Pređi na sadržaj

Vitale ІІ Mikijel

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vitale ІІ Mikijel
Lični podaci
Datum rođenjapočetak XII veka
Datum smrti28. maj 1172.
Mesto smrtiVenecija, Mletačka republika
GrobSan Zaharija
Porodica
PotomstvoLeonardo Mikijel
DinastijaDinastija Mikijel
Mletački dužd
Period1156 - 1172.
PrethodnikDomeniko Morozini
NaslednikSebastijano Zjani

Vitale ІІ Mikijel ili Vitale ІІ Mikijeli [1] (početak XII veka - 28. maj 1172, Venecija) je bio mletački dužd [1] (1156—1172) iz porodice Mikijel.

Trgovina[uredi | uredi izvor]

Mletačka trgovina nije se ograničila okvirima Sredozemnog i Crnog mora. Mletački su brodovi prolazili kroz Gibraltarski moreuz, raznoseći južnu robu. Oni su održavali redovnu liniju do Briža i ušća Rajne. Razvilo se i zanatstvo, izrada luksuznih predmeta, koji su izvoženi u druge evropske zemlje. Mletačke svilene tkanine, stakleni predmeti i oružje bili su na velikom glasu. Mlečani su se obezbedili od inostrane konkurencije strogom carinskom politikom. Republici je velike koristi donosio monopol soli [2].

Vlast u Republici[uredi | uredi izvor]

Venecijom u to vreme vlada oligarhija plemića i bogatih trgovaca [3].

Sva se vlast u Republici bila je usretsređena u rukama male zatvorene trgovačko-patricijske grupe. Uloga opštegradske skupštine potpuno opada. Najvažniji politički organ postaje izborno Veliko veće, sastavljeno prvobitno od 480 ljudi, članova najuticajnijih patricijskih porodica. Pored njega stvoreno je Malo veće ili sinjorija i druge ustanove koje su krajnje ograničile vlast izbornog doživotnog dužda [2].

Spoljna politika[uredi | uredi izvor]

Mletačka republika se, zajedno sa Kraljevinom Sicilijom, pridružila koaliciji, koju je organizovao papa Aleksandar III protiv cara Svetog rimskog carstva, Fridriha Barbarose [4]. U isto vreme diplomatski činovnici vizantijskog cara Manojla su nastojali da Barbarosi stvore neprijatelje podržavajući lombardsku ligu i dajući novčanu pomoć osim Mlečanima i Jakinu, Đenovi i Pizi [5].

Osim ovog rata, Republika je bila uvučena i u dugotrajnu borbu s Ugarskom [6] i u rat sa Vizantijom.

Rodbinske veze sa srpskim županom[uredi | uredi izvor]

Oko 1150. godine na županski presto u Srbiji je došao Desa. Ovo je bio čovek širih veza i veće energije. Ulazio je u pregovore s Nemcima, a izgleda da se orodio i sa Vitalom, udavši svoju kćer za njegovog sina Leonarda [1].

Sukobi sa Vizantijom[uredi | uredi izvor]

Početak sukoba[uredi | uredi izvor]

Minijatura vizantijskog cara Manojla I iz vizantijskog manuskripta (Vatikanska biblioteka, Rim)

Republika je na početku Vitalovog duždevanja bila u savezništvu s Vizantijom protiv Normana [7], iako je bila nepoverljiva, uznemirena [8] i zabrinuta [5] njenim nastojanjima da uspostavi vlast na Apeninskom poluostrvu [8][5]. Kada su Vizantinci napali Jakin mletačko-vizantijski savez je raskinut [7] i od tada su odnosi između Republike i Vizantije iz dana u dan bili sve lošiji.

Mletačka republika koja se ranije obraćala za pomoć Vizantiji zbog osvajačke politike Fridriha Barbarosa u severnoj Italiji, poče vidno da menja svoje držanje kad 1164. godine vide Grke kao gospodare Dalmacije [9]. Sa druge strane nadmenost i lakomost Mlečana razdražavale su Grke [5], tako da je potpun raskid bio sve očigledniji.

