5. novembar

5. novembar (5.11.) je 309. dan godine po gregorijanskom kalendaru (310. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 56 dana.

Događaji

novembar
P	U	S	Č	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

• 1605 — Gaj Foks je otkriven u podrumu Vestminsterske palate kako planira da digne u vazduh Dom lordova u Barutnoj zaveri.
• 1630 — Mirovnim sporazumom u Madridu završen je Anglo-španski rat, u kojem su Španija i njena saveznica Austrija poražene na moru i kopnu. Na strani Engleza borili su se Francuzi i Holanđani.
• 1688 — Vilijam III Oranski se tokom Slavne revolucije sa vojskom iskrcao u jugozapadnoj Engleskoj.
• 1838 — Počeo je raspad Federalna Republika Centroamerike otcepljenjem Nikaragve iz unije.
• 1911 — Italija je anektirala turske pokrajine u Libiji, Tripoli i Kirenaiku, i držala ih do 1943, kada su nemačko-italijanske snage u Drugom svetskom ratu potisnute iz Afrike.
• 1914 —
  • Francuska i Velika Britanija su u Prvom svetskom ratu objavile rat Turskoj.
  • Pod komandom generala Oskara Poćoreka u Prvom svetskom ratu počela je nova austrougarska ofanziva na Srbiju, a srpske snage su prisiljene da se povuku. Usledila je kontraofanziva 3. decembra pod komandom Živojina Mišića koja je završena pobedom srpske vojske u Kolubarskoj bici polovinom decembra.
• 1926 — Nakon četvrtog atentata na Musolinija, u Italiji je donet Zakon o zaštiti države, kojim je uveden totalitarni fašistički režim.
• 1940 — Italijanski avioni su bombardovali Bitolj, i izazvali smrt nekoliko osoba.
• 1943 — U Jajcu je u Drugom svetskom ratu osnovana Telegrafska agencija Nove Jugoslavije - Tanjug. Prvi direktor bio je Vladislav Ribnikar.
• 1956 — Britanski padobranci su izveli desant na Port Said tokom britansko-francusko-izraelske agresije na Egipat; Sovjetski Savez je zapretio da će upotrebiti rakete ukoliko Francuzi i Englezi ne prihvate prekid vatre.
• 1991 —
  • Predsednici Srbije i Crne Gore Slobodan Milošević i Momir Bulatović odbacili su na Međunarodnoj konferenciji o Jugoslaviji u Hagu četvrtu verziju Sporazuma za opšte rešenje jugoslovenske krize, koju su ponudili međunarodni posrednici.
  • Britanski medijski magnat češkog porekla Jan Robert Maksvel nađen je mrtav u vodama kod Kanarskih ostrva gde je krstario jahtom.
• 1996 —
  • Pakistanski predsednik je smenio premijera Benazir Buto pod optužbom da je njena vlada ogrezla u korupciji i nepotizmu.
  • Kandidat Demokratske stranke Bil Klinton ponovo je izabran za predsednika SAD, pobedivši republikanca Boba Dola.
• 2000 — Poslednji etiopski car Hajle Selasije sahranjen je u sabornoj crkvi Svete Trojice u Adis Abebi, 25 godina nakon što je, u 83. godini, umro pod sumnjivim okolnostima, a potom sahranjen na način koji ne dolikuje jednom vladaru. Harizmatični afrički vođa, koji je po legendi direktni potomak kralja Solomona i kraljice od Sabe, svrgnut je nakon 44 godine vladavine u vojnom udaru 1974.
• 2001 — U Beogradu je potpisan sporazum o saradnji jugoslovenskih vlasti i UNMIK-a, kojim su, po mišljenju srpske strane, potvrđeni osnovni principi i obaveze iz rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN, čime je otvoren put za učešće Srba na izborima na Kosovu.

