28. jul
28. jul (28.07.) je 209. dan godine po gregorijanskom kalendaru (210. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 156 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| jul | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 1330 — Srpski kralj Stefan Dečanski potukao u bici kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana. Šišman poginuo u toj bici.
- 1586 — Tomas Heriot iz Kolumbije doneo prve krompire u Englesku. Krajem XVI veka krompir prenet i u Španiju. U početku gajen kao ukrasna biljka, ali zbog porasta stanovništva, ratova i gladi širom Evrope ušao i u ishranu.
- 1737 — Austrijanci okupiraju Niš i Osmanlije im predaju ključeve grada.
- 1821 — Peru proglasio nezavisnost od Španije.
- 1858 — Prvi put upotrebljen otisak prstiju kao znak identifikacije. Upotrebio ga Vilijam Heršel u Indiji, kada je uzeo otisak od Rađjadara Konaija sa poleđine jednog ugovora.
- 1868 — Ratifikovan je 14. amandman Ustava SAD, kojim su crnci dobili pravo na državljanstvo SAD.
- 1876 — U bici na Vučjem dolu, kod Bileće, Crnogorci pobedili tursku vojsku pod komandom Muktar-paše i naneli joj teške gubitke, oko 4.000 mrtvih i ranjenih i 310 zarobljenih.
- 1914 — Austrougarska objavila rat Srbiji, mesec dana posle atentata na prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu. Dalji tok događaja doveo do Prvog svetskog rata.
- 1919 — U Amsterdamu počeo Međunarodni sindikalni kongres, na kojem je osnovan Internacionalni savez sindikata, poznatiji pod nazivom Amsterdamska sindikalna internacionala.
- 1937 — Japanci u Drugom kinesko-japanskom ratu zauzeli Peking.
- 1940 — Britanci u Drugom svetskom ratu odbili nemački napad na mediteransko ostrvo Maltu.
- 1941 — U odmazdi za požare u nemačkim garažama Nemci u Beogradu u Drugom svetskom ratu streljali više od 120 ljudi, mahom Jevreja, komunista i njihovih simpatizera.
- 1943 — Kraljevsko vazduhoplovstvo je u operaciji Gomora bombardovalo Hamburg, izazvavši vatrenu stihiju koja je usmrtila 42.000 nemačkih civila.
- 1945 — Američki bombarder B-25 u gustoj magli udario u „Empajer stejt bilding“ u Njujorku, tada najvišu zgradu u svetu.
- 1976 — U zemljotresu u kojem je potpuno razoren kineski grad Tangšan poginulo najmanje 242.000, a povređeno 164.000 ljudi.
- 1984 — Predsednik SAD Ronald Regan otvorio Olimpijske igre u Los Anđelesu, koje su bojkotovali SSSR i još neke zemlje tadašnjeg sovjetskog bloka kao revanš za američki bojkot Olimpijskih igara u Moskvi 1980.
- 1999 — Evropski sud za ljudska prava proglasio francusku državu krivom za torturu nad zatvorenikom osumnjičenim za rasturanje droge. To je bila prva presuda ovog suda jednoj evropskoj zemlji.
- 2000 — Mirovne trupe Ujedinjenih nacija ušle u delove graničnog područja između Libana i Izraela. Izrael 24. maja, posle 22 godine, povukao trupe iz okupacione zone od 15 km.
- 2001 — Alehandro Toledo preuzeo dužnost predsednika Perua, kao prvi predsednik indijanskog porekla u istoriji te zemlje.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1804 — Ludvig Fojerbah, nemački filozof i antropolog. (prem. 1872)
- 1857 — Đorđe Magarašević, srpski profesor, filolog i književni istoričar. (prem. 1931)[1]
- 1866 — Beatriks Poter, engleska književnica, ilustratorka, naučnica, najpoznatija kao autorka dečjih knjiga sa životinjama. (prem. 1943)[2]
- 1874 — Ernst Kasirer, nemački filozof. (prem. 1945)
- 1887 — Marsel Dišan, francusko-američki slikar, vajar, šahista i pisac. (prem. 1968)
- 1888 — Vladimir Dvorniković, jugoslovenski filozof i etnopsiholog. (prem. 1956)
- 1899 — Velibor Gligorić, književni i pozorišni kritičar, profesor. (prem. 1977)[3]
- 1902 — Karl Poper, austrijsko-britanski filozof. (prem. 1994)
- 1904 — Pavel Čerenkov, sovjetski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1958). (prem. 1990)
- 1910 — Dušan Anđelković, srpski i jugoslovenski književnik. (prem. 1997)[4]
- 1915 — Čarls Hard Tauns, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1964). (prem. 2013)
- 1924 — Aleksandar Đorđević, srpski reditelj. (prem. 2005)
- 1926 — Vlasta Velisavljević, srpski glumac. (prem. 2021)
- 1927 — Džon Ešberi, američki pesnik i kritičar umetnosti. (prem. 2017)
- 1929 — Džeklin Kenedi Onazis, supruga Džona Kenedija, 35. predsednika SAD. (prem. 1994)
- 1938 — Luis Aragones, španski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2014)
- 1938 — Arsen Dedić, hrvatski kompozitor i muzičar. (prem. 2015)[5]
- 1943 — Ričard Rajt, engleski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač, klavijaturista i pevač grupe Pink Floyd. (prem. 2008)
- 1946 — Slavko Mentus, srpski fiziko-hemičar, redovni profesor u penziji i bivši dekan Fakulteta za fizičku hemiju Univerziteta u Beogradu i redovni član SANU.[6]
- 1954 — Ugo Čavez, venecuelanski političar i oficir, predsednik Venecuele (1999—2013). (prem. 2013)[7]
- 1957 — Milan St. Protić, srpski istoričar, političar i diplomata.
