Vladičanski dvor

Patrijaršijski dvor u Sremskim Karlovcima (sedište Eparhije sremske)

Vladičanski, episkopski ili eparhijski dvor, je građevina koja predstavlja zvanično prebivalište arhijereja (episkopa, mitropolita, arhiepiskopa ili patrijarha).

U okviru date građevine (ili sklopa građevina) nalaze se i radne prostorije i prostorije za boravak arhijereja i njemu najbližih crkvenih saradnika. Vladičanski dvorovi u okviru sebe uključuju i dvorsku kapelu. U okviru dvora mogu se naći i: crkveni muzej, riznica, biblioteka.

Vladičanski dvorovi Srpske pravoslavne crkve

U slučaju Srpske pravoslavne crkve podjednako se koriste nazivi vladičanski dvor i eparhijski dvor, s tim što se prebivalište patrijarha obično naziva patrijaršijski dvor, mada suštinski nema drugačije odlike rasporeda i uređenja. Danas postoje dva patrijaršijska dvora, u Sremskim Karlovcima i u Beogradu.

Vladičanski i eparhijski dvorovi u najvećem broju primera se smeštaju uz saborne crkve mitropolija i eparhija. U slučaju nekih eparhija vladičanski dvorovi su središnji manastiri eparhija, budući da episkopi tu stoluju. Ovo je slučaj mahom kod eparhija Srpske pravoslavne crkve u dijaspori, ali postoje primeri i u matici (npr. Mileševska eparhija).

Današnji vladičanski dvorovi su uglavnom građevine nastale u poslednjih stotinak godina, a samo par primera je vezano za drugu polovinu 18. veka i prvu polovinu 19. veka. To su uglavnom vladičanski dvorovi na područjima, koja su nekada bila deo Habzburškog carstva, gde su prilike bile mirnije tokom 18. i 19. veka, i, shodno tome, srpska crkva imućnija.

Galerija

• 
  Vladičanski dvor u Novom Sadu
• 
  Vladičanski dvor u Požarevcu
• 
  Vladičanski dvor u Vršcu
• 
  Vladičanski dvor u Pakracu (danas u ruševnom stanju)
• 
  Vladičanski dvor u Dalju (nekadašnje letnje boravište srpskog patrijarha a danas sedište Eparhije osječkopoljske i baranjske)
• 
  Vladičanski dvor u Kanadi

Pogledati još

• Saborna crkva