Kamene stolice srednjovjekovne Bosne

Kamene stolice
Kamene stolice
	Sudačka stolica kod Gacka
Opšte informacije
Država	Bosna i Hercegovina
Vrsta spomenika	Spomenk kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske

Kamene stolice su simbol vlasti i ugleda feudalnog društvenog staleža. Stolice se često sreću u utvrđenim gradovima srednjovjekovne države Bosne, ali ih se takođe sreću i na otvorenom.

Smatra se da su nastale krajem 14. vijeka, izrađivali su ih domaći majstori. Prema narodnom predanju, kamene stolice se nazivaju sudačke ili sudijske stolice. Na njima je sjedila lokalna vlastela obavljajući javna suđenja. Mjesta na kojima su vršena javna suđenja u srednjem vijeku nazivana su i stolom, a dobar dio tih mjesta imali su i sudijske stolice, pa je pojam stola obuhvatao ne samo mjesto javnih sudova nego i kamenu stolicu. Javne sudije bili su feudalci različitih titula, kao što su knez, župan, vojvoda, kralj, pa se tako sreću i nazivi za sto, kraljev, banov, županski, plemenski, gospodski, vojvodin. Većina kamenih stolica pripadale su najvišim vlastelinskim porodicama, kao što su Kosače i Pavlovići. Takođe su korištene i na zborovima i sastancima.^[1]^[2]

Kamene stolice se djele na pokretne i nepokretne. Na teritoriji srednjovjekovne Bosne pronađeno je na desetine kamenih stolica. Stolice mogu biti ukrašene motivima simboličkog i dekorativnog karaktera, a na nekima su uklesani ćirilični natpisi.^[2]