Streljanje u Vraniću 1941.
Streljanje u Vraniću, 15. oktobar 1941. godine, deo je oružane akcije nemačkog 125. pešadijskog puka u okolini Beograda u sklopu represivnih mera preduzetih radi suzbijanja razvoja ustanka u Srbiji.
Odmazda nad civilnim stanovništvom[uredi | uredi izvor]
U Drugom svetskom ratu, nemačka vojska je, na području Jugoslavije, preduzimala kaznene, represivne mere da bi sprečila razvoj i širenje oružanog ustanka.[1] Kako je, uprkos hapšenjima, slanju na prinudni rad i masovnom streljanju stanovništva, rastao otpor antifašističkih snaga, Hitler je, 16. septembra 1941. godine, naredio da se svim sredstvima uguši ustanak u prostoru Jugoistoka, posebno ustanak u Srbiji i Hrvatskoj. Za komandanta svih oružanih snaga odredio je generala Bemea[2]. Beme je odmah krenuo u svirepi obračun sa stanovništvom okupirane Srbije. U naređenju izdatom 10. oktobra 1941. godine, precizirao je mere represije odnosno streljanje prema sledećima stopama:
- za svakog ubijenog nemačkog vojnika ili „folksdojčera” (muškarca, ženu ili dete), 100 zarobljenika ili talaca
- za svakog ranjenog nemačkog vojnika ili „folksdojčera” 50 zarobljenika ili talaca.[2]
Streljanje u Vraniću[uredi | uredi izvor]
Masovna streljanja širom Srbije, u Kragujevcu, Kraljevu, Pančevu, Šapcu, Valjevu, Rači Kragujevačkoj i mnogim drugim srpskim gradovima i selima, nisu mimoišla ni Vranić. Prilikom oružane akcije nemačkog 125 pešadijskog puka u okolini Beograda, od 14 - 16. oktobra, spaljena su sela Draževac i Vranić. U Draževcu i Konaticama streljana su 134 seljaka, koje su Nemci polili benzinom i spalili. Na prostoru Jasenak - Draževac - Vranić streljano je 230, a na prostoru Umka - Barič - Mala i Velika Moštanica 42 taoca.[1] O ovom događaju nemački vojni zapovednik u Srbiji, 15. oktobra 1941. godine, izveštava zapovednika oružane sile na jugo-istoku:
„125. peš. puk : čišćenje prostora Jasenak-Draževac-Vranić. 230 talaca streljano.“[2]
Na prednjoj fasadi Spomen doma u Vraniću, nalaze se pored imena stradalih tokom oslobodilačkih ratova 1912—1918. godine NOB-a i ratova devedesetih, imena 39 streljanih, 15. oktobra 1941. godine.[3]
- Bojić Danilo
- Đorić Marka Dragoljub
- Đurđević Radosava Živko
- Ilić Tanaska Radoje
- Jelić Mihaila Nikola
- Jelić Milije Dragomir
- Jelić Miloša Živojin
- Jelić Milovana Stanimir
- Jovanović Stevana Milić
- Joksić Božidar
- Joksić Pavla Dušan
- Joksić Vitomira Radoje
- Marinković Nenada Trif
- Marjanović Adama Radisav
- Milijanović Ilije Radoje
- Milijanović Ranka Dragomir
- Milijanović Pavla Borivoje
- Milijanović Petra Marko
- Milijanović Marka Desimir
- Milijanović Rajka Sreten
- Mihailović Jovana Milivoje
- Mihailović Milivoja Dragoljub
- Petrović Spasoja Milić
- Petrović Milića Čedomir
- Petrović Pavla Živko
- Petrović Mateje Ilija
- Popović Živojina Živan
- Popović Živana Mladen
- Popović Mladena Anđelija
- Rašić Stevana Mijailo
- Rašić Pavla Velimir
- Savić Živka Milorad
- Stefanović Dimitrije
- Stekić Pavla Dragomir
- Stekić Mitra Dragoljub
- Stepanović Isaila Milutin
- Stepanović Isaila Ljubomir
- Tanasijević Maksima Janko
- Tanasijević Radovana Dimitrije
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Venceslav Glisic: TEROR I ZLOCINI NACISTICKE NEMACKE U SRBIJI 1941-1945”. www.znaci.net. Arhivirano iz originala 22. 01. 2019. g. Pristupljeno 8. 6. 2018.
- ^ a b v „Biblioteka”. www.znaci.net. Pristupljeno 8. 6. 2018.
- ^ Pantić, Dragoljub-Draga (1995). Noć kame. Beograd. str. br.143.