Pređi na sadržaj

Pjer Karden

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Pjer Karden
Pjer Karden 1978. godine
Ime po rođenjuPjetro Kostante Kardin
Datum rođenja(1922-07-02)2. jul 1922.
Mesto rođenjaSan Bjađo di Kalalta, Kraljevina Italija
Datum smrti29. decembar 2020.(2020-12-29) (98 god.)
Mesto smrtiNeji na Seni, Francuska
DržavljanstvoItalija
Francuska
Zanimanjemodni dizajner
Veb-sajtpierrecardin.com/home/
Potpis

Pjer Karden (fr. Pierre Cardin; San Bjađo di Kalalta, 2. jul 1922 — Neji na Seni, 29. decembar 2020),[1] rođen kao Pjetro Kostante Kardin (ital. Pietro Costante Cardin), bio je italijanski modni dizajner, naturalizovani Francuz.[2] Poznat je po svom avangardnom stilu i dizajnima iz kosmičkog doba. Stavlja akcenat na geometrijske oblike i motive, često ignorišući žensku formu. Bavio se uniseks modom, ponekad eksperimentalno, ali ne uvek praktično. Osnovao je svoju modnu kuću 1950. godine i predstavio "bubble dress" 1954. godine.[3]

Imenovan je za ambasadora UNESCO-a godine 1991. i ambasadora FAO-a 16. oktobra 2009. godine.

Karijera[uredi | uredi izvor]

Karden je rođen u San Bjađo di Kalalti nedaleko od Treviza. Roditelji su mu bili bogati zemljoposednici . Da bi pobegli od fašizma napustili su Italiju i naselili se u Francuskoj 1924. Njegov otac, bogati francuski trgovac vinima, želeo je od njega da studira arhitekturu, ali je od detinjstva on bio zainteresovan za modu.

Karden se školovao u centralnoj Francuskoj.Počeo je karijeru rano i sa 14 godina je radio kao šegrt u prodavnici odeće, učeći osnove modnog dizajna i konstrukcije. Godine 1939. napušta kuću da bi radio kod krojača u Višiju, gde počinje da pravi odela za žene. Tokom Drugog svetskog rata radio je za Crveni krst, započinjući humanitarni posao koji se nastavio do današnjih dana.

Preselio se u Pariz 1945. godine. Tamo je studirao arhitekturu i radio za modnu kuću Žane Pakin posle Drugog svetskog rata. Radio je sa Elzom Skjapareli dok nije postao šef krojačkog ateljea Kristijana Diora 1947. godine, ali je odbijen u Balensijagi.

Svoju modnu kuću osnovao je 1950. Karijera mu je krenula kada je dizajnirao oko 30 kostima za "žurku veka", maskenbal u Palaco Labii u Veneciji 3. septembra 1951. godine, čiji je domaćin bio vlasnik palate, Karlos de Beistegi. Počeo je sa visokom modom 1953. Bio je prvi dizajner koji se okrenuo Japanu kao tržištu visoke mode kada je tamo putovao 1959. Iste godine izbačen je iz glavnog tela za francusku modnu industriju, Chambre Syndicale, zbog izbacivanja standardizovane kolekcije (nije bila kao do tada pravljena po meri pojedinca već univerzalna) za Printemps, ali je brzo vraćen.

Tokom šezdesetih Karden je započeo praksu koja je danas uobičajena da bi napravio sistem licenci koje treba da primeni u modi. Kolekcija odeće koja je izbačena u tom periodu iznenadila je mnoge jer je po prvi put sadržala logo dizajnera. Kako je visoka moda počela da propada, standardizovana moda je počela da se uzdiže, a zajedno sa njom i Kardenovi dizajni. Bio je prvi koji je kombinovao "mini" i "maksi" suknje sedamdesetih.

Počev od 70-ih započeo je novi trend "mod čik". Ovaj trend podrazumeva formu ili kombinaciju formi, što nije postojalo u to vreme. Bio je prvi koji je kombinovao ekstremno kratku dužinu i dužinu do članaka. Pravio je haljine sa šlicom i rukavima nalik na slepog miša i mešao je kružne pokrete i romske suknje sa struktuisanim gornjim delovima. Ove kreacije su dozvolile da geometrijski oblici koji su ga očaravali imaju kontrast i sa kružnim i sa ravnim linijama. Karden je bio cenjen jer je započeo pokret popularne mode ranih 70-ih.

Inspirisan putovanjem u svemir i istraživanjem Karden je posetio NASA-u 1970. godine, gde je probao originalno odelo za kosmonaute koje je nosio prvi čovek koji je hodao po Mesecu, Nil Armstrong. Toliko je zavoleo to odelo, da je napravio svoj dizajn za NASA-u iste godine.

Karden napušta Chambre Syndicale 1966. i počinje da prikazuje svoje kolekcije u svom prostoru "Espace Cardin" (otvorenom 1971. godine) u Parizu, koji je ranije služio kao pozorište ambasadora, u blizini ambasade SAD. Espace Cardin se koristi za promovisanje novih umetničkih talenata poput pozorišnih ansambala, muzičara i drugih. Takođe je dizajnirao uniforme za pakistansku avio kompaniju koja je predstavljena između 1966. i 1971. i odmah je postala popularna.

Godine 1971. je redizajnirao narodnu nošnju Filipinaca, Barong Tagalog, tako što je otvorio prednju stranu, uklonio manžetne, zavrnuo rukave i smanjio vez. Suzio je do tela, u kontrastu sa tradicionalnim dizajnom i napravio deblju kragnu sa oštrijim manžetnama. Dizajn se svideo predsedniku Ferdinandu Markosu.

Godine 1975. otvara svoj prvi salon nameštaja i njegovi dizajni nameštaja su bili inspirisani njegovim modnim dizajnima. Godine 1977. i 1979. dobio je nagradu "Cartier Golden Thimble" za najkreativniju kolekciju sezone. Bio je član Chambre Syndicale de la Haute Couture et du Prêt-à-Porter od 1953. do 1993.

Kao i mnogi dizajneri danas, odlučio je 1994. da pokaže svoju kolekciju malom krugu izabranih klijenata i novinara. Nakon pauze od 15 godina pokazao je novu kolekciju grupi od 150 novinara u svojoj kući u Kanu.

Brend[uredi | uredi izvor]

Pjer Karden je koristio svoje ime kao brend, prvo samo kao prestižni modni brend da bi se 1960-ih proširio u industriju parfema i kozmetike. Oko 1988. brend je počeo da mu se pojavljuje i na drugim proizvodima kao što su bejzbol kape i cigarete.[4]

Prema članku iz 2005. u "Harvardovom biznis pregledu" širenje u parfemsku i kozmetičku industriju je bilo uspešno jer se brend Pjera Kardena prebacio u nove, usko povezane kategorije. Vlasnici brenda su, pogrešno, pripisivali to jačini brenda umesto uklapanju u kategoriju proizvoda. Licence su uništile kredibilitet brenda, ali su donele veliku zaradu. Godine 1986. magazin Women's Wear Daily je procenio Kardenov godišnji prihod na preko 10 miliona dolara.[5]

I pored brojnih kritika na račun brenda Kardenov brend je bio u velikom profitu iako je pristup licenciranju bio smatran lošim. Godine 2011. Karden je probao da proda kompaniju u vrednosti od 1 milijarde evra iako je Wall Street Journal procenio pet puta manju cifru. Na kraju nije prodao brend, koji je u međuvremenu počeo da se pojavljuje i na privescima za ključeve, olovkama i držačima za olovke.[6]

Automobili[uredi | uredi izvor]

Karden je ušao u industrijski dizajn tako što je napravio trinaest jednostavnih dizajn-šema koje bi se stavljale na različite proizvode i svaka bi bila prepoznatljiva i sadržala bi njegovo ime i logo. Proširio se na tržišta u koja mnogi pariski modni dizajneri ni ne pomišljaju da uđu.

Inicijative za takav biznis su uključivale ugovor sa American Motors Corporation (AMC).[7] Nakon uspeha Gučijevih enterijera za automobil Hornet industrija automobila je uvela Kardenov dizajn na "Džavelin" model počev od 1972.[8] To je bio prvi američki automobil koji je nudio paket opreme kreiranu od francuskog modnog dizajnera. Bio je nesvakidašnji i sadržao je "neke od nejneobičnijih materijala i šara ikada viđenih na američkom automobilu".

Originalni proračun AMC-a je bio da naprave 2500 porodičnih i trkačkih automobila sa Kardenovim dizajnom.[9] Specijalni dizajn enterijera je nastavljen i 1973. na sledećem modelu Džavelina.[10] Tokom te dve godine ukupno 4152 modela ovog automobila su dobila ovaj dizajn. Kardenovi Džavelini imali su logo na prednjim blatobranima i ograničen izbor boja (Trans Am Red, Snow White, Stardust Silver, Diamond Blue, i Wild Plum). Ipak, postojalo je i 12 modela koji su bili poručeni u Midnight Black varijanti.[11]

Druga interesovanja[uredi | uredi izvor]

Pošto je bio fasciniran geometrijskim oblicima Karden je kupio "Bubble House" 1991. godine. Kuću je dizajnirao Anti Lovag, a Karden je stavio u "Bubble House" nameštaj sa svojim dizajnom. "Bubble House" se prostire na više od 1200 kvadratnih metara i sadrži 10 spavaćih soba, koje su dekorisane slikama savremenih umetnika, kao i dnevnu sobu sa panoramskim pogledom.

Karden je kupio lanac restorana Maxim 1981. i ubrzo je otvorio objekte u Njujorku, Londonu i Pekingu (1983). Lanac Maxim's hotela u Palm Springsu i Kaliforniji 1986. je takođe postao deo njegovog poseda. Takođe je licencirao širok asortiman hrane pod tim imenom.

Tokom 80-ih i do sredine 90-ih podržavao je Francusku novinarsku organizaciju (French Press) za pozorište, cirkus, ples i slikarstvo, kojom je predsedavala poznata francuska novinarka, Žaklin Kartije, sa autorima i drugim poznatim ličnostima kao što su Gaj de Kar, Fransoa Fer, Iv Murusi i Žan-Pjer Tiole.

Godine 2001. Karden kupuje ruševine zamka u Lakostu, u kome je nekada živeo Markiz de Sad. Delimično je renovirao zamak i održavao festivale muzike i plesa.[12]

Karden takođe poseduje i palatu u Veneciji pod imenom Ca' Bragadin. Iako je govorio u nekoliko intervjua da je ova kuća nekada bila u vlasništvu Đakoma Kazanove, zapravo je bila kuća Đovanija Bragadina, biskupa Verone i patrijarha Venecije.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Srpska, RTRS, Radio Televizija Republike Srpske, Radio Television of Republic of. „Preminuo modni dizajner Pjer Karden”. SVIJET - RTRS. Pristupljeno 2024-02-05. 
  2. ^ „Pierre Cardin - Biography”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-05. 
  3. ^ „Pierre Cardin - UNESCO Celebrity Advocates | UNESCO.org”. web.archive.org. 2009-11-11. Arhivirano iz originala 11. 11. 2009. g. Pristupljeno 2020-03-29. 
  4. ^ „World | Pierre Cardin” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-03-29. 
  5. ^ Reddy, Mergen; Terblanche, Nic (2005-12-01). „How Not to Extend Your Luxury Brand”. Harvard Business Review (December 2005). ISSN 0017-8012. Pristupljeno 2020-03-29. 
  6. ^ Jasondike (2015-11-23). „Digging Deeper | Pierre Cardin's Demise to "Licensing King"”. Highsnobiety (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-03-29. 
  7. ^ Business Week (na jeziku: engleski). McGraw-Hill. 1972. 
  8. ^ LLC, New York Media (1972-03-20). New York Magazine (na jeziku: engleski). New York Media, LLC. 
  9. ^ Mays, James C. (2006). The savvy guide to buying collector cars at auction. Internet Archive. Indianapolis : Indy-Tech Pub. 
  10. ^ Magazines, Hearst (oktobar 1972). Popular Mechanics (na jeziku: engleski). Hearst Magazines. 
  11. ^ Cranswick, Marc (2012). The cars of American Motors : an illustrated history. Internet Archive. Jefferson, N.C. : McFarland & Co. 
  12. ^ „Does Lacoste want the grand designs of Pierre Cardin? Non merci”. The Independent (na jeziku: engleski). 2009-08-19. Pristupljeno 2020-03-29. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пјер_Карден&oldid=27354205”