Kula (Gacko)
Kula | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Gacko |
| Stanovništvo | |
| — 2013. | 187 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 07′ 56″ S; 18° 30′ 56″ I / 43.1322° S; 18.5156° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Kula Kula na karti Bosne i Hercegovine | |
Kula (poznato i kao Fazlagić Kula) je naseljeno mjesto u opštini Gacko, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 1991. u naselju je živjelo 187 stanovnika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Fazlagić Kula je udaljena od Gacka 6 km, i nalazi u južnoj periferiji Kuljskog polja.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Ovo mesto je dobilo naziv po istoimenoj kuli, koju je izgradio Ahmed Fazlagić u 17. veku. Veruje se da je Fazlagić živeo u Herceg Novom. Kada su Mlečani zauzeli ovaj grad, preselili su mnoge muslimanske porodice, uključujući i porodice Fazlagića. Jedna porodica je premeštena u Trebinje, druga u Čapljinu, a treća u današnju Fazlagića Kulu. Potomci ovih porodica Fazlagića i dan danas žive na tim prostorima.
Kula Fazlagića tokom Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]
Tokom Drugog svetskog rata Kula Fazlagića bila je snažno ustaško uporište. Ustaše iz Kule su u prvim ratnim godinama, naročito 1941, činili zločine nad stanovništvom susednih srpskih sela. Kula Fazlagića je nakon slamanja ustaškog uporišta u Gornjem Borču predstavljala najsnažnije ustaško uporište na području Gacka. Jedinice NOVJ su prvi put oslobodile Kulu Fazlagića novembra 1943, a potom za stalno septembra 1944. Ovi podaci demantuju mit o Kuli Fazlagića kao poslednjem ili jednom od poslednjih uporišta NDH koje je navodno palo maja 1945. godine.
NOVJ (Deseta hercegovačka brigada) je prvi put zauzela Kulu 20. novembra 1943, nakon borbe. Kulu su branili Muslimanska milicija, četa domobrana, vod ustaša i vod žandarma NDH. Ukupno su imali oko 500 pušaka, 5 puškomitraljeza i 3 mitraljeza. NOVJ je najpre zauzela 11 zaselaka iz kojih se sastoji Kula Fazlagića, a muslimanski milicioneri najpre su se uspeli održati u zaseocima: Bašići, Drugovići, Mušovići, da bi se nakon toga i oni povukli u pravcu Nevesinja, preko planine Bjelašnice. U ovoj borbi 10. hercegovačka brigada imala je 15 poginulih i 16 ranjenih boraca. Zauzimanjem Kule Fazlagića povezana je slobodna teritorija na području istočne Hercegovine.[1]
Drugi put su jedinice NOVJ (29. hercegovačka divizija) zauzele Kulu Fazlagića 4. septembra 1944, bez borbe, nakon povlačenja muslimanske milicije, takođe u pravcu Nevesinja. Prema partizanskim podacima, nakon oslobođenja grupe sela oko Kule Fazlagića, jedinicama NOVJ priključila su se 34 muslimanska mladića. Neutralisanje Kule Fazlagića kao neprijateljskog uporišta, omogućilo je postojanje partizanskog aerodroma na Gatačkom polju.[2]
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
- Kula Fazlagić je u nekim razdobljima bila džamija
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Po posljednjem popisu stanovništva iz 1991. godine, naseljeno mjesto Kula imalo je 187 stanovnika.
| Nacionalnost[3] | 1991. | 1981. | 1971. |
| Muslimani [a] | 187 | ||
| Srbi | 0 | ||
| Crnogorci | 0 | ||
| Jugosloveni | 0 | ||
| ostali i nepoznato | 0 | ||
| Ukupno | 187 | ' | ' |
| Demografija[3]- | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1948. | 1.990 | |
| 1953. | 0 | |
| 1961. | 272 | |
| 1971. | 222 | |
| 1981. | 216 | |
| 1991. | 186 | |
Napomene[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Knjiga: „Nacionalni sastav stanovništva — Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.“, statistički bilten br. 234, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine, Sarajevo.
