6. septembar

6. septembar (6.9) je 249. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (250. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 116 dana.

Događaji

septembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30

• 394 — Bitka na Frigidu: Rimski car Teodosije I porazio zapadnog uzurpatora Eugenija. Pobeda hrišćanskog cara nad paganskim rivalom označila je i definitivnu pobedu hrišćanstva nad tradicionalističkim rimskim religijama.
• 1522 — Španski moreplovac Huan Sebastijan Elkano završio prvo putovanje oko sveta, koje je započeo Fernando Magelan 1519 sa pet brodova i 270 mornara. Elkano je preuzeo komandu kada su 1521. Magelana ubili filipinski urođenici i vratio se u Španiju sa jednim brodom i 18 mornara.
• 1688 — Austrijska vojska pod komandom bavarskog kneza Maksimilijana II Emanuela, uz pomoć srpskih dobrovoljaca, je zauzela Beograd od Turaka.
• 1885 — Istočna Rumelija je proglasila svoje ujedinjenje sa Bugarskom.
• 1898 — Holandska kraljica Vilhelmina stupila je na presto.
• 1901 — U Bufalu je anarhista Leon Čolgos izvršio atentat na predsednika SAD Vilijema Makinlija. Makinli je od zadobijenih rana umro nedelju dana kasnije, a 14. septembra novi predsednik SAD postao je Teodor Ruzvelt.
• 1914 —
  • Francuske trupe su uz pomoć Britanskog ekspedicionog korpusa krenule u kontraofanzivu na frontu širokom 500 kilometara, čime je počela prva velika bitka na reci Marni u Francuskoj u Prvom svetskom ratu, u kojoj je za četiri dana nemačka vojska pretrpela težak poraz.
  • Na zahtev saveznika da posle pobede na Ceru u Prvom svetskom ratu preduzme ofanzivu preko granice, srpska vojska je počela operacije protiv Austrijanaca u Sremu i istočnoj Bosni, poznate kao Sremska operacija i Bitka na Drini. Borbe su trajale do 11. novembra, kada je srpska vojska bila prisiljena da se povuče.
• 1940 — Rumunski kralj Karol II Hoencolern je u Drugom svetskom ratu pod pritiskom Sila Osovine abdicirao u korist sina Mihajla.
• 1948 — Holandska kraljica Vilhelmina je abdicirala u korist kćerke princeze Julijane.
• 1955 — U neredima, orkestriranim od turske vlade, pobesnela rulja izvršila je pogrom nad preostalim grčkim stanovništvom Carigrada.
• 1965 — Napadom indijske avijacije na pakistanski grad Lahor počeo je rat između Indije i Pakistana zbog Kašmira. Sukob je okončan 25. septembra posredstvom UN.
• 1970 — Palestinski teroristi su oteli četiri aviona koja su letela iz Evrope u Njujork. Narednog dana u Kairu je zapaljen „Boing 747“ kompanije „Pan ameriken“, a dva „Boinga 707“ dignuta su u vazduh 12. septembra u Jordanu. Četvrti avion se spustio u London, a otmičarka Lejla Halid je uhapšena.
• 1975 — U zemljotresu u istočnoj Turskoj 2.350 ljudi je poginulo, a ranjeno oko 3.000.
• 1988 — Jedanaestogodišnji dečak Tomas Gregori postao je najmlađa osoba koja je preplivala Lamanš. Plivanje je trajalo 11 sati i 54 minuta.
• 1988 — Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
• 1991 — SSSR je priznao nezavisnost Litvanije, Letonije i Estonije; Lenjingradu je vraćeno ime Sankt Peterburg.
• 1994 — Premijer Irske Albert Rejnolds prvi put se sastao sa vođom Šin Fejna, političkog krila IRA-e Džerijem Adamsom i razgovarao o političkom rešenju dugogodišnje krize i sukoba katolika i protestanata u Severnoj Irskoj.
• 1997 — Britanska princeza Dajana, koja je poginula 31. avgusta u saobraćajnoj nesreći u Parizu, sahranjena je na porodičnom imanju, posle pogrebne ceremonije koju je posredstvom TV prenosa pratilo više od 2 milijarde ljudi širom sveta.
• 2000 — U sedištu OUN u Njujorku otvoren je „Milenijumski samit OUN“, najveći skup svetskih lidera u istoriji na kojem je učestvovalo 150 kraljeva, predsednika i premijera. Od svetskih lidera samitu nisu prisustvovali samo predsednici Iraka Sadam Husein, SR Jugoslavije Slobodan Milošević i Libije Muamer el Gadafi.
• 2001 — Vrhovni sud Kazahstana osudio je bivšeg premijera Akezana Kazegeldina na deset godina zatvora zbog korupcije, ilegalnog posedovanja oružja i zloupotrebe položaja.

