Жути јаблан
| Trollius europaeus | |
|---|---|
| |
| Žuti jablan | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | T. europaeus
|
| Binomno ime | |
| Trollius europaeus | |
Žuti jablan (lat. Trollius europaeus) vrsta je biljke iz porodice ljutića.
Opis[uredi | uredi izvor]
Može dostići visinu od 50 do 70cm. Listovi duboko usečeni, izgledaju vrlo slično livadskom kupusu, osim što su im gornja i donja površina glatke. Pet do petnaest urezanih žutih grlića (koje većina ljudi naziva "latice") čini čašicu cveta, koja je zaista kuglasta i promera 3 do 5 cm. Cvetovi obično ostaju zatvoreni, a oprašuju ih muve koje su dovoljno male da se uvuku između školjki. Seme sazreva između jula i septembra i transportuje se na nove lokacije ispašom životinja na koje ne utiču toksini za koje se zna da se javljaju u ovim biljkama. Seme se polaže zajedno sa obilnom zalihom organskog 'komposta'. Tokom zime, kada stabljike odumru, do sledećeg proleća zadržava se bazalna rozeta, svaka sa tri do pet velikih segmenata koji su dalje podeljeni. To čini lociranje prilično lako u bilo koje doba godine. [1]
Distribucija i stanište[uredi | uredi izvor]
Mogu se naći u Velikoj Britaniji i Irskoj, ali su veoma retki osim u delovima Velsa, severnoj Irskoj, severnoj Engleskoj i Škotskoj. Poreklom je iz severne i centralne Evrope, ali pošto nije adapiarn na visoke temperature, u južnijim delovima biljka je ograničena na hladne, vlažne visokoplaninske regije. Raste na osunčanim ili delimično zasenčenim mestima kao što su vlažne livade, močvarni jarci, rubovi jezera, naročito tamo gde je tlo alkalno ili bar neutralno. U alpijskim regijama u kontinentalnoj Evropi ovu vrstu najčešće viđamo na predelima zaklonjenim od vetra. Kao malo otrovna, ova biljka je u prošlosti korišćena kao sredstvo za čišćenje. [1]
