31. oktobar

31. oktobar (31.10.) je 304. dan godine po gregorijanskom kalendaru (305. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 61 dan.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 475 — Romul Avgustul je proglašen za cara Zapadnog rimskog carstva.
• 683 — Tokom opsade Meke, u požaru je uništena Kaba.
• 1848 — Meksički car Agustin de Iturbide je raspustio Meksički kongres i zamenio ga vojnom huntom.
• 1848 — Carske čete pod vođstvom feldmaršala Alfreda Vindišgreca zauzele su Beč, čime je ugušen osmomesečni Bečki ustanak tokom kojeg je bila uspostavljena revolucionarna vlada.
• 1864 — Nevada je postala savezna država SAD.
• 1871 — Na osnovu Ustava iz 1869. (Namesnički ustav), donet je prvi zakon o poroti u Srbiji, koji je stupio na snagu 1. januara 1872.
• 1912 — Grad Peć i cela Metohija su oslobođeni od Turaka.
• 1918 — Ugarska vlada je raskinula personalnu uniju sa Austrijom, čime je zvanično raspuštena Austrougarska.
• 1922 — Benito Musolini je došao na vlast u Italiji.
• 1925 — Reza Šah Pahlavi je došao na iranski presto i osnovao dinastiju Pahlavi, koja je vladala tom zemljom do Islamske revolucije 1979.
• 1940 — Pobedom britanske avijacije završena je bitka za Britaniju koju su u julu počeli Nemci snažnim bombardovanjem i pomorskom blokadom Ujedinjenog Kraljevstva. Pošto su Britanci preuzeli vazdušnu kontrolu nad Lamanšom, Nemci su odustali od invazije.
• 1941 — Pripadnici JVuO su tokom opsade Kraljeva, po prvi put upotrebili tenkove u borbama protiv okupatora. Na čelu tenkovskog voda se našao poručnik Sima Uzelac, kasnije opevan u pesmi Nad Kraljevom živa vatra seva. U JNA, VJ i današnjoj VS se 31. oktobar obeležava kao praznik oklopno-mehanizovanih jedinica.
• 1956 — Bombardovanjem egipatskih aerodroma, Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska su počele napad na Egipat, tokom Suecke krize.
• 1961 — U procesu destaljinizacije Sovjetskog Saveza, Staljinovi posmrtni ostaci premešteni su iz mauzoleja na Crvenom trgu u grobnicu koja se nalazi uz zidine Kremlja.
• 1984 — Indijska premijerka Indira Gandi je ubijena u atentatu koji su izvršili dvojica njenih telohranitelja Sika.
• 1991 — Na prvim višepartijskim izborima u Zambiji, Frederik Čiluba je pobedio protivkandidata Keneta Kaundu, lidera u borbi za nezavisnost i prvog predsednika zemlje.
• 1999 — Tokom 113. fudbalskog derbija između „Partizana“ i „Crvene zvezde“ u sukobima navijača poginuo je sedamnaestogodišnji Aleksandar Radović. To je bio prvi slučaj nasilne smrti na fudbalskim utakmicama prve lige u Jugoslaviji.
• 2000 — Iz Bajkonura je lansirana ruska raketa Sojuz TM-31 u kojoj su se nalazili prvi stanovnici Međunarodne svemirske stanice.
• 2011 — Svetska populacija zvanično dostigla 7 milijarde. Ovaj datum UN obeležavaju kao dan sedam milijardi.
• 2015 — Teroristi povezani sa ID oborili iznad Sinaja putnički let 9268 ruske kompanije Metrodžet. Poginulo je 224 putnika i članova posade.
• 2017 — Samoproglašena Katalonska Republika prestala je da postoji, a sve njene institucije stavljene su pod direktnu kontrolu Kraljevine Španije i kraljevske vlade u Madridu.