Rođenja

• 1854 — Pol Sabatje, francuski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1912). (prem. 1941)
• 1873 — Edvin Tedi Flek, australijski atletičar i teniser. (prem. 1935)
• 1879 — Oto Vale, austrijski plivač. (prem. 1963)
• 1909 — Milena Pavlović-Barili, srpska slikarka i pesnikinja. (prem. 1945)
• 1913 — Vivijen Li, britanska glumica. (prem. 1967)
• 1923 — Biserka Cvejić, srpska operska pevačica. (prem. 2021)
• 1929 — Bora Todorović, srpski glumac. (prem. 2014)
• 1931 — Ajk Tarner, američki muzičar, muzički producent i lovac na talente. (prem. 2007)
• 1936 — Uve Zeler, nemački fudbaler. (prem. 2022)
• 1937 — Haris Julin, američki glumac.
• 1938 — Milovan Ilić Minimaks, srpski radio i TV novinar. (prem. 2005)
• 1938 — Radivoj Korać, srpski košarkaš. (prem. 1969)
• 1939 — Dragiša Stanković Čelik, jugoslovenski i srpski bokser. (prem. 2015)
• 1940 — Elke Zomer, nemačka glumica, zabavljačica i umetnica.
• 1941 — Art Garfankel, američki pevač, pesnik i glumac, najpoznatiji kao član dua Simon & Garfunkel.
• 1947 — Nenad Bjeković, srpski fudbaler i fudbalski trener.
• 1948 — Vilijam Danijel Filips, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1997).
• 1952 — Oleg Blohin, ukrajinski fudbaler i fudbalski trener.
• 1952 — Bil Volton, američki košarkaš.
• 1954 — Alehandro Sabelja, argentinski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2020)
• 1955 — Ljiljana Blagojević, srpska glumica.
• 1955 — Milorad Pupovac, hrvatski filolog, lingvista i političar, politički predstavnik Srba u Hrvatskoj.
• 1958 — Robert Patrik, američki glumac.
• 1959 — Brajan Adams, kanadski muzičar, muzički producent i fotograf.
• 1960 — Snežana Bogdanović, srpska glumica.
• 1960 — Tilda Svinton, engleska glumica.
• 1963 — Tejtum O’Nil, američka glumica i spisateljica.
• 1963 — Žan-Pjer Papen, francuski fudbaler i fudbalski trener.
• 1963 — Darko Tomović, srpski glumac.
• 1964 — Đorđe David, srpski muzičar i glumac.
• 1968 — Sem Rokvel, američki glumac.
• 1974 — Angela Gosov, nemačka muzičarka, najpoznatija kao pevačica grupe Arch Enemy.
• 1974 — Dado Pršo, hrvatski fudbaler.
• 1974 — Džeri Stekhaus, američki košarkaš i košarkaški trener.
• 1979 — David Suazo, honduraski fudbaler i fudbalski trener.
• 1984 — Luka Žorić, hrvatski košarkaš.
• 1986 — Jan Mainmi, francuski košarkaš.
• 1986 — Kasper Šmejhel, danski fudbalski golman.
• 1987 — Kevin Džonas, američki muzičar i glumac, najpoznatiji kao član grupe Jonas Brothers.
• 1992 — Marko Verati, italijanski fudbaler.

Smrti

• 1879 — Džejms Klerk Maksvel, teorijski fizičar 19. veka. (rođ. 1831)
• 1882 — Đuro Daničić, srpski naučnik i filolog, sekretar Društva srpske slovesnosti, profesor Liceja i Velike škole u Beogradu. (rođ. 1825)
• 1926 — Draga Ljočić, prva žena lekar u Srbiji. (rođ. 1855)
• 1930 — Kristijan Ajkman, holandski lekar. (rođ. 1858)
• 1930 — Luiđi Fakta, italijanski političar i novinar. (rođ. 1861)
• 1955 — Moris Utrilo, francuski slikar. (rođ. 1883)
• 1960 — Mak Senet, američki filmski režiser kanadskog porekla.
• 1982 — Žak Tati (Tatiščev), francuski filmski glumac i reditelj, dobitnik "Oskara". (rođ. 1908)
• 1989 — Vladimir Horovic, američki pijanista poreklom ruski Jevrejin. (rođ. 1903)
• 1991 — Jan Robert Maksvel, britanski medijski magnat češkog porekla. (rođ. 1923)
• 1994 — Milan Mladenović, srpski muzičar, pesnik, pevač i gitarista grupe Ekatarina Velika. (rođ. 1958)
• 2001 — Roj Bolting, britanski filmski producent.
• 2004 — Sergije Lukač, novinar i univerzitetski profesor. (rođ. 1920)
• 2006 — Pjetro Rava, italijanski fudbaler. (rođ. 1916)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti apostol Jakov, prvi episkop Jerusalimski
  • Sveti Ignjatije, patrijarh carigradski
  • Sveti mučenik Jakov Borovicki
  • Andrej Totemski jurodivi
• Svetski dan romskog jezika

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma