Žitni magacin na Savi-Vojarna
Žitni magacin na Savi, poznatiji kao Vojarna je spomenik kulture od velikog značaja na području grada Sremske Mitrovice. Zgrada je prvobitno građena kao skladište.
Kao jedan od retkih sačuvanih ekonomskih objekata iz 18. veka Vojarna predstavlja značajan primer za proučavanje vojnograničarske arhitekture.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Građevina je podignuta prema projektu iz 1774. kao ekonomska zgrada (skladište) za potrebe Petrovaradinskog devetog graničarskog puka. verovatno se razlog gradnje na ovom mestu može vezati i za nekadašnje gradsko pristanište u ovom delu grada, gde je bila carina prema tadašnjem otomanskom carstvu. Kasnije na datom mestu postavljen i pontonski most, koji je trajao do 70-ih godina 20. veka.
Za vreme Drugog svetskog rata tu se nalazio logor zarobljenih srpskih vojnika.
Građevina danas[uredi | uredi izvor]
Vojarna i danas svojom veličinom dominira u zapadnom delu grada. To je dvospratna građevina zapremine preko 7000 m³ (značajno za gradnju datog razdoblja), pokrivena je strmim dvovodnim krovom. U skladu sa namenom skladišta za hrana ona je ustrojena u vidu jednostavnog prostornog rasporeda skladišnog i voznog dela, pa je zahtevala i odgovarajuću zaštitu zidovima od opeke debljine preko 1 m. Pored visokog krova sa spuštenim krovićima na zabatnim površinama, koji daje poseban naglasak skromno obrađenom zidnom platnu, sve četiri fasade perforirane su ujednačenim ritmom jednostavnih prozora, dok se sa tri strane nalazi ukupno šest ulaza. Sokl na južnoj i istočnoj strani, plitke lezene na krajevima i strogo profilisani krovni venac predstavljali su svojim skromnim arhitektonskim oblikovanjem samo logičan sled težnje da se u prvom redu da akcenat na zadovoljenju funkcionalnih potreba.
