Шимшир
| Šimšir | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Carstvo: | Plantae |
| Kladus: | Tracheophytes |
| Kladus: | Angiospermae |
| Kladus: | Eudicotidae |
| Red: | Buxales |
| Porodica: | Buxaceae |
| Rod: | Buxus |
| Vrsta: | B. sempervirens
|
| Binomno ime | |
| Buxus sempervirens | |
Šimšir (lat. Buxus sempervirens) je zimzelena vrsta iz istoimenog roda (Buxus). Ime vrste u srpskom jeziku (kao i u makedonskom i bugarskom) potiče od turske/tatarske reči şimşir.
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
Šimšir je submediteransko-planinski element, tercijarni relikt. Njegov prirodni areal sastoji se iz dva dela:
- Zapadni, koji obuhvata Alžir, severoistočnu Španiju, južnu i centralnu Francusku, do Švajcarske Jure i Elzasa na severu.
- Istočni, koji se proteže od Istre i Makedonije, preko severne Grčke do Male Azije.[1]
Opis vrste[uredi | uredi izvor]
Šimšir raste kao gusto razgranat žbun ili nisko drvo, visine do 8 m. Listovi su jajasti ili eliptični, dugi oko 20 cm, s obe strane goli. Kada se protrljaju prijatno mirišu. Muški i ženski cvetovi skupljeni su zajedno u klupčastim cvastima u pazuhu lista. Cveta rano u proleće. Plodovi - čaure sazrevaju u junu.[1]
-
Šimšir u prirodi -
Drvo -
List -
Cvast -
Plodovi -
Raspukla čaura sa semenom -
Šimšir
_relict_forest,_Epiphytes,_Mezmay,_Russia.jpg)
.JPG)
Uslovi staništa[uredi | uredi izvor]
Šimšir dobro podnosi sušu i niske temperature. Podjednako dobro raste na osunčanim položajima i u senci. Otporan je na gradske uslove. Ima dobru izdanačku moć i lako se vegetativno razmnožava. Izuzetno dobro podnosi orezivanje. Raste dosta sporo, ali je zato veoma dugovečan.[1]
Upotreba[uredi | uredi izvor]
Drvo šimšira je odavno poznato po tvrdoći i čvrstoći. Od njega se izrađuju čekići masonskih loža.[2] Stari narodi su od drveta šimšira pravili češljeve, bičeve i pločice.[2] Upotrebljava se, između ostalog, i za izradu muzičkih instrumenata (starogrčkog aulosa[traži se izvor], gajdi, kavala, dvojnica).
Značaj u ozelenjavanju[uredi | uredi izvor]
Šimšir spada u najčešće gajene ukrasne drvenaste vrste. Njegova upotreba u ozelenjavanju poznata je još od antičkog doba. U vrtovima starog Rima od njega su se orezivanjem pravili fantastični oblici (topijarne forme) - prave "zelene skulpture". I danas se često i rado gaji svuda i upotrebljava za slične namene - žive ograde, bordure (niske žive ograde), topijarne forme, kao pojedinačni žbun ili u grupama. Zbog sitnih listova i kompaktne krošnje izuzetno je dekorativan kao bordura u geometrijski oblikovanim cvetnjacima. Pogodan je i za kombinovanje sa vrstama različito obojenih listova. Često se sadi po grobljima. Dobro uspeva u žardinjerama.[1][3]
Varijeteti i forme[uredi | uredi izvor]
Poznati su neki varijeteti i mnoge forme, među kojima se ističu:
- B.s. 'Argentea marginata' - listovi sa srebrnastobelim obodom.
- B.s. 'Aureo marginata' - listovi sa zlatnožutim obodom
- B.s. 'Suffruticosa' - patuljasta, sitnolisna forma otpornija na mraz od svih drugih formi. Naraste najviše 1 m. Izuzetno pogodna za niske žive ograde.[1]
- Primeri upotrebe šimšira u vrtovima
-
Kontrastne kombinacije boja -
Gajeni žbun šimšira -
Šimšir u žardinjeri -
Topijarna forma -
Geometrijske forme -
Cvetnjak -
Žive ograde i bordure
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Buha, Milica (2005). Četinari, žive ograde i „Zelene skulpture“. 96. Niš: Film Publik Art. ISBN 978-86-85463-02-0.
- Vukićević, Emilija (2005). Dekorativna dendrologija. 781 (2 izd.). Beograd: Privredno finansijski vodič.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