Savezništvo sa Ugarskom[uredi | uredi izvor]

Sada su se Mlečani približili Ugarskoj kao prirodnom savezniku protiv Grka [9], raskinuvši savez protiv njih [7]. U isti mah počeli su Mlečani da rade i među srpskim plemenima, naročito u Raškoj, kako bi ih digli protiv Vizantije. Ugari su potom 1166. godine potisnuli Grke iz Dalmacije i Srema. Ugarski uspesi s jedne strane, a napredovanje Grka u Italiji, gde su zauzeli važni Jakin s druge, opredeliše Vitala da stupi u otvoren savez s Ugarskom [9], pošto je sada shvatio njegovoj prevlasti na Jadranskom moru zapretila opasnost [5]. Car Manojlo I Komnin, sagledavši opasnost, reši se da celu ovu akciju uguši u zametku, te je Ugarsku do 1167. godine sasvim pritesnio, pa je ona morala da moli za mir [9].

Hapšenje Mlečana u Vizantiji[uredi | uredi izvor]

Potpun raskid odnosa između Mlečana i Vizantije postao je neizbežan [5], pošto je Republika izazvala Manojlov gnev [10]. S druge je strane povlašćeni položaj mletačkih trgovaca u Carstvu bio nepodnošljivo opterećenje za vizantijsku trgovinu. Manojlo je nastojao da učvrsti veze s drugim italijanskim pomorskim gradovima te je 1169. godine sklopio sporazum s Đenovom, a 1170. s Pizom. Tako su se odnosi s Vizantijom sve više zaoštravali [7] i godine 1171. izbio je težak sukob [7] [5]. U jednom jedinom danu [7], 12. marta [7] [10] - što je dokaz za temeljne pripreme tih mera i pouzdanost vizantijskog državnog aparata [7] - u cijelome su Carstvu Mlečani uhapšeni [7] [5], a njihova imovina, brodovi i roba zaplenjeni.

Ekspedicija protiv Vizantije[uredi | uredi izvor]

Na protivudar Republike nije trebalo dugo čekati [7]. Na brzu ruku, posle napada na Mletačke trgovce u Carigradu, organizovana je flota [10]. Flota je, pod ličnim zapovedništvom dužda, krenula u septembru prema istoku, pokorivši, uz put, Trogir i Dubrovnik. Vitale je tako došao u tešnje veze sa novim srpskim županom Nemanjom, koji želi da mu se pridruži u njegovoj živoj akciji protiv Grka u Primorju, a posebno u Primorskoj oblasti prema Kotoru. Tada počinje i Nemanjina akcija [10].

Jaka mletačka flota je napadala vizantijsku obalu i poharala ostrva Hios i Lesbos [7], a ovaj prvi i osvojila. Opustošivši Arhipelag ona je sklopila savez sa sicilijanskim kraljem [5].

Ovakvo stanje se nije zadržalo i flota je nastradala u istočnim vodama i od nje se više nije imalo čemu nadati [11].

Smrt[uredi | uredi izvor]

Posle poraza su otpočeli dugotrajni pregovori sa Vizantijom [7], ali njih je nastavio novi dužd Sebastijano Zjani, pošto je Vitala po povratku u Veneciju 28. maja 1172. godine ubila razjarena rulja.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Ćorović 1941, str. 125.
  2. ^ a b Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 302.
  3. ^ Pejnter 1997, str. 269.
  4. ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 222.
  5. ^ a b v g d đ e ž z Dil 1933.
  6. ^ Udaljcov, Kosminski & Vajnštajn 1950, str. 349.
  7. ^ a b v g d đ e ž z i j k Ostrogorski 1959, str. 145.
  8. ^ a b Pejnter 1997, str. 61.
  9. ^ a b v g Ćorović 1941, str. 129.
  10. ^ a b v g Ćorović 1941, str. 130.
  11. ^ Ćorović 1941, str. 131.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Витале_ІІ_Микијел&oldid=25918737”