Nekropola sa stećcima Bečani

Nekropola sa stećcima Bečani, opština Šekovići, nalazi se na listi 30 srednjovekovnih nekropola stećaka koje su 2016. godine proglašene Svetskom baštinom UNESCO-a. Na listi su 22 nekropole u Bosni i Hercegovini, po 3 u Srbiji i Crnoj Gori, a 2 u Hrvatskoj .

Lokacija

Selo Bečani je od Šekovića udaljeno 3,52 km u pravcu severozapada, na lokalitetu ispod stiene, koju meštani nazivaju Pola stijene, 665 m nadmorske visine.

Istorija

Područje Šekovića još od najstarijih vremena bilo je naseljeno i kulturno i komunikacijski vrlo aktivno. O tome svedoče mnogobrojni toponimi, poput Kaštielja (Kastel), Grada, Gradine ili Crkvina. Na nekim od njih su još uviek prisutne jake zidane strukture. Arheološka istraživanja tih ostataka do današnjih dana nisu vršena tako da je usled nedostatka naučnih podataka moguće konstatovati samo naseljenost prostora i značajnu aktivnost u prošlosti, ali ne i vremenski konkretizovati određena zbivanja i promene u njemu niti odrediti neka starija kultna mesta.

Područje ranofeudalnih župa Osat i Birač (današnje opšine Srebrenica, Vlasenica, Bratunac, Šekovići i Kladanj) držala je većim delom srpska velikaška porodica Trebotića, koja je istovremeno davala i usorske vojvode. Šire područje bosanskog srednjeg Podrinja, od vremena bana Tvrtka ubraja se u Usoru. Do spomenute integracije došlo je tako što je jedan podrinjski velikaški rod, sticajem raznih okolnosti postao nasledni nosilac titule usorskih vojvoda .

O jakom privrednom i kulturnom životu u Šekovićima u periodu uprave Osmanskog Carstva govore toponimi Varošište, Tabaci ili Hanište. U to vreme ovim krajevima prolazi važna komunikacija koja je povezivala dolinu reke Spreče preko Vlasenice sa Sarajevom.

Opis

Nekropola sa stećcima u Bečanima sadrži 138 vidljivih stećaka, od čega 4 ploče, 15 sanduka, 41 sljemenjak, 77 stubova i 1 stećak nedefinisanog oblika jer je utonuo. Na ovom lokalitetu Šefik Bešlagić je evidentirao 179 stećaka . Zastupljena su četiri osnovna oblika stećaka – ploče, sanduci, sljemenjaci i stubovi u obliku uspravne ploče (pravouglog paralelopipeda) koja se prema gore širi, čiji je završetak na dve vode, sa ravnim završetkom i lučno zasvođen, zatim stubovi u obliku uspravnog sanduka (pravouglog paralelopipeda) koji se prema gore širi, čiji je završetak na dve vode, sa ravnim završetkom, lučno zasvođen i sa lučnim izbočenjem na vrhu. Na sedam spomenika evidentirani su plastični ukrasi polumeseca, mača, rozete i predstave ruke.

Pojedini stećci su okrnjeni, oštećeni, prevrnuti, delom ili upotpunosti utonuli u zemlju. Na stećcima se nalaze biljni organizmi (lišajevi i mahovina). Deo stećaka je obrastao trnjem i utonuo.