Izopštenje

Izopštenje ili ekskomunikacija (lat. еxcommunicatio) je višeznačni pojam koji u najširem smislu označava odluku neke zajednice ili organizacije da izopštenom pojedincu (ili izopštenoj grupi) privremeno ili trajno ograniči ili uskrati pravo na člansku pripadnost i učešće u zajedničkim aktivnostima. U slučaju trajnog i potpunog izopštenja, po pravilu dolazi do prekida svih dotadašnjih veza između dotične zajednice, odnosno organizacije i izopštenog pojedinca ili grupe.

Hrišćanstvo

Tokom istorije hrišćanstva, crkvene vlasti su primenjivale dva osnovna oblika izopštenja, odnosno odlučenja:

• Izopštenje iz evharistijske zajednice, poznato kao obično odlučenje (grč. αφορισμός) ili malo izopštenje (lat. еxcommunicatio minor) podrazumeva odlučenje od pričešća, a može biti prošireno i na potpunu zabranu prisustva liturgiji, pa i na zabranu pristupa samom crkvenom zdanju. U slučaju kada se ove mere izriču svešteniku, podrazumeva se da je isti odlučen i od sasluženja, pošto se stavlja pod zabranu vršenja svešteničke službe. Izopštenje iz evharistijske zajednice (odlučenje od pričešća) se po pravilu izriče kao privremena mera kojom se počinilac nekog manjeg ili srednjeg crkvenog prestupa navodi na spoznaju svoje greške putem iskrenog pokajanja, nakon čega sledi i ublažavanje ili ukidanje pomenute mere.
• Izopštenje iz crkvene zajednice, poznato kao konačno odlučenje (grč. παντελής αφορισμός) ili veliko izopštenje (lat. еxcommunicatio maior), odnosno anatema (grč. ανάθεμα), predstavlja potpuno izopštenje iz crkve. Po svojoj težini i posledicama, izopštenje iz crkvene zajednice (odlučenje od crkve) je daleko strožija mera, koja se izriče kao kazna za teške prestupe protiv vere i crkve (jeres, apostazija, idolatrija), usled čega se prestupnik isključuje iz crkvene zajednice.

Vidi još

• Epitimija
• Anatema
• Jeres
• Apostazija
• Pokajanje
• Crkveno pravo

Literatura

• Kršljanin, Nina (2013). „O proklєti hristіanskomь: Analiza člana 5. Dušanovog zakonika”. Zbornik radova 1700 godina Milanskog edikta. Niš: Pravni fakultet. str. 309—322. 
• Milaš, Nikodim (1890). Pravoslavno crkveno pravo (1. izd.). Zadar: Pečatnja Ivana Vodicke. 
• Milaš, Nikodim (1911). Crkveno kazneno pravo (1. izd.). Mostar: Izdavačka knjižarnica Pahera i Kisića. 
• Pejčić, Jovan (1988). „Izopštenje Lava Tolstoja iz Ruske pravoslavne crkve”. Pismo: Časopis za savremenu svetsku književnost. 4 (14-15): 123—126. 

Spoljašnje veze

• Katolička enciklopedija o ekskomunikaciji