Rođenja

• 1666 — Ivan V Aleksejevič, ruski car (1682—1696). (prem. 1696)
• 1757 — Markiz de Lafajet, francuski general i državnik. (prem. 1834)
• 1766 — Džon Dalton, engleski hemičar, fizičar i meteorolog. (prem. 1844)
• 1860 — Džejn Adams, američka pacifistkinja, dobitnica Nobelove nagrade za mir (1931). (prem. 1935)
• 1879 — Maks Šrek, nemački glumac. (prem. 1936)
• 1892 — Edvard Viktor Eplton, engleski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1947). (prem. 1965)
• 1913 — Džuli Gibson, američka glumica, pevačica i vokalna umetnica. (prem. 2019)
• 1913 — Leonidas da Silva, brazilski fudbaler i sportski komentator. (prem. 2004)
• 1914 — Irinej Kovačević, srpski pravoslavni episkop. (prem. 1999)
• 1920 — Jovan Jezerkić, srpski fudbaler. (prem. 2000)
• 1923 — Petar II Karađorđević, treći i poslednji kralj Kraljevine Jugoslavije (1934—1945). (prem. 1970)
• 1923 — Nada Dimić, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1942)
• 1923 — Ljubica Ković, srpska glumica. (prem. 2014)
• 1928 — Milan Bulajić, srpski istoričar, pravnik i diplomata. (prem. 2009)
• 1943 — Rodžer Voters, engleski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač, gitarista, basista i pevač grupe Pink Floyd.
• 1944 — Svusi Kerc, američka glumica.
• 1951 — Šaban Šaulić, srpski pevač. (prem. 2019)
• 1953 — Ljiljana Habjanović Đurović, srpska spisateljica.
• 1958 — Majkl Vinslou, američki glumac, komičar i bitbokser.
• 1959 — Ana Bekuta, srpska pevačica.
• 1959 — Miodrag Krivokapić, crnogorski fudbaler.
• 1961 — Skot Travis, američki muzičar, najpoznatiji kao bubnjar grupa Judas Priest i Thin Lizzy.
• 1963 — Betsi Rasel, američka glumica.
• 1964 — Rouzi Perez, američka glumica, rediteljka, producentkinja, plesačica i spisateljica.
• 1965 — Predrag J. Marković, srpski istoričar.
• 1967 — Igor Štimac, hrvatski fudbaler i fudbalski trener.
• 1971 — Dolores O’Riordan, irska muzičarka. (prem. 2018)
• 1972 — Idris Elba, engleski glumac, producent, muzičar i di-džej.
• 1973 — Nikola Grbić, srpski odbojkaš i odbojkaški trener.
• 1973 — Karlo Kudičini, italijanski fudbalski golman.
• 1973 — Greg Rusedski, englesko-kanadski teniser.
• 1974 — Goran Trobok, srpski fudbaler.
• 1974 — Sašo Filipovski, slovenački košarkaški trener.
• 1974 — Tim Henman, britanski teniser.
• 1976 — Naomi Haris, engleska glumica.
• 1978 — Foksi Braun, američka hip hop muzičarka.
• 1986 — Mantas Kalnijetis, litvanski košarkaš.
• 1987 — Andrea Lekić, srpska rukometašica.
• 1990 — Džon Vol, američki košarkaš.
• 1992 — Đurađ Vujčić, kanadski novinar.
• 1996 — Lana Rouds, američka pornografska glumica i model.
• 2002 — Lejla Fernandez, kanadska teniserka.

Smrti

• 1566 — Sulejman I Veličanstveni, turski sultan. (rođ. 1494)
• 1905 — Draginja Ružić, srpska glumica. (rođ. 1834)
• 1944 — Petar Pešić, srpski general. (rođ. 1871)
• 1966 — Hendrik Frenš Fervurd, južnoafrički premijer. (rođ. 1901)
• 1969 — Mirko Banjević, crnogorski i jugoslovenski pesnik. (rođ. 1905)
• 1986 — Dragan Jeremić, filozof, književni kritičar i književnik. (rođ. 1925)
• 1998 — Akira Kurosava, japanski filmski reditelj. (rođ. 1910)
• 2007 — Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač. (rođ. 1935)
• 2008 — Riza Sapundžiju, ekonomista i društveno-politički radnik. (rođ. 1925)
• 2018 — Bert Rejnolds, američki glumac. (rođ. 1936)
• 2019 — Robert Mugabe, predsednik Zimbabvea. (rođ. 1924)
• 2020 — Dragoljub Ojdanić, srpski general. (rođ. 1941)

Praznici i dani sećanja

• 1885 — Ujedinjenje Bugarske (v. Plovdivski prevrat)
• 1968 — Afrička kraljevina Ngvani (Svazilend) stekla je nezavisnost od Velike Britanije, čiji je posed bila od 1881.

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma