M18 Helket

M18 Helket
M18 Helket
Osnovne karakteristike
Zemlja porekla	SAD
Namena	lovac tenkova
Doseg	163 km
Dimenzije i masa
Dužina	6,65 m
Širina	2,87 m
Visina	2,57 m
Težina	17.7 t
Oprema
Glavno naoružanje	top M1 L/55 od 76mm, 45 granata
Sporedno naoružanje	mitraljez M2HB od 12,7mm, 800 mitraljeskih metaka
Oklop	7-19 mm
Motor	Kontinental R975 C4
Snaga (KS)	460 ks KS
Posada
Posada	5 članova

Lovac tenkova M18 Helket je američko protivoklopno samohodno vozilo iz Drugog svetskog rata. Karakteriše ga tanak oklop od svega 7-19 (12) mm, pa je jedina delotvorna taktika protiv teških nemačkih tenkova bila taktika „udari i beži“. Helket je bio vrlo pokretljiv, maksimalne brzine 80 km na čas. To je najbrže oklopno vozilo korišćeno u Drugom svetskom ratu.

Istorija i razvoj

U decembru 1941. služba za razvoj naoružanja u SAD donela je zahtev za izgradnju brzog tenka koji će se s lakoćom kretati po bojištu. Prvi modeli bili su naoružani sa 37 mm topom, no tokom borbi u severnoj Africi taj top se pokazao neefikasnim protiv nemačkih i italijanskih tenkova. Zbog toga je u sledeći model ugrađen 57 mm top, a daljnim unapređenjima i 75 mm top. Zadnja izvedba ovog tenka bila je naoružana sa 76 mm topom.

M18 Helket

Za razliku od M10 Volverajn koji je razvijen na osnovi tenka M4 Šerman, M18 je u samom početku razvoja bio zamišljen kao laki lovac tenkova. Kao rezultat toga M18 je izuzetno okretan i lagan, no najveća mana mu je bila otvoren krov. Imao je 5 članova posade i 45 komada granata.

M18 imao je i velikih mana. Najveća od njih je bila izuzetno tanak oklop i učikovitost njegovog 76 mm topa na kasnije nemačke tenkove Panter i Tigar. Kupola je bila otvorena, što znači da je posada bila izložena snajperskim napadima, ručnim granatama i ostalim oružjem. Omer male težine i velike pokretljivosti doveli su do neuravnoteženog dizajna. Iako je M18 imao izvrsnu maksimalnu brzinu, to mu nije puno pomoglo na bojištu. Tokom bitke u Ardenima 1944. godine kada su brzi M18 korišćeni kako bi se probili po boku i došli iza neprijateljske linije odakle bi gađali nemačke tenkove u stražnji (tanji) deo oklopa. Pošto su nemački tenkovi imali spore kupole i sistem ciljanja, M18 su im bez većih problema prilazili s boka.

M18 se nastavio proizvoditi sve do avgusta 1944. godine kada se rat bližio kraju. Proizvedeno je oko 2.507 ovakvih lovaca tenkova, a pojedinačna cena u to vreme bila je 57.500 američkih dolara.

Ovo oružje je isporučeno oklopnim snagama JNA tokom pedesetih godina dvadesetog veka, a korišćeno je i u ratnim dejstvima na prostorima bivše SFRJ, posebno u Bosni. Jedan primerak je bio ukrcan i na oklopni voz Krajina ekspres.

Muslimanske snage u Bosni su koristile jedan T-55, kome je na mesto originalne kupole ugrađena kupola s oklopnog vozila M18. Jedan primerak ovog preinačenog tenka najverovatnije je zarobljen od strane srpskih snaga tokom sukoba u Bosni. M18 su viđeni i u Kosovskom sukobu, ali samo kao lažne mete za NATO avione.