- 1960 — Ljubivoje Tadić, srpski glumac, reditelj i dramaturg.
- 1966 — Migel Anhel Nadal, španski fudbaler.
- 1974 — Aleksis Cipras, grčki političar, premijer Grčke (2015—2019).
- 1975 — Džerald Braun, američki košarkaš.
- 1977 — Emanuel Đinobili, argentinski košarkaš.
- 1979 — Ognjen Aškrabić, srpski košarkaš.
- 1980 — Vanja Plisnić, srpski košarkaš.
- 1981 — Majkl Karik, engleski fudbaler i fudbalski trener.
- 1983 — Vladimir Stojković, srpski fudbalski golman.
- 1984 — Džon Dejvid Vošington, američki glumac.
- 1986 — Semih Erden, turski košarkaš.
- 1987 — Nemanja Petrić, srpski odbojkaš.
- 1987 — Sofija Rajović, srpska glumica, TV voditeljka i model.
- 1987 — Pedro Rodrigez, španski fudbaler.
- 1988 — Anka Gaćeša Kostić, srpska glumica i koreografkinja.
- 1993 — Hari Kejn, engleski fudbaler.
- 1993 — Šer Lojd, engleska muzičarka i model.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 450 — Teodosije II, istočnorimski (vizantijski) car. (rođ. 401)
- 1655 — Sirano de Beržerak, francuski pisac. (rođ. 1619)
- 1741 — Antonio Vivaldi, italijanski kompozitor i virtuoz na violini. (rođ. 1678)
- 1750 — Johan Sebastijan Bah, nemački kompozitor. (rođ. 1685)[8]
- 1794 — Maksimilijan Robespjer, jedan od glavnih vođa Francuske revolucije. (rođ. 1758)
- 1897 — Janko Kersnik, slovenački pisac i političar. (rođ. 1852)[9]
- 1942 — Vilijam Pitri, britanski arheolog. (rođ. 1853)
- 1968 — Oto Han, nemački hemičar i nuklearni fizičar. Dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1879.
- 1972 — Severin Bijelić je bio srpski i jugoslovenski glumac. (rođ. 1921)
- 1980 — Milan Ajvaz, srpski glumac (rođ. 1897)
- 1992 — Akademik Jovan Rašković, političar, osnivač SDS-a u Hrvatskoj. (rođ. 1929)
- 1996 — Ivan V. Lalić je bio srpski pesnik, esejista i prevodilac. (rođ. 1931)[10]
- 2003 — Bob Houp, američki komičar. (rođ. 1903)
- 2004 — Fransis Krik, engleski biolog. (rođ. 1916)
- 2007 — Dušan Prelević Prele, srpski muzičar pisac i scenarista. (rođ. 1948)
- 2016 — Vladica Kovačević, jugoslovenski i srpski fudbaler i trener. (rođ. 1940)
- 2018 — Dragoslav Ognjanović, srpski advokat (rođ. 1961)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi izvor]
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 446.
- ^ „Beatrix Potter’s early life and books”. National Trust (na jeziku: engleski). Pristupljeno 24. 11. 2020.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 214.
- ^ „Dušan Anđelković (1910—1997)”. amika.rs. Pristupljeno 16. 1. 2022.
- ^ „Arsen Dedić”. biografija.org. Pristupljeno 23. 1. 2022.
- ^ „Slavko Mentus”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 23. 1. 2024.
- ^ Gale Group (2003). Worldmark Encyclopedia of the Nations. Gale Group. str. 690. ISBN 9780787673376.
- ^ Hanford, Jan; Koster, Jan. „Timeline”. The J.S. Bach Home Page. Arhivirano iz originala 26. 2. 2012. g. Pristupljeno 25. 7. 2020.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 332.
- ^ „Ivan V. Lalić”. tamnivilajet.in.rs. Arhivirano iz originala 02. 02. 2022. g. Pristupljeno 2. 2. 2022.