržao u upotrebi u Austriji (austrijski šiling), sve do prelaska na evro.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Za ranih anglosaksonskih vremena, šiling je bio samo obračunska jedinica, čija se vrednost ustalila na 12 penija; to znači da je jedna funta vredela je 20 šilinga.[1]
Šiling se kao kovanica pojavio početkom 16. veka, pred kraj vladavine Henrija VII Tjudora, tačnije 1502.[2] On je bio jedna od prvih engleskih kovanica na kojoj se pojavio realističan portet engleskog vladara, pa su ga zbog toga od sredine veka počeli nazivati — teston (engl. testoon, fr. un teston), po italijanskom uzoru (ital. testone), jer se prva novoveka kovanica tog tipa iskovala u Milanu 1474. godine.[1]
Zbog svoje praktične veličine i vrednosti (kovao se od srebra i zlata), šiling je bio veoma popularan, pa su ga Britanci odmila zvali — bob (engl. bob) i hog (engl. hog). Šiling je bio u opticaju sve do 1968. godine, kada je Britanija prešla na decimalni sistem; tada je nastavio život kao kovanica u vrednosti od 5 penija. Konačno je povučen iz opticaja 1990. godine.[1]
Etimologija[uredi | uredi izvor]
Za najranijih vremena šiling je nosio ime scilling ili scylling. Poreklo verovatno vuče od teutonske reči skil — „deliti”. U to vreme je bio samo obračunska jedinica, a ne i pravi novac.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Shilling” (na jeziku: engleski). Royal Mint Museum. Arhivirano iz originala 29. 11. 2014. g. Pristupljeno 30. 9. 2014.
- ^ a b „Coins of England and Great Britain” (na jeziku: engleski). Tony Clayton. 2013. Pristupljeno 30. 9. 2014.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- (jezik: engleski) „Coins of England and Great Britain”
