Freedom House

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Fridom Haus
Freedom House
OsnivačVendel Vilki, Elenor Ruzvelt, Doroti Tompson, Reks Staut
Datum osnivanja31. oktobra 1941.
Tipnevladina organizacija
SedišteVašington, SAD
PredsednikMajkl Abramovic
Broj zaposlenihoko 150
Veb-sajtwww.freedomhouse.org
Godišnji izveštaj Fridom Haus-a za 2021. godinu[1]
  Slobodne države
  Delimično slobodne države
  Države koje nisu slobodne

Fridom haus (eng. Freedom House, „kuća slobode“) je nevladina organizacija (NVO) sa sedištem u SAD koja sprovodi istraživanja nad statusom demokratije, političke slobode i ljudskih prava u državama sveta.[2] Fridom haus je osnovan u oktobru 1941. godine. Među osnivačima se nalaze Vendel Vilki i Elenor Ruzvelt, koji su takođe bili prvi počasni predsedavajući organizacije.

Godišnji izveštaj organizacije Freedom in the World (Sloboda u svetu), u kojem se procenjuje stepen političkih i građanskih sloboda u svakoj zemlji, je često citiran od strane politikologa i novinara.[3] Drugi uvaženi izveštaji organizacije tiču nadgledanja statusa novinarstva u odnosu na cenzuru, zastrašivanje i nasilje nad novinarima, kao i na javni pristup informacijama u zemljama širom sveta.[4]

Izveštaj Države u tranziciji[uredi | uredi izvor]

Organizacija objavljuje tri godišnja izveštaja, posvećena specifičnim regionima. Među ove spada izveštaj Nations in Transit (Države u tranziciji), posvećen pitanjima političkog upravljanja u zemljama bivšeg Sovjetskog saveza i istočne Evrope, uključujući države bivše Jugoslavije.[5]

Klasifikacija demokratije[uredi | uredi izvor]

U izveštaju se pre svega procenjuje nivo demokratije na osnovu kvantitativnih procena stepena određenih demokratskih parametara. Procena nivoa demokratije u ovom izveštaju uključije pet kategorija: (1) konsolidovane odnosno (2) delimično konsolidovane demokratije; (3) tranzicioni ili hibridni režimi; (4) delimično odnosno (5) konsolidovani autoritarni režimi.[5][6]

Srbija i Crna Gora[uredi | uredi izvor]

U izdanju izveštaja od maja 2020. godine, nivo demokratije u Srbiji i Crnoj Gori je za 2019. i 2020. godinu spao u kategoriju „tranzicioni ili hibridni režimi“, nakon što je od 2010. bio svrstavan u kategoriju „delimično konsolidovane demokratije“.[7][8][9][10] Među drugim evropskim državama, sličan trend demokratskog nazadovanja (eng. democratic backsliding) se nalazi kod Poljske (koja je od 2010. spala sa statusa „konsolidovane“ na status „delimično konsolidovane demokratije“) i Mađarske, koja od 2020. godine deli nivo procene i status Srbije, nakon što je tokom poslednje decenije spala za dve kategorije sa statusa „konsolidovane demokratije“ na status „hibridnog režima“.[6][7]

Finansiranje[uredi | uredi izvor]

Organizacija opisuje sebe kao „jasan glas za demokratiju i slobodu širom sveta“. Kritičari su izjavili da je organizacija pristrasna prema američkim interesima. Šestdeset šest posto (66%) finansija organizacije se sastojalo od subvencija američke vlade 2006. godine – brojka koja se do 2016. povećala na 86%. [11] [12] Oslanjanje na državno finansiranje SAD priznato je kao „problem“ od strane Fridom haus, ali prihvaćeno je kao „neophodno zlo“. [13] [14] [15] [16]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Freedom in the World Countries | Freedom House”. freedomhouse.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 8. 11. 2022. 
  2. ^ „Cuba After Fidel – What Next?”. Voice of America. 31. 10. 2009. Arhivirano iz originala 13. 4. 2014. g. Pristupljeno 13. 10. 2012. 
  3. ^ „Freedom in the World”. Freedom House (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  4. ^ „Reports”. Freedom House (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  5. ^ a b „Nations in Transit”. Freedom House (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  6. ^ a b „Dropping the Democratic Facade”. Freedom House (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  7. ^ a b „Nations in Transit 2020: Dropping the Democratic Facade” (PDF). Freedom House. Pristupljeno 2020-11-09. 
  8. ^ „Fridom Haus: Srbija i Crna Gora više nisu u kategoriji demokratija”. Radio Slobodna Evropa (na jeziku: srpskohrvatski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  9. ^ „Fridom haus stoji iza zaključaka o Srbiji”. N1 Srbija (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala 16. 11. 2020. g. Pristupljeno 2020-11-09. 
  10. ^ KRIK.rs, Objavio/la (2020-05-06). „Fridom haus: Srbija više nije demokratska zemlja”. KRIK (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-11-09. 
  11. ^ 2006 Freedom House Annual Report
  12. ^ „Financial Statements” (PDF). Freedom House. 30. 6. 2016. Pristupljeno 27. 11. 2017. 
  13. ^ Andrea Czepek; Melanie Hellwig (1. 3. 2009). Press Freedom and Pluralism in Europe: Concepts and Conditions. Intellect Books. ISBN 978-1-84150-297-7. „Freedom House is sometimes accused of having a pro-American bias (for example UN 2001) – not least because more than three quarters of the NGO's resources derive from federal grants of the US government (Freedom House 2007a: 24).” 
  14. ^ Hazel Smith (9. 4. 2015). North Korea. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89778-5. „government-funded think tank Freedom House” 
  15. ^ Sally Engle Merry; Kevin E. Davis; Benedict Kingsbury (26. 5. 2015). The Quiet Power of Indicators: Measuring Governance, Corruption, and Rule of Law. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-07520-7. „Fund-Raising Difficulties, Government Funding, and the Appearance of Bias. By the mid-1990s, Freedom House had come to rely heavily on US government funding. The appearance of bias due to government funding was recognized as a problem, not just by outside critics but also within the walls of Freedom House. It was ultimately accepted as a necessary evil ... The organization was no doubt influenced by its biggest donor, the US government, at least indirectly ... By the 1990s, Freedom House appears to have accepted dependence on government funding as a necessary evil. Increasingly through the end of the period of archived materials in 2007, government funding supplied the lion's share of Freedom House's operating budget.” 
  16. ^ James T. Bennett. Tax-Funded Politics. Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-3557-2. „This gang of socialists turned neo-conservatives has become, more or less, a government agency ... By its own admission, Freedom House promotes an agenda that includes "U.S. engagement in international affairs," a euphemism for a hyper-interventionism.” 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Freedom_House&oldid=26743491”