Antikvar
Antikvar (od latinskog: antiquarius) je ljubitelj ili istraživač starina - antikviteta. Tačnije, ovaj termin se koristi za ljude koji istražuju istoriju obraćajući posebnu pažnju na artefakte, arheološke i istorijske lokalitete ili istorijske arhive i rukopise. Suština antikvarstva je fokus na empirijske dokaze o prošlosti i možda ga najbolje ilustruje moto koji je izneo antikvar iz 18. veka Ričad Kolt Hoare, "mi govorimo iz činjenica, ne teorije".
Danas se ovaj termin se često koristi kao pežorativ kada se odnosi na uski fokus istraživača koji ne obraćaju pažnju na istorijski kontekst.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Antikvarstvo u drevnoj Kini[uredi | uredi izvor]
Tokom Sung dinastije (960—1279), naučnik Oujang Sju (1007—1072) je istraživao navodne drevne artefakte poput natpisa na bronzi i kamenu.[1] Sju je bio pionir epigrafike.[2]
Kaogutu (考古圖) ili "Ilustrovani katalog istražene antike" iz 1092. godine koji je sastavio Lu Dalin (呂大臨) (1046—1092) je jedan od najstarijih poznatih katalog koji je sistematski opisao i klasifikovao otkrivene drevne artefakte.[3] Drugi katalog, Čong hju Huanhe bogutu (重修宣和博古圖), sačinjen od 1111. do 1125. po naređenju cara Huizonga od Sunga (1100 – 1125) je imao ilustracije više od 840 artefakaa.
Interes za istraživanje antičkih predmeta i artefakata je opao nakon Sung dinastine, ali je ponovo oživljen tokom dinastije Ćing.
Antikvarstvo u Antičkom Rimu[uredi | uredi izvor]
U Antičkom Rimu je postojao jak osećaj tradicionalizma koji je podstakao interesovanje za proučavanje spomenika prošlosti; Livije koristi reč monumenta u smislu "antičkih stvari".[4] Knjige koje su pisane su se bavile temama kao što su poreklo običaja, religioznih rituala i političkih institucija; genealogijom; topografijom i etimologijom. Anali su mogli da sadrže delove koji su se odnosili na ove teme, ali anali su hronike po strukturi i Rimski istoričari kao što su Tit Livije i Tacit su pisali narative bez svedočanstva za najranije periode i interpretacije događaja. Suprotno od njih, antikvari rade organizovano i svaka naracija je kratka i ilustrativna u formi anegdote.
Neki od značajnijih rimskih pisaca koji su se bavili antikvarstvom u svom radu su Varon, Plinije Stariji, Aulo Gelije i Makrobije. Rimski car Klaudije je publikovao antikvarske radove. Neki od radova Cicerona pokazuju interes za antikvarstvo, ali se on prvenstveno bavi filozofskim pitanjima. Grčki pisci su se takođe bavili antikvarstvom tokom Rimskog perioda, poput Plutarhah u koji je napisao Rimska pitnja.[5] Cilj Rimskog antikvarstva je prikupljanje što većeg broja mogućih objašnjenja, sa manjim naglaskom na prenošenju istine nego na prikupljanju dokaza. Antikvare su citirali istoičari i za mnoge znamo samo preko ovih pominjanja.[6]
Srednjevekovni i rani moderni antikvari[uredi | uredi izvor]
Bez obzira na značaj antikvarskog pisanja u književnosti Antičkog Rima, neki naučnici smatraju da antikvarstvo zvanično nastaje tokom srednjeg veka (vidi istoriju arheologije).[7] Srednjovekovni antikvari ponekad prave zbirke natpisa ili evidencije spomenika, ali tradicija koju je Varon inspirisao - "sistematske zbirke svih relikvija prošlosti" je počeo da nestaje.[8] Antikvarstvo se češće povezuje sa renesansom i kritičkom analizom klasičnih tekstova kojom su se bavili humanistički naučnici, pretežno klasični naučnici. Osim kritika teksova, u ovom periodu se razvija proučavanje novca, natpisa i drugih arheoloških nalaza. Antikvari su često pravili kolekcije - kabinet kurioziteta je termin za rane kolekcije koje su se sastojale od antikviteta, umetničkih dela, predmeta prirodne istoije i suvenira iz dalekih zemalja.
Veliki značaj porekla u ranoj modernoj Evropi je antikvarstvo dovelo u blisku vezu sa genealogijom. Razvoj genealogije kao "naučne" discipline (tj. odbacivanje legendi koje nemaju dokaze i zahtevanje većih standarda i dokaza za tvrdnje) je bio praćen razvojem antikvarstva. Geneaološki antikvari su uvideli značaj istraživanja stvari koje nisu teksualne, poput pečata.
19—21. vek[uredi | uredi izvor]
Do kraja 19. veka antikvarstvo je podeljeno u više specijalizovanih naučnih disciplina: arheologiju, istoriju umetnosti, numizmatiku, sfaragistiku, filologiju, literarnu kritiku i diplomatiku. Od sredine 19. veka je termin antikvar počeo da ima negativno značenje, ali ipak su mnogi antikvari i dalje nosili ovu titulu sa ponosom.
Terminološke razlike[uredi | uredi izvor]
_by_John_Bowles.jpg)
Antikvari i istoričari[uredi | uredi izvor]
Od 16. do 19. veka je postojala jasna razlika između interesa i aktivnosti antikvara i istoričara.[9][10][11] Antikvar se bavio relikvijama prošlosti (dokumenatima, artefakatima i spomenicima), dok se istoričar bavio naracijom o prošlosti i političkih ili moralnim poukama za sadašnjost. Antikvar je morao da se bavi kritičkim istraživanjem izvora, dok su se istoričari bavili filozofskim i literarnim reintepretacijama narativa. Frensis Bejkon je 1605. godine opisao "čitanje" prošlosti na osnovu antikviteta kao "nesavršenu istoriju".[12] Ove razlike su počele da nestaju u drugoj polovini 19. veka kada se pojavila i raširila škola empirijske istorije zasnovane na izvorima koju je branio Leopold fon Ranke. Današnji istoričari koriste niz tehnika koje su razvili antikvari.
Antikvari i antikviteti[uredi | uredi izvor]
U mnogim evropskim jezicima, uključujući srpski, reč "antikvar" (ili njen ekvivalent) je promenio značenje u modernom vremenu i danas označava čoveka koji trguje ili sakuplja retke i stare knjige i predmete. Ovo nije slučaj u svim jezicima, poput engleskog, u kom je antikvar (engl. antiquarian) čovek koji izučava drevne knjige, dokumenta, artefakte ili spomenike.
Vidi takođe[uredi | uredi izvor]
- Istoričar
- Epigrafika
- Sfragistika
- Nomenklatura
- Tipologija (arheologija)
- Renesansni humanizam
- Pomoćne istorijske nauke
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Clunas, Craig. (2004).
- ^ Ebrey, Patricia Buckley (1999).
- ^ Trigger, Bruce G. (2006).
- ^ Livy, Ab Urbe Condita 7.3.7: cited also in the Oxford Latin Dictionary (Oxford: Clarendon Press, 1982, 1985 reprinting). str. 1132, entry on monumentum, as an example of meaning 4b, "recorded tradition."
- ^ At LacusCurtius, Bill Thayer presents an edition of the Roman Questions based on the Loeb Classical Library translation.
- ^ This overview of Roman antiquarianism is based on T.P. Wiseman, Clio's Cosmetics (Bristol: Phoenix Press, 2003, originally published 1979 by Leicester University Press). str. 15–15, 45 et passim; and A Companion to Latin Literature, edited by Stephen Harrison (Blackwell) (2005). str. 37.–38, 64, 77, 229, 242–244 et passim.
- ^ El Daly, Okasha (2004). Egyptology: The Missing Millennium : Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings. Routledge. str. 35. ISBN 978-1-84472-063-7.
- ^ Arnaldo Momigliano, "Ancient History and the Antiquarian," Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 13 (1950). str. 289.
- ^ Woolf, "Erudition and the Idea of History".
- ^ Levine, Humanism and History. str. 54–72.
- ^ Levine, Amateur and Professional. str. 28–30, 80-81.
- ^ Bacon 2000, str. 66.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bacon, Francis (2000) [1605]. Kiernan, Michael, ur. The Advancement of Learning. Oxford Francis Bacon. 4. Oxford: Clarendon Press. str. 66. ISBN 978-0-19-812348-4.
- Broadway, Jan (2006). "No Historie So Meete": gentry culture and the development of local history in Elizabethan and early Stuart England. Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-7294-9.
- Brown, I.G. (1980). The Hobby-Horsical Antiquary: a Scottish character, 1640–1830. Edinburgh: National Library of Scotland. ISBN 978-0-902220-38-6.
- Fox (ed.), Levi (1956). English Historical Scholarship in the Sixteenth and Seventeenth Centuries. London: Dugdale Society and Oxford University Press.
- Gransden, Antonia (1980). „Antiquarian Studies in Fifteenth-Century England”. Antiquaries Journal. 60: 75—97. doi:10.1017/S0003581500035988.
- Kendrick, T.D. (1950). British Antiquity. London.
- Levine, J.M. (1987). Humanism and History: origins of modern English historiography. Ithaca, NY.
- Levine, J.M. (1991). The Battle of the Books: history and literature in the Augustan age. Ithaca, NY.
- Levine, Philippa (1986). The Amateur and the Professional: antiquarians, historians and archaeologists in Victorian England, 1838–1886. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-30635-5.
- Mendyk, S.A.E. (1989). "Speculum Britanniae": regional study, antiquarianism and science in Britain to 1700. Toronto.
- Miller, Peter N. (2000). Peiresc’s Europe: learning and virtue in the seventeenth century. New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-300-08252-4.
- Momigliano, Arnaldo (1950). „Ancient History and the Antiquarian”. Journal of the Warburg and Courtauld Institutes. 13 (3/4): 285—315. doi:10.2307/750215.
- Momigliano, Arnaldo (1990). „The Rise of Antiquarian Research"”. The Classical Foundations of Modern Historiography. Berkeley: University of California Press. str. 54-79. ISBN 978-0-520-06890-2.
- Parry, Graham (1995). The Trophies of Time: English antiquarians of the seventeenth century. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-812962-2.
- Pearce (ed.), Susan (2007). Visions of Antiquity: The Society of Antiquaries of London 1707-2007. London.
- Piggott, Stuart (1976). Ruins in a Landscape: essays in antiquarianism. Edinburgh.
- Stenhouse, William (2005). Reading Inscriptions and Writing Ancient History: historical scholarship in the late Renaissance. London: Institute of Classical Studies, University of London School of Advanced Study. ISBN 978-0-900587-98-6.
- Sweet, Rosemary (2004). Antiquaries: the discovery of the past in eighteenth-century Britain. London: Hambledon & London. ISBN 978-1-85285-309-9.
- Vine, Angus (2010). In Defiance of Time: antiquarian writing in early modern England. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-956619-8.
- Weiss, Roberto (1988). The Renaissance Discovery of Classical Antiquity (2nd izd.). Oxford.
- Woolf, D.R. (1987). „Erudition and the Idea of History in Renaissance England”. Renaissance Quarterly. 40: 11—48. doi:10.2307/2861833.
- Woolf, Daniel (2003). The Social Circulation of the Past: English historical culture, 1500–1730. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925778-2.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
