Kultura linearnotrakaste keramike
| Kultura linearnotrakaste keramike | |||
|---|---|---|---|
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | Srednja Evropa, Zapadna Evropa | ||
| Zemlja | Mađarska, Slovačka, Češka, Nemačka, Austrija, Švajcarska, Poljska. | ||
| Glavni lokalitet | Njitra u Slovačkoj i Erdelj | ||
| Društvo | |||
| Jezik | indoevropski | ||
| Religija | indoevropska | ||
| Društveno uređenje | zemljoradničko-stočarsko društvo | ||
| Period | |||
| Istorijsko doba | Praistorija | ||
| Nastanak | cc. 5500. p. n. e. | ||
| Prestanak | cc. 4550. p. n. e. | ||
| Prethodnici i naslednici | |||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||
| ← Starčevo-Kereš-Kriš kultura | Kukuteni kultura → | ||
| Portal Arheologija | |||
Kultura linearnotrakaste keramike ili kultura trakasto-linearne keramike (nem. Linearbandkeramik; engl. Linear Pottery culture) je forma arheološke kulture koja je na zapadnijem delu Evrope koegzistirala sa južnoevropskom Starčevo-Kereš-Kriš kulturom i delimično iz nje evoluirala.
Opis[uredi | uredi izvor]
Kultura linearnotrakaste keramike je sklop više najranijih poljoprivrednih neolitskih kultura (5. milenijum p. n. e.) na prostoru zapadne, severne i srednje Evrope. Ove kulture nastale su akulturacijom, t.j. dodirima mezolitskog stanovništva Slovačke, Transdanubije i Alfelda s neolitskim zajednicama kasne starčevačke ili kereške kulture. Ime su dobile po karakterističnom ukrasu na polukuglastim i kuglastim posudama: najčešće urezane, katkad i slikane (ili bojene), pojedinačne linije ili nizovi usporednih linija u vidu ravnih i krivih uzoraka.
Naselja su bila smeštena na obodima plavnih udolina i sastojala su se od redova velikih pravougaonih kuća s drvenom konstrukcijom i pletenim zidovima premazanih glinom. Neke su bile jednostavni stambeni objekti, a druge su imale i pridodane gazdinske odore, štale itd. Osnovu poljoprivrede činio je uzgoj žitarica, ponajviše pšenice i ječma, te stočarstvo.[2]
Podela[uredi | uredi izvor]
Kultura se deli na dve velike skupine:
- istočnu, koja obuhvaća današnje države Mađarsku, Slovačku, zatim zapadni Erdelj, severni Banat i jugozapadnu Ukrajinu
- zapadnu, koja se prostire u Holandiji, Nemačkoj, Belgiji, Francuskoj, Švajcarskoj, Austriji, Češkoj, Moravskoj, Poljskoj, zapadnoj Mađarskoj, jugozapadnoj Slovačkoj, i središnjoj Hrvatskoj.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Hibben 1958, str. 121
- ^ Hirst, K. Kris: Linearbandkeramik Culture - European Farming Innovators. ThoughtCo, Feb. 4, 2019. (jezik: engleski)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Price, T. Douglas (2000). „Europe's First Farmers: an Introduction” (PDF). Ur.: Price, T. Douglas. Europe's First Farmers. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66203-1. ISBN 978-0-521-66572-8.
- Dolukhanov, Pavel; Shukurov, A; Gronenborn, D; Sokoloff, D; Timofeev, V; Zaitseva, G; et al. (2005). „The Chronology of Neolithic Dispersal in Central and Eastern Europe” (PDF). Journal of Archaeological Science. 32 (32): 1441—1458. doi:10.1016/j.jas.2005.03.021.
- Braidwood, Robert, Prehistoric men, William Morrow and Company, many editions
- Childe, Vere Gordon (1951). Man Makes Himself. New York: the New American Library (a Mentor Book).
- Christensen, Jonas (2004). „Warfare in the European Neolithic”. Acta Archaeologica. 75 (142,144, 136): 129. doi:10.1111/j.0065-001X.2004.00014.x.
- Clark, Grahame; Piggott, Stuart (1967). Prehistoric Societies. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-14-021149-8.
- Davidson, Hilda Ellis (1998). Roles of the Northern Goddess. Routledge. ISBN 978-0-415-13610-5.
- Ehrich, Robert W., ur. (1965). Chronologies in Old World Archaeology. Chicago and London: The University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-19445-5.
- Gimbutas, Marija (1982). The Goddesses and Gods of Old Europe 6500–3500 BC: Myths and Cult Images: New and Updated Edition. Berkeley, Los Angeles: University of California Press. str. 27. ISBN 978-0-520-04655-9.
- Gimbutas, Marija (1991). The Civilization of the Goddess: The World of Old Europe. San Francisco: HarperCollins Publishers (HarperSanFrancisco). ISBN 978-0-06-250368-8.
- Hawkes, Jacquetta (1965). Prehistory. New York: the New American Library (a Mentor Book).
- Hibben, Frank (1958). Prehistoric Man in Europe. Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press.
- James, E.O. (1994). The Cult of the Mother-Goddess. New York: Barnes&Noble. ISBN 978-1-56619-600-0.
- Kertész, Róbert (2002). „Mesolithic Hunter-Gatherers in the Northwestern Part of the Great Hungarian Plain” (PDF). Praehistoria. 3. Arhivirano iz originala (PDF) 27. 9. 2007. g. Pristupljeno 30. 12. 2016.
- Mallory, J.P. (1997). „Linear Band Ware Culture”. Encyclopedia of Indo-European Culture. Fitzroy Dearborn.
- Marciniak, Arkadiusz (2005). Placing Animals in the Neolithic: Social Zooarchaeology of Prehistoric Farming Communities. Routledge Cavendish. ISBN 978-1-84472-092-7.
- Renfrew, Colin (1990). Archaeology and Language : The Puzzle of Indo-European Origins. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-38675-3.
- Stäuble, Harald (2005). Häuser und absolute Datierung der Ältesten Bandkeramik. Habelt.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „10th Neolithic Seminar”. Neolithic Seminars. Ljubljana University, Slovenia. 2003. Arhivirano iz originala 27. 3. 2006. g. Pristupljeno 30. 12. 2016.
- Schulz, Matthias (2010). „How Middle Eastern Milk Drinkers Conquered Europe”. Spiegel Online International.
