Mišo Marić

Mišo Marić
Lični podaci
Datum rođenja	(1939-12-26)26. decembar 1939.
Mesto rođenja	Bosanski Petrovac, Kraljevina Jugoslavija

Milenko Mišo Marić (Petrovac, 26. decembar 1939) jeste jugoslovenski, srpski i bosanskohercegovački pjesnik, književnik, novinar i tekstopisac.

Životopis

Milenko Mišo Marić rođen je 26. decembra 1939. godine u Petrovcu, od oca Uroša Marića i majke Dese Smiljanić iz Petrovca. Majka mu je bila iz srpske gradske porodice Smiljanića. Majčini roditelji bili su djed Dane, koji je bio stolar i baba Olga. Mišo je rodom iz Kolunića. Mišin djed Vid Marić bio je seoski knez, a otac Uroš Marić bio je bogati petrovački trgovac u vrijeme monarhije. Mišo nije rođen u Koluniću, jer je Uroš sa suprugom još prije rata živio u Petrovcu, ali, kako je Mišo sam rekao, Kolunić nikad nije izašao iz njega. Kako Mišo bilježi, u prvoj polovini aprila 1941. godine njegovog oca Uroša, vezanog žicom, odvode ustaše na „prisilni rad“, skupa sa još devet Petrovčana. Uroš je bio vezan žicom sa Slavkom Basarom, mužem Džehve Basara i ocem Drage Basare. Uroš se nikad nije vratio kući. Ubijen je u blizini Knina potkraj aprila 1941. U istom tom periodu, Mišinu 20-godišnju majku Desu i jednoipogodišnjeg Mišu poslali su u logor u Prijedor, na pokrštavanje. Desa se nije htjela pokrstiti, a Mišo je u logoru obolio od dizenterije. Po povratku iz logora, pokupili su ih Italijani i odveli u Knin. U Petrovac su se vratili početkom maja 1945. Po njih su na konjima, u partizanskim uniformama, došli Mišini stričevi Vitomir, Blaže i Simo i odveli ih u Kolunić. U ratu su mu stradala otac, oba djeda i baba po ocu. U Petrovcu je Mišo završio osnovnu školu i nižu realnu gimnaziju. Višu realnu gimnaziju je pohađao u Banjaluci i Bihaću. Nakon završene gimnazije upisao je pravo u Beogradu i studirao godinu dana. Kad je mati doselila u Mostar, došao je za njom i bratom Jovicom 1961. godine, te je upisao i završio Višu pedagošku školu u Mostaru. Nakon toga vanredno upisuje i završava Filozofski fakultet u Beogradu, smjer srpskohrvatski jezik i jugoslovenska književnost. Šest godina je radio kao nastavnik. Mostar je zavolio, te se smatra i Petrovčaninom i Mostarcem. Za njega „Petrovac i Mostar su prestonice svijeta“ na njegovoj mapi srca.

Od 1969. do 1980. godine bio je urednik kulturne rubrike u mostarskoj „Slobodi” i urednik i voditelj emisije „Nedeljom za mlade” Radija Mostar. Od 1980. pa do početka građanskog rata u BiH bio je samostalni urednik Kulturno-umjetničkog programa Radio-televizije Sarajevo (RTVSA) i na kraju šef dopisništva RTVSA u Mostaru. Radio je kao stalni dopisnik za Radio Sarajevo, list za Jugoslovene u inostranstvu „Jugoslovenski dan”, list Zajednice Jugoslovenske lutrije „Eho” i druge. Objavljivao je u desetinama novina, magazina i književnih časopisa u SFRJ.

U martu 1993. protjeran je iz Mostara. Izbjegao je u Englesku, u Ekseter.

Književni i umjetnički rad

Kao gimnazijalac, objavljivao je radove u sarajevskim „Malim novinama”, sarajevskom „Oslobođenju”, bihaćkoj „Krajini”. Bio je zastupljen u školskim udžbenicima i monografijama. Autor je recenzija i predgovora za poetske zbirke i likovne kataloge. Uvršten je u poetske i muzičke antologije u BiH i SFRJ. Nagrađivan je za poetske i prozne radove. Njegova djela prevedena su na slovenački, albanski, engleski, španski, mađarski, finski, švedski, norveški i ruski jezik. Po broju od oko 200 pjesama i tekstova, najkomponovaniji je autor u istoriji Mostara. Za tekstove u zabavnoj muzici više puta je nagrađivan na najznačajnijim muzičkim festivalima u SFRJ. Scenarista je najpoznatijih jugoslovenskih svečanosti obilježavanja godišnjica događaja iz NOB i Dana mladosti. Prvi je predsjednik Komisije za kulturno-zabavni život ZOI Sarajevo. Bio je osnivač ansambla Mostarske kiše 1974. godine i njihov rukovodilac do početka rata. Pisao je tekstove za najznačajnije jugoslovenske muzičare, među kojima su Kemal Monteno, Đorđe Novković, Kićo Slabinac, Jadranka Stojaković. Bio je stručni savjetnik u seriji Aleksa Šantić i filmu Moj brat Aleksa.

Nagrade i priznanja

Dobitnik je više nagrada i priznanja u SFRJ i u državama na prostoru bivše Jugoslavije.

• Trinaestofebruarska nagrada grada Mostara, 1981. (sa sastavom Mostarske kiše).
• Trinaestofebruarska nagrada grada Mostara, 1982.
• Plaketa Bosanskog Petrovca, 1985.
• Počasni građanin Bosanskog Petrovca, 2013. godine.
• Nagrada „Skender Kulenović”, 2018.

Bibliografija

• “Gdje umiru ptice”, pjesme, (Mostar, 1971).
• “Našom pjesmom zemlja jača”, pjesme s notnim zapisima Josipa Sliška, (“Svjetlost”, Sarajevo, 1979).
• “Živ je Tito”, pjesme, (“Oslobođenje”, Sarajevo/ “Dnevnik”, Novi Sad, 1985).
• “Ljubavi i molitve”, pjesme, (“Oslobođenje”, Sarajevo 1989).
• “Pan s crnom frulom”, pjesme, (“Rabic”, Sarajevo, 2004, Dopunjeno izdanje 2014).
• “Mostarenje”, proza, (“Rabic” Sarajevo 2006, Dopunjeno izdanje “Art Rabic”, Sarajevo, 2015).
• “Dnevnik jednog apatrida”, proza, (“Art Rabic”, Sarajevo, 2014).
• “Svjetionici”, antologija i monografija bh umjetnika dijaspore, (“Art Rabic”, Sarajevo, 2015).
• “Pjesmo moja”, antologija pjevane poezije, reprezentativno i džepno izdanje. (“Art Rabic”, Sarajevo, 2017).
• “Aleksa Podsjetnik na ljubav”, monografija, (“Dječija knjiga”, Sarajevo, 2018).
• "Što te nema i druge tuge", monografija i antologija, (Art Rabic”, Sarajevo, 2019).

Lični i porodični život

Mišo Marić je oženjen Azrom, sa kojom ima ćerku Milenu. Tokom svog života drugovao je sa jugoslovenskim kulturnim velikanima, među kojima su Skender Kulenović, Zuko Džumhur, Pero Zubac, Mika Antić, Hajrudin Krvavac, Vlasta Knezović i drugi.