Rođenja

• 1705 — papa Kliment XIV (prem. 1774)
• 1711 — Laura Basi, italijanska naučnica, prva žena koja je zvanično držala predavanja na nekom fakultetu u Evropi. (prem. 1778)
• 1760 — Kacušika Hokusaj, japanski umetnik. (prem. 1849)
• 1793 — Džejms Danlop, škotski astronom. (prem. 1848)
• 1795 — Džon Kits, engleski pesnik. (prem. 1821)
• 1815 — Karl Vajerštras, nemački matematičar. (prem. 1897)
• 1825 — Eugen Kvaternik, hrvatski političar, pisac i revolucionar. (prem. 1871)
• 1835 — Adolf fon Bajer, austrijski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1905). (prem. 1917)
• 1855 — Jovan Grčić (profesor), bio srpski književnik, književni, pozorišni i muzički kritičar, prevodilac i profesor. (prem. 1941)
• 1892 — Aleksandar Aljehin, ruski šahista, svetski šahovski prvak. (prem. 1946)
• 1896 — Etel Voters, američka pevačica i glumica. (prem. 1977)
• 1919 — Ljiljana Krstić, srpska glumica. (prem. 2001)
• 1920 — Fric Valter, nemački fudbaler. (prem. 2002)
• 1921 — Branko Stanković, srpski fudbalski trener i fudbalski trener. (prem. 2002)
• 1922 — Norodom Sihanuk, kambodžanski princ. (prem. 2012)
• 1927 — Branko Petranović, srpski pravnik i istoričar. (prem. 1994)
• 1929 — Bad Spenser, italijanski glumac, scenarista, plivač i vaterpolista. (prem. 2016)
• 1939 — Ron Rifkin, američki glumac.
• 1941 — Sali Kirkland, američka glumica.
• 1946 — Stiven Rej, irski glumac.
• 1950 — Zaha Hadid, britansko-iračka arhitektkinja. (prem. 2016)
• 1959 — Zvonko Živković, srpski fudbaler i fudbalski trener.
• 1961 — Piter Džekson, novozelandski reditelj, scenarista i producent.
• 1961 — Radomir Saičić, srpski univerzitetski profesor, hemičar i akademik.
• 1963 — Karlos Dunga, brazilski fudbaler.
• 1963 — Dermot Malroni, američki glumac i muzičar.
• 1963 — Rob Šnajder, američki glumac, komičar, scenarista i reditelj.
• 1964 — Marko van Basten, holandski fudbaler i fudbalski trener.
• 1970 — Viktor Jelenić, srpski vaterpolista.
• 1971 — Alfonso Ford, američki košarkaš. (prem. 2004)
• 1976 — Guti, španski fudbaler i fudbalski trener.
• 1976 — Pajper Perabo, američka glumica.
• 1980 — Andre Ovens, američki košarkaš.
• 1985 — Đorđe Rakić, srpski fudbaler.
• 1988 — Sebastjen Buemi, švajcarski automobilista, vozač Formule 1.
• 1989 — Matea Milosavljević, srpska glumica.
• 1990 — Ifeani Onjilo, nigerijski fudbaler.
• 1992 — Đukan Đukanović, srpski košarkaš.
• 1993 — Letiša Rajt, engleska glumica.
• 1994 — Tamara Čurović, srpska teniserka.
• 1995 — Predrag Rajković, srpski fudbalski golman.
• 1995 — Mihailo Ristić, srpski fudbaler.
• 1997 — Sidni Park, američka glumica i komičarka.
• 1997 — Markus Rašford, engleski fudbaler.
• 1999 — Danijel Rouz Rasel, američka glumica.
• 2000 — Vilou Smit, američka muzičarka, muzička producentkinja i glumica.
• 2002 — Ansu Fati, španski fudbaler.

Smrti

• 1448 — Jovan VIII Paleolog, vizantijski car. (rođ. 1390)
• 1517 — Fra Bartolomeo, italijanski slikar.
• 1830 — Petar I Petrović Njegoš, crnogorski vladika i državnik. (rođ. 1748)
• 1851 — Petar II Petrović Njegoš, crnogorski vladika, filozof i državnik. (rođ. 1813)
• 1918 — Ištvan Tisa, mađarski premijer.
• 1918 — Egon Šile, austrijski slikar i grafičar (rođ. 1890)
• 1926 — Hari Hudini, američko-mađarski mađioničar, poreklom Jevrejin.
• 1984 — Indira Gandi, indijska premijerka. (rođ. 1917)
• 1993 — Federiko Felini, italijanski režiser. (rođ. 1920)
• 2011 — Florijan Albert bivši mađarski fudbaler.

Praznici

• Sveti Luka, praznik Srpske pravoslavne crkve
• Sveti Petar Cetinjski, praznik Srpske pravoslavne crkve
• Noć veštica
• Svetski dan štednje.

Dani sećanja

• 1517 — Ogorčen mnogobrojnim zloupotrebama crkve, nemački sveštenik Martin Luter je, okačivši na vrata katedrale u Vitenbergu 95 teza o reformi crkve, stavio iste na javnu raspravu. Time je u nemačkim zemljama počela Reformacija, a Luter je postao jedan od njenih vođa.

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma