Velizar Stanković Veca

velizar stanković veca
Velizar Stanković Veca
Lični podaci
Datum rođenja	(1922-03-09)9. mart 1922.
Mesto rođenja	Gotovuša, kod Pljevalja, Kraljevina SHS
Datum smrti	13. februar 1942.(1942-02-13) (19 god.)
Mesto smrti	okolina Ribarske Banje, Nemačka vojna uprava u Srbiji
Profesija	učenik-maturant
Delovanje
Član KPJ od	1941.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.

Velizar Stanković — Veca Korčagin (Gotovuša, kod Pljevalja, 9. mart 1922 — okolina Ribarske Banje, 13. februar 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 9. marta 1922. godine u selu Gotovuši, kod Pljevalja, gde su mu roditelji bili na službi. Pošto su mu roditelji bili službenici, često se selio. Osnovnu školu je završio u Vrnjačkoj Banji, gde je završio i prvi razred gimnazije. Drugi, treći i četvrti razred gimnazije završio je u Vukovaru, a ostale razrede završio je u Kruševcu.

Kao učenik kruševačke gimnazije, neposredno pred početak rata u Jugoslaviji 1940. godine, priključio se revolucionarnom omladinskom pokretu. Učestvovao je u radu literarne družine „Napredak“, a kasnije je izabran i za njenog predsednika. Velizar se tada susreo sa marksističkom literaturom, kao i knjigama sovjetskih pisaca. Posebno mu se svidela knjiga Nikolaja Ostrovskog „Kako se kalio čelik“, pa su ga kasnije drugovi u Rasinskom partizanskom odredu prozvali Korčagin po glavnom junaku ove knjige - Pavlu Korčaginu.

Kada je aprila 1941. Kraljevina Jugoslavija okupirana od strane sila Osovine, Velizar je bio maturant kruševačke gimnazije. Kao veliki patriota bio inicijator i istaknuti učesnik svih prvih akcija protiv okupatora u Kruševcu, a posebno pri spaljivanju okupatorske štampe 6. avgusta 1941. godine, kada su spaljeni paketi novina „Novo vreme“ na železničkoj stanici u Kruševcu. Ova akcija imala je izuzetan politički značaj u revolucionarnom omladinskom pokretu Kruševca, kada je Velizar, kao nagradu za svoju aktivnost primljen u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ).

Spomen-česma narodnog heroja Velizara Stankovića Korčagina u Miljakovačkom parku

Zajedno s grupom omladinaca, polovinom avgusta, napustio je okupirani Kruševac i stupio je u Rasinski partizanski odred. Po dolasku u Odred, Velizar se postavljen za desetara. Sa svojom desetinom isticao se u svim borbama Odreda, a posebno se istakao u napadu na Kruševac, septembra 1941. godine; borbi s Nemcima kod sela Mrzenice; rušenju železničke pruge i uništavanju četiri železničke kompozicije i drugim akcijama. Krajem 1941. godine primeljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Velizar je sa svojom desetinom aktivno učestvovao u rušenju drumskih i železničkih komunikacija, mostova, propusta, telefonskih linija i drugih objekata koje je vršio Rasinski partizanski odred. Tada su bili porušeni železnički most na pruzi i put u Čitluku, Gornjem Ribniku, Stopanji i kod Đunisa, kao i niz drugih saobraćajnica važnih za okupatora. Velizar se isticao i u borbama za oslobođenje Blaca, 4. i 5. decembra 1941. godine; u borbi s Bugarima u Mikulovcu, decembra 1941. godine; u sukobu s četnicima u Velikoj Lomnici, 13. januara 1942. godine, kada je izuzetnom hrabrošću uništio celu četničku grupu; u borbama u Pretrešnji i Gornjoj Jošanici, kada je sa svojom desetinom, zarobio celu četu četnika.

Poginuo je 13. februara 1942. godine, u borbi s nadmoćnijim okupatorskim snagama, na Samaru, kod Ribarske Banje.

Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.