Pređi na sadržaj

In nomine Domini

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

In nomine Domini (lat. У име Господње) je papska bula koju je napisao papa Nikola II. Bula je izdata 13. aprila 1059. godine,[a][1] i dovela je do velikih reformi u sistemu izbora papa, a pre svega uvođenja kardinala-biskupa kao jedinih birača pape, uz saglasnost nižeg sveštenstva. Ovo pravilo zadržano je do danas.

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Do objavljivanja bule In nomine Domini, naslednik pape se često odlučivao kroz marionetski izborni proces.[2] Car Svetog rimskog carstva je često, direktnim imenovanjem, postavljao poglavara crkve. U drugim prilikama, sam pontifeks je za života određivao ko će ga naslediti.[3] Prema kanonskom pravu, takve nominacije nisu bile valjan izbor za naslednika[4] i legalni birači su morali da ratifikuju izbor, iako su nesumnjivo bili pod uticajem okolnosti da podrže imperijalne preferencije.[3][b]

Tokom sredine XXI veka, kardinal Hildebrand (budući papa Grgur VII) počeo je da osporava pravo Svetog rimskog cara na aprobaciju.[5] Hajnrih III, car Svetog rimskog carstva, je pred kraj svog života bio suočen sa snažnim pobunama u crkvi. S druge strane, nastajao je da obezbedi podršku za svog sina, Hajnrih IV. Hajnrih III umire u oktobru 1056. godine a samo godinu dana, u julu 1057. godine, umire i papa Viktor II. Rimskog cara nasledio je Hajnrih IV koji je imao šest godina kada mu je otac umro, a na mesto poglavara crkve postavljen je papa Stefan IX.[5] Izbor Stefana II dobio je saglasnost carice-regenta Agnese od Poatua, uprkos izostavljanju tradicionalnih preliminarnih koraka i čekanju kardinala za carsku nominaciju.[5]

Stefanov pontifikat trajao je manje od devet meseci i nakon njegove smrti, za novog papu izabran je Nikola II. Ubrzo nakon svog imenovanja 1058. godine, Nikola II sazvao je sinod u Sutriju, uz podršku carske palate i prisustvo carskog kancelara.[5] Prvi zadatak Sinoda bio je da prokaže i ekskomunicira neregularno izabranog antipapu Benedikta X, koji je bio marioneta moćnog tuskulumskog grofa.[6]

Uz pratnju trupa vojvode od Lorena, Godfrida III, papa Nikola II se uputio ka Rimu, a Benedikt X, suočen sa sigurnim porazom, napustio je grad.[7] Nikola II je postao papa 24. januara 1059. godine[3] uz široko prihvatanje rimskog naroda.[8][v] Želeći da izbegne buduće kontroverze na papskim izborima i da obuzda spoljni uticaj vancrkvenih strana, novi papa je, aprila 1059. godine, samo nekoliko meseci od svog ustoličenja, sazvao sinod u Rimu.[6] Papska bula In nomine Domini je bila kodifikacija sinodskih odluka.[8]

Sadržina papske bule[uredi | uredi izvor]

U ime Gospoda Boga našeg Spasitelja Isusa Hrista, u godini 1059. od rođenja, u mesecu aprilu, 12. indikta — pred Svetim jevanđeljem koje je postavljeno pred nas i pod predsedavanjem najčasnijeg i blagoslovljenog aposlotlskog pape Nikole zajedno sa najčasnijim nadbiskupima, biskupima, opatima i uvaženim sveštenicima i dekanima koji su prisustvovali u crkvi lateranskog patrijarha koja je nazvana Konstantinovom crkvom, isti uvaženi pontif odlučio je prema apostolskom autoritetu da govori o izboru vrhovnog prvosveštenika.

Vi znate blagoslovljeni i voljeni prijatelji, biskupi i braćo, niti se ovo krije od članova nižeg ranga, koliko je nesreće ova apostolska stolica u kojoj prema božijoj volji ja služim pretrpela od smrti našeg učitelja i prethodnika, Stefana blaženog u sećanjima: koliko je bura, zaista, i čestih napada upućeno od trgovaca simonijske jeresi da su stubovi živog boga skoro poljuljani i da je mreža glavnog ribara potopljena među neletima jakog vetra broda koji tone. Stoga, molim vas braćo moramo mudro da preduzmemo mere u budućim slučajevima i da obezbedimo za našu državu i crkvu budućnost da ne bi — što Bog zabranjuje — da isto zlo oživi i preovlada. Stoga, osnaženi autoritetom naših prethodnika i naših svetih otaca, mi donosimo, odlučujemo i uspostavljamo.

Da ne bi bili suočeni sa sporošću u odlučivanju i bilo kakvim izgovorom, crkveni ljudi će voditi izbor pape dok će ostali samo slediti.

— uvodni deo papske bule In nomine Domini, papa Nikola II

Prava svetog rimskog cara[uredi | uredi izvor]

Nakon što je car Konstantin pružio mir hrišćanima a potom i sam prešao u njihovu veru, hrišćanska zajednica dobila je snažan uticaj na plemstvo. Međutim, s godinama, uticaj plemstva na crkvu je bio sve veći. Prvobitni poglavari crkve birani su od strane sveštenstva i vernika a od četvrtog veka u ovaj proces počele su da se mešaju plemićke i vladarske porodice. Njihov uticaj postao je toliko snažan, da su do XI veka pape uglavnom birane direktnim imenovanjem kralja a potom i cara. To je kasnije dovelo do neslaganja i unutrašnjih sukoba u samoj crkvi a potom i do značajnih političkih pitanja koja su menjala tok evropske istorije. Osnaženi revolucionarnim pokretima i idejama, okupljanje Sinoda u Rimu 1059. godine trebalo je da odluči dalji tok uticaja vladara na izbor pape.

Bula In nomino Domini, koju je doneo papa Nikole II, značajno je umanjila uticaj i pravo cara na postavljanje budućih papa. Konkretno, u kanonsko pravo uneto je:

  • Implicitno, pravo cara na odabir rimskog pape je ukinuto; i [6][napomena 1]
  • Pravo carske potvrde, odnosno saglasnost na izbor pape je zadržano, ali je postalo manje moćno, jer je to bila obična lična privilegija koju je caru dala Rimska stolica i mogla se opozvati u bilo kom trenutku. [5]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ 12. indikt
  2. ^ Na ovaj način je car Oton III za pape postavio Grgura V i Silvestera II pope.
  3. ^ Gurugé states that this willingness of the Roman people to accept Nicholas was not so much his personality but the "lavish largess" paid to them by his chief advisor, Hildebrand.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Depuydt, Leo (1987). „A.D. 297 as the Beginning of the First Indiction Cycle”. Bulletin of the American Society of Papyrologists. The Bulletin of the American Society of Papyrologists. 24 (3–4): 137—139. Pristupljeno 17. 5. 2012. 
  2. ^ Thatcher, Oliver J. (jun 1971) [1907]. A Source Book for Medieval History: Selected Documents Illustrating the History of Europe in the Middle Age. Ams Pr Inc. (1971 Edition). str. 113. ISBN 0404063632. 
  3. ^ a b v Fanning, W. (1911). „Papal Elections”. The Catholic Encyclopaedia. Robert Appleton Company. ISBN 0840731752. 
  4. ^ Smith, S. B. (24. 12. 2009) [1805]. „Ecclesiastical punishments”. Elements of Ecclesiastical Law. BiblioBazaar - reprint of historic original. str. 83—85. ISBN 978-1113699565. 
  5. ^ a b v g d Heinrich, Friedrich (1877). „The ecclesiastical election of popes / Pope Nicholas II., 1059”. Ur.: Fairfax, Edward. Church and state: their relations historically developed. Book on Demand. str. 193—197. Unknown ID:B007OFIHQ8. [mrtva veza]
  6. ^ a b v Mann, Horance K. (1929). „Pope Nicholas II”. The Lives of the Popes in the Middle Ages. B. Herder. str. 226—260. ASIN B001DIPEJA. 
  7. ^ a b Fanning, W. (1911). „Pope Nicholas II]”. The Catholic Encyclopaedia. Robert Appleton Company. ISBN 0840731752. 
  8. ^ a b Gurugé, Anura (16. 2. 2012). „1059: The Beginning Of The Cardinals As The Exclusive Electors”. The Next Pope: After Pope Benedict XVI]. WOWNH LLC. str. 94—96. ISBN 978-0615353722. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]


Greška kod citiranja: Postoje oznake <ref> za grupu s imenom „napomena“, ali nema odgovarajuće oznake <references group="напомена"/>

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=In_nomine_Domini&oldid=26753960”