Velimir Radičević

velimir radičević
Velimir Veco Radičević
Lični podaci
Datum rođenja	(1914-06-14)14. jun 1914.
Mesto rođenja	Goričani, kod Podgorice, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti	18. april 2017.(2017-04-18) (102 god.)
Mesto smrti	Beograd, Srbija
Profesija	vojno lice
Porodica
Supružnik	Kristina Radičević
Delovanje
Član KPJ od	1936.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1971.
Čin	general-potpukovnik
Heroj
Narodni heroj od	10. jula 1953.
Odlikovanja

Velimir Veco Radičević (Goričani, kod Podgorice, 14. jun 1914 — Beograd, 18. april 2017), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 14. juna 1914. godine u Goričanima, kod Podgorice, u seljačkoj porodici. Osnovnu školu završio je u svom selu, a pet razreda gimnazije u Podgorici, posle čega se vratio u selo i do Drugog svetskog rata se uglavnom bavio zemljoradnjom. Neko vreme je bio i blagajnik Udruženja proizvođača duvana u Podgoričkom srezu.

Već od 1933. godine, počeo je da sarađuje sa skojevcima i učestvovao u akcijama koje je organizovala Komunistička partija Jugoslavije (KPJ). Posle odsluženja vojnog roka, sredinom 1936. godine, bio je primljen za člana KPJ. Nekoliko meseci kasnije, postao je sekretar ćelije KPJ u svom selu i član opštinskog partijskog biroa. Krajem 1937, postao je član Komisije za rad s omladinom pri Pokrajinskom komitetu KPJ za Crnu Goru i Boku. Sledeće godine, postao je član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a. Istovremeno je bio i član Sreskog komiteta SKOJ-a Podgorica, a posebno je rukovodio organizacijom SKOJ-a u Zeti.

Aprila 1937. godine, pokušao je da se s grupom drugova prebaci u Španiju, ali ga je policija u Sutomoru uhvatila. Nekoliko je puta bio hapšen, a jednom je zbog svoje komunističke delatnosti bio izveden pred Vojni sud. Pred rat je bio zatvoren u logoru u Smederevskoj Palanci. Nakon raspuštanja logora, otišao je u Boku kotorsku, a zatim se vratio u svoje selo.

Narodnooslobodilačka borba

Posle okupacije Jugoslavije 1941, učestvovao je u pripremama KPJ za oružani ustanak, prikupljavši oružje i municiju, učestvovao u formiranju oružanih grupa po selima i ostalo. U Pljevaljskoj bici, 1. decembra 1941, učestvovao je kao bombaš. Posle te bitke, ostao je u Sandžaku i ušao u sastav Prvog crnogorskog kombinovanog bataljona (Zetsko-podgorička četa) Crnogorsko-sandžačkog odreda, u kome je ostao sve do rasformiranja tog odreda, početkom marta 1942. godine.

Posle povratka u Zetu, u martu 1942. godine, ušao je u sastav Zetskog bataljona. Posle toga, prešo je u Nikšićki bataljon, u kome je bio zamenik političkog komesara čete. Ubrzo je iz ovog bataljona otišao na Sinjajevinu i ušao u sastav Durmitorskog odreda, gde je vršio dužnost rukovodioca SKOJ-a u jednom bataljonu.

Prilikom formiranja Pete proleterske crnogorske udarne brigade, ušao je u njen sastav kao zamenik političkog komesara Prve čete Četvrtog bataljona. Tokom Četvrte neprijateljske ofanzive, postao je zamenik političkog komesara Četvrtog bataljona Pete proleterske brigade i na toj dužnosti ostao do završetka Pete neprijateljske ofanzive.

Tokom prve polovine 1943. godine, učestvovao je u mnogim borbama Pete proleterske brigade, poput borbi na Treskavici, oko Gornjeg Vakufa, na Torlakovcu, u Novom Šeheru, Tešnju, Prozoru, Konjicu, Nevesinju, Javorku i Bioču.

Posle završetka Pete neprijateljske ofanzive, postao je zamenik političkog komesara Pratećeg bataljona Vrhovnog štaba NOVJ. Iste godine, završio je viši partijski kurs pri Centralnom komitetu KPJ, da bi početkom decembra 1943. bio postavljen za zamenika političkog komesara Devete brigade Dvadesete divizije, a nešto kasnije za rukovodioca Politodela 20. divizije. Krajem 1944. godine, bio je postavljen za zamenika političkog komesara Srpske divizije Korpusa narodne odbrane Jugoslavije (KNOJ).

Posleratni period

Sredinom 1945. godine, ukidanjem funkcija pomoćnika političkih komesara, bio je postavljen za inspektora u Političkoj upravi KNOJ-a, januara 1946. godine za političkog komesara Devete divizije KNOJ-a, a sredinom 1947. godine za političkog komesara Oficirske škole KNOJ-a u Bjelovaru.

Godine 1950, posle završetka dvogodišnje Više partijske škole „Đuro Đaković“, postavljen je za političkog komesara divizije u Zaječaru. Godine 1953, bio je upućen u Višu vojnu akademiju JNA, koju je završio dve godine kasnije i posle toga bio postavljen za pomoćnika komandanta divizije za političko-upravne poslove u Titovom Užicu.

Od 1958. bio je instruktor u Organizacionom sekretarijatu Opunomoćstva Centralnog komiteta SKJ za JNA, a od 1959. do 1963. godine bio je na dužnosti pomoćnika komandanta Niškog vojnog područja za političko-pravne poslove. Istovremeno ga je CK SKJ imenovao za rukovodioca Opunomoćstva CK SKJ za Niško vojno područje. Od 1968. do 1970. godine, bio je na raspolaganju u Beogradskoj vojnoj oblasti, a januara 1971. godine, bio je penzionisan u činu general-potpukovnika JNA.

Bio je delegat na Petom, Šestom, Sedmom, Osmom i Devetom kongresu Saveza komunista Jugoslavije. Kao jedan od najstarijih živih boraca NOR-a i najstariji živi narodni heroj Jugoslavije, poslednjih godina života je bio počasni predsednik SUBNOR-a i Saveza antifašista Crne Gore.

Preminuo je 18. aprila 2017. godine u svojoj 103. godini. U trenutku smrti bio je najstariji narodni heroj, kao i jedan od ukupno troje koji su živeli u Beogradu. Sahranjen je 22. aprila u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden Republike sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden narodne armije sa lovorovim vencem, Orden za hrabrost i Orden partizanske zvezde sa puškama. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 10. jula 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga sedma). Beograd 1974. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. Ljubljana — Beograd — Titograd: Partizanska knjiga — Narodna knjiga — Pobjeda. 1982. 

Spoljašnje veze

• Pressonline.rs: Grudvama na narodnog heroja (13. mart 2011) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. novembar 2020), pristupljeno 5. avgusta 2012.
• Danas.rs: Zaboravljeni devedesetogodišnjaci (26. decembar 2011), pristupljeno 19. septembra 2012.
• Jedan od poslednjih živih narodnih heroja proslavio 100. rođendan (Dnevno, 19. jun 2014), pristupljeno 22. oktobra 2014.
• Narodni heroj u 101. godini dobio rusku medalju („Politika“, 17. april 2015)
• Kako sam lovio ustaške krvnike Ljuba Miloša i Antu Vrbana („Politika“, 24. jun 2015)
• General proslavio 102. rođendan („Večernje novosti”, 27. jun 2016)