Korisnik:Djole.djoleeee/pesak

Trenje klizanja

Za realna tela i realne povrsine koje ih ogranicavaju, pri klizanju jednog tela po povrsini drugog javlja se otpor koji se zove trenje klizanja a sila koja se pri tome javlja zove se sila trenja klizanja. razlozi pojave trenja klizanja su mnogostruki od fizickih i hemijskih osobina materijala o nacina i kvaliteta tehnicke obrade dodirnih povrsina. Povrsine koje ogranicavaju realna tela su hrapave povrsine. U statici, trenje klizanja se proucava u onoj meri koja obezbedjuje resavanje statickih zadataka u kojima se sila trenja klizanje ne moze zanemariti. Treba razlikovati silu trenja klizanja pri mirovanju od sile trenja klizanja pri kretanju. Eksperiment pokazuje da je trenje pri kretanju najcesce manje od granicne sile trenja pri mirovanju.

Trenje klizanja

Kulonovi zakoni trenja

Formulisani Kulonovi zakoni trenja klizanja predstavljaju rezultat mnogobrojnih eksperimenata i takvi, dovoljno tacno, za primenu u tehnickoj praksi, odredjuju silu trenja klizanja.

I zakon

Sila trenja klizanja se nalazi u zajednickoj tangentnoj ravni na povrsi tela, u tacki dodira, a usmerena je u suprotnom smeru od smera u kome aktivne sile teze da pomere telo.

II zakon

Intezitet sile trenja klizanja F_ℳ moze imati vrednosti od nule do granicne sile trenja klizanja F_gr. O ≤ >F_ℳ ≤ F_gr.F_ℳmax = F_{gr.</sub = ℳ*N}

III zakon

U dovoljno sirokoj oblasti intezitet sile trenja klizanja zavisi od velicine dodirnih povrsi. Staticki koeficijent trenja klizanja ℳ je neimenovan broj, i odredjuje se eksperimentalno za svaki amterijal posevno. vrednost statickog koeficijenta trenja obuhvata sve uzorke pojave trenja klizanja.

Reakcija hrapave veze

Ukupna reakcija hrapave povrsi ima dve komponente, jedna je sila N-normalna reakcija povrsi, a druga, je sila trenja klizanja F_ℳ . S obzirom da sila trenja klizanja moze imati vrednosti od 0 do F_gr to ukupna reakcija hrapave povrsi R, moze biti unutar ili na omotacu konusa cije ivodnice predstavljaju pravac maksimalne reakcije hrapave povrsi. R_max = N+F_gr

Ugao i konus trenja

Ugao ϕ = ϕ_o , koji maksimalna reakcija hrapave podloge zaklapa sa normalnom, zove se ugao trenja klizanja. ODavde uzimajuci u obzir Kulonov zakon trenja F_gr = ℳ*N, sledi direktna veza izmedju koeficijenta trenja ℳ i ugla trenja ϕ_o ℳ = tgϕ₀ Ukoliko je koeficijent trenja klizanja za dati materijal jednak svim pravcima, familija pravaca maksimalne reakcije R_max , cini pravilan konus sa uglom 2 ϕ₀ pri vrhu, koji se zove konus trenja.

Teorema 21

Ako pravac rezultante svih aktivnih sila koje dejstvuju na telo, bez obzira na intezitet, prolazi unutar konusa trenja, moce telo ostati u stanju mirovnja.