Sokolsko društvo u Prokuplju
Sokolsko društvo u Prokuplju je sportsko društvo osnovano 1908. godine pod nazivom Sokolsko društvo „Jug Bogdan“.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Do oslobođenja od Turaka, u Prokuplju i Toplici sportskom životu se nije pridavao gotovo nikakav značaj. Omladina u selu bavila se narodnim nadmetanjem u veštinama: jahanje, rukovanje sabljom, odbrana štitom, utrkivanje, lov i ribolov, bacanje kamena u dalj i drugo.[1]
Prva sportsko-viteška organizacija osnovana je u Prokuplju 1887. godine pod nazivom streljačka družina "Jug Bogdan". Veština gađanja lukom i strelom a kasnije i puškom bila je cenjena, a viteška nadmetanja opevana su u narodnim pesmama.[2]
Mladići iz Prokuplja, zainteresovani za gimnastiku, na početku XX veka skoro svakodnevo su vežbali na vojnom logorištu na spravama koje su ostale posle odlaska Drugog pešadijskog puka „Knjaz Mihailo“ iz Prokuplja. Vremenom se društvo, koje je predvodio Dobrivoje Đ. Mihajlović - Takić, omasovilo i vežbalo na vojničkim gimnastičkim spravama.[1]
Topličko sokolsko društvo "Jug Bogdan" priređuje svoj prvi javni nastup 1908. godine na Hisaru. Osnovali su ga Dobrivoje Mihajlović, načelnik Vlada Ilić, podnarednik Jovan Ilić i poručnik Dušan Putniković. Članovi društva nazivani su sokoli.[1] Prve veštine u kojima su se nadmetali su trke, skok iz mesta, gađanje u metu iz puške, bacanje kamena s ramena, vežbanje na vratilu, penjanje uz jarbol, trčanje preko prepreka, rvanje, pevanje i guslanje. Članstvo ovog društva omasovilo na oko 120 sokola.
Sokolske čete u Toplici obrazovane su Blacu i selima Žitorađi, Prekopucu, Tularu i Bresnici.[2]
Posle teških ratnih godina (1912-1918.) Sokolsko društvo je obnovilo svoju delatnost i već 3. aprila 1921. godine održalo prvu redovnu godišnju skupštinu. Tokom iste godine priređeno je više javnih časova, akademija i drugih priredbi u Prokuplju, okolnim selima i varošicama.
Društvo je učestvovalo na Svesokolskom sletu u Ljubljani od 12. do 15. avgusta 1922. godine.
Od juna 1924. godine, društvo nosi naziv „Topličko sokolsko društvo“. Na Spasovdan 1926. godine, u Prokuplju je odrđan Župski slet Moravske sokolske župe, što je bio najznačajniji dan topličkog sokolstva.
Topličko sokolsko društvo menja naziv u „Sokolsko društvo Prokuplje“ na redovnoj godišnjoj skupštini održanoj 20. februara 1927. godine.[1]
Svoje aktivnosti prekidaju uoči drugog svetskog rata, da bi od 1947. godine, preimenovani u "Partizan", nastavili sa bavljenjem sportom i organizacijom sportskih aktivnosti.
Zgrada Sokolskog doma jedna je od najstarijih zgrada namenja razvoju fizičke kulture u Prokuplju. Izgradnja zgrade započeta je 1934.godine prema planu arhitekte Momira Gorunovića.[3]
Zgrada je pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Mirčetić, Dragoljub Ž. (1998). Prokuplje i okolina između dva svetska rata 1918-1941. Beograd: Skupština opštine Prokuplje, Narodni muzej Toplice Prokuplje. str. 172—173.
- ^ a b Marjanović, Petko D. (2008). Toplica kroz vekove. Pirot: Skupština opštine Prokuplje, Narodni muzej Toplice Prokuplje. str. 234. ISBN 978-86-86585-96-7.
- ^ a b „Informacioni sistem nepokretnih kulturnih dobara: Zgrada Sokolskog doma u Prokuplju”.