Pređi na sadržaj

Podrinje (regija)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte članak Podrinje.
Podrinje
Opštine kroz koje protiče rijeka Drina u Bosni i Hercegovini – Podrinje.
Najveći gradoviLoznica (Srbija)
Bijeljina, Zvornik, Foča (BiH – RS)
Goražde (BiH – FBiH)
DržavaSrbija, Bosna i Hercegovina
RegionŠumadija i zapadna Srbija (Srbija)
Republika Srpska, Federacija Bosne i Hercegovine (BiH)
Administrativna jedinicaMačvanski okrug, Zlatiborski okrug (Srbija)
Bosansko-podrinjski kanton (FBiH)

Podrinje, meridijanski izdužena regija oko rijeke Drine, sa delom u Srbiji i Srpskoj (BiH).[1][2]

Položaj[uredi | uredi izvor]

Oko donjeg toka rijeke u srbijanskom Podrinju izdvaja se nekoliko makroregija: Azbukovica, Jadar, Lešnica, Mačva, a u Bosni Semberija (makroplavina) i Birač. Na sjeveru se graniči sa Posavinom. Podrinje je izgrađeno od raznovrsnih stijena, među kojima su i magmatske, sa rudištima oko Krupnja, Zajače, Zvornika, Vlasenice, Srebrenice, Bratunac... (antimon, olovo, cink, boksit i dr.).[2]

Podrinje je privredno nedovoljno razvijeno, pretežno poljoprivredno i hidroenergetski izuzetno bogato (hidroelektrane »Bajina Bašta«,»Zvornik« i »Višegrad«), jer je Drina hidroenergijom najbogatija rijeka bivše Jugoslavije.[2] Sa poljoprivrednog aspekta Podrinje je poznato po proizvodnji jagodičastog voća, maline i kupine, posebno na području Bratunca i Ljubovije. Podrinje je i industrijski već razvijeno, ali je bez dobrih saobraćajnih veza-pruga od Šapca vodi samo do Zvornika, a slabiji put do Bajine Bašte (preko Ljubovije). Kanjonski i klisurasti dio doline Drine nepogodan je za gradnju saobraćajnica, iako rijeka prosijeca prirodan put kroz Dinaride daleko ka jugu. Podrinje je slabo naseljeno i bez većih gradova, među kojima je Loznica najveći.[3]

U Podrinju se nalazi i sedam prirodnih lječilišta - banje, u srpskom delu četiri Banje:Badanja, Koviljača, Pribojska, Radaljska a u Republici Srpskoj tri Banje: Dvorovi, Srebrenička, Višegradska.[4][5]

Reljef srpskog Podrinja i Podgorine[uredi | uredi izvor]

Genetski tipovi reljefa u Podrinju i Podgorini su tektonski, fluvijalno-denudacioni, paleovulkanski, kraški itd. Preovlađuju fluvio-denudacioni oblici. Podrinje je u neogenu bilo zaliv Paratetisa a u njegovom opsegu bio je i Jadarski zaliv. Sliv Jadra nalazi se u erozivnom udubljenju kojem je prethodio Jadarski zaliv.

Tektonski oblici reljefa su nabrane planine, horstovi, lakoliti, rasedi i rasedni odseci, Valjevska kotlina itd. U ovoj mikroregiji zastupljene su dve grupe planina. To su Valjevske i Podrinjske planine. Grupi Valjevskih (Gornjokolubarskih) planina pripadaju Jablanik, Medvednik, Maljen, Suvobor i Povlen. Prostiru se severno, južno i zapadno od Valjeva. Na planini Maljen ističe se Divčibarska površ. Grupi Podrinjskih planina pripadaju Gučevo, Boranja, Jagodnja, Sokolske planine, Cer, Iverak i Vlašić. Cer, Iverak i Vlašić označavaju se i kao flišni Dinaridi. Cer pripada unutrašnjoj zoni Dinarida prema Kosti Petkoviću. On je lakolitska horst planina. Nekada jedinstveni cersko-iverački lakolit razbijen je u preneogenu lešničkim rasedom. Ovo tektonsko udubljenje zatrpano je sedimentima tokom lakustrijskog doba. U postlakustrijskom dobu to udubljenje poslužilo je kao predispozicija za pojavu reke Lešnice. Sliv ove reke je epigenetski usečen u granitima. Dolina reke Lešnice je južno od Cera. Planina Boranja pripada tipu plutonskih lakolitskih i horst planina. Na njoj i oko Korenite ima mlađih eruptivnih stena i kupa koje su modifikovane erozijom. Ispod planina prostiru se poligenetske fluvijalno-kraške zaravni koje su često skrašćene.

Podrinje karakterišu mnoge plavine oko ušća desnih pritoka Drine. Visinska razlika između razvođa na planinama koje graniče sliv Drine prema Podgorini i Drine premašuje 1000 m dok je horizontalno odstojanje kratko. Tokovi i njihove doline su veoma strmo nagnuti.

U ovoj mikroregiji zastupljeni su skoro svi kraški oblici reljefa. Nema kraških polja. Pocerina je izgrađena u krečnjacima karbonske i sarmatske starosti. U njima je razvijen merokras sa vrtačama i jamama. Poznati su i Lelićki i Bačevački kras. Oni su razvijeni sa obe strane doline reke Gradac, oko sela Lelića i Bačevaca. Lelićki kras pripada prelaznom tipu Jure. On se pruža sa leve strane Gradca. Odlikuje se nizovima vrtača na skrašćenoj površi. Vrtače su obložene rezidijalnom glinom, ponori su im začepljeni te su pretvorene u lokve. Oko Valjeva ima nekoliko pećina. Poznata je Petnička pećina sa dužinom kanala od 600 m, ponornicom i više ulaza. U Lelićkom krasu nalazi se Dragov ponor sa dubinom od 224 m. Bačevački kras nalazi se istočno od reke. Od kraških oblika u reljefu treba pomenuti i Kovačevića pećinu kod Krupnja (bogata ukrasima).

Zemljište Podgorine i Podrinja poznato je po kliženju, više po manjim urvinama nego po urnisima. Poznata Berkovačka urvina na severnoj strani Suvobora bila je među najvećim u zemlji.[6]

Gradovi u Podrinju[uredi | uredi izvor]

Velikani Podrinja, slika u Narodnom muzeju u Šapcu

Gradovi u Bosni i Hercegovini:

Gradovi u Srbiji (Zapadna Srbija):

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Ivanović, M. (2013). Stanje i mogućnosti razvoja kulturnog turizma u Zapadnoj Srbiji. PMF, Departman za geografiju, turizam i hotelijerstvo, Novi Sad
  2. ^ a b v Ristanović S. (2000). Reka Drina i Podrinje. UKAN, Beograd.
  3. ^ Gajić, M. (1999). Geografski razmeštaj i mogućnosti korišćenja termomineralnih voda u Podrinjsko-kolubarskom kraju. Geografski fakultet, Beograd.
  4. ^ Stanković, S. (2002). Turizam Srbije. Glasnik srpskog geografskog društva, izdanje 82, br. 1, str. 63-64.
  5. ^ Milutinović, D. (2005). Potencijali i ograničenja razvoja turizma u Donjem Podrinju. Geografski fakultet, Beograd.
  6. ^ Marković, Jovan; Pavlović, Mila (1995). Geografske regije Jugoslavije (Srbija i Crna Gora). Beograd: Savremena administracija. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Подриње_(регија)&oldid=26704730”