Zgrada Episkopskog dvora u Požarevcu

Zgrada Episkopskog dvora u Požarevcu
Izgled Episkopskog dvora, 2022. godine
Opšte informacije
Mesto	Požarevac
Opština	Požarevac
Država	Srbija
Vreme nastanka	1882.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo

Zgrada starog Episkopskog dvora u Požarevcu podignuta je 1882. godine u Crkvenoj čaršiji, na obodu crkvene porte čije je formiranje započeo Knez Miloš Obrenović izgradnjom Saborne crkve Svetih Arhanđela 1819. godine. Zgrada Dvora predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Stari dvor

Zgrada starog Dvora je vrlo skladnih proporcija i reprezentativne arhitektonske i umetničke obrade, a izvedena je po projektu potonjeg državnika, a tadašnjeg opštinskog inženjera Nikole Pašića. Kompoziciono rešenje zdanja u celosti je zasnovano na primeni klasičnog principa pune simetrije. Svojom glavnom fasadom zgrada je okrenuta ka crkvenoj porti. U likovno oblikovnom smislu, izvedena je u duhu klasicizma sa elementima neorenesanse. Njena arhitektura se odlikuje uravnoteženim masama, mirnim i skladnim proporcijama i pravilnim ritmom i poretkom. U arhitektonskom smislu centralno fasadno polje glavne fasade naglašeno je jedinstvenom obradom sa dominantnim arhitektonskim motivom glavnog ulaza iznad koga se nalazi balkon.

Po horizontali, bočne fasadne mase su raščlanjene naglašenim podeonim vencima. U likovno oblikovnom smislu, dvorišna i ulična fasada su malterskom obradom koja imitira duboko fugovane kamene kvadere, podeljene na jedno primarno i dva sekundarna polja. Na uglovima zdanja profilacija je naglašena simuliranjem zidanja kamenim kvaderima.

Novi dvor

Tridesetih godina 20. veka počelo je zidanje Novog Episkopskog dvora u porti, po projektu čuvenog srpskog arhitekte Momira Korunovića. Spratno zdanje monumentalnih razmera i rezidencijalne arhitekture, jakih kubusa i donekle teških masa izvedeno je u duhu srpsko-vizantijskog stila. Arhitekta je kompoziciono rešenje ovog zdanja zasnovao na principu pune simetrije, složene osnove u obliku ćiriličnog slova E.

Završen pred sam početak Drugog svetskog rata, Novi dvor nikada nije priveden svojoj nameni. U posleratnom periodu koristila ga je JNA kao Komandu garnizona, a trenutno je u postupku restitucije.

U poslednjoj deceniji 20. veka, završene su renovacije na istoj parceli gde je sagrađen prvobitni Episkopski dvor.

Galerija

• 
  Starija fotografija Episkopskog dvora i Saborne crkve u Požarevcu
• 
  Zgrada Komande garnizona u Požarevcu koja je prvobitno namenjena kao novi episkopski dvor

Vidi još

• Spisak spomenika kulture u Braničevskom okrugu
• Zgrada Komande garnizona u Požarevcu

Spoljašnje veze

